Thiếu máu là gì?

Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), Thiếu máu là hiện tượng (tình trạng) giảm lượng huyết sắc tố và số lượng hồng cầu trong máu ngoại vi dẫn đến thiếu oxy cung cấp cho các mô tế bào trong cơ thể. Thiếu máu khi nồng độ hemoglobin thấp hơn:

13 g/dl (130 g/l) ở nam giới

12 g/dl (120 g/l) ở nữ giới

11 g/dl (110 g/l) ở người lớn tuổi

Nguyên nhân gây ra thiếu máu

Mặc dù nhiều bộ phận của cơ thể có thể tạo ra hồng cầu nhưng hầu hết các hồng cầu được tạo ra tại tủy xương. Tủy xương là mô mềm ở bên trong của xương là nơi sinh ra các tế bào máu.

Thông thường, đời sống các tế bào hồng cầu khỏe mạnh kéo dài từ 90 đến 120 ngày. Các  cơ quan trong cơ thể sau đó loại bỏ các tế bào máu cũ. Một hormone gọi là erythropoietin (EPO) được tạo ra trong thận báo hiệu cho tủy xương tạo ra nhiều hồng cầu hơn.

Hemoglobin là protein vận chuyển oxy trong hồng cầu. Nó làm cho các hồng cầu có màu đỏ. Người bị thiếu máu không có đủ hemoglobin.

Nguyên nhân có thể gây thiếu máu bao gồm:

• Một số thuốc;
• Sự tiêu hủy các hồng cầu sớm hơn bình thường (có thể gây ra bởi các vấn đề hệ thống miễn dịch);
• Các bệnh lâu dài (mãn tính) như bệnh thận, ung thư, viêm loét đại tràng, hay viêm khớp dạng thấp mãn tính;
• Một số dạng thiếu máu, chẳng hạn như thalassemia hoặc thiếu máu hồng cầu hình liềm bị di truyền;
• Mang thai;
• Vấn đề với tủy xương như u lympho, bệnh bạch cầu, loạn sản tuỷ, đa u tủy, hoặc thiếu máu bất sản.

Da xanh có phải là do thiếu máu?

Theo kết quả kiểm nghiệm, thiếu máu thông thường là do tế bào đỏ và huyết sắc tố trong một lít máu thấp hơn bình thường. Có rất nhiều người cho rằng, hễ da dẻ xanh xao là do thiếu máu. Kỳ thực quan điểm này có phần phiến diện, thiếu khoa học.

Trên thực tế, màu da đậm nhạt còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Màu da không những liên quan đến số lượng huyết sắc tố trong máu mà còn có quan hệ mật thiết với độ dày của da, hàm lượng sắc tố da… Ngoài ra, nếu lâu ngày không sưởi nắng, làn da sẽ trắng hơn bình thường một chút. Từ đó có thể thấy da dẻ xanh xao chưa chắc là do thiếu máu gây nên. Mà ngược lại, người có làn da sẫm cũng có khả năng mắc chứng thiếu máu. Vì lẽ đó, để xác định một người thiếu máu hay không, thiếu đến mức độ nào, không thể chỉ phán đoán dựa vào màu sắc đậm nhạt của làn da. Thông thường nên lấy tiêu chuẩn huyết sắc tố làm căn cứ chẩn đoán chứng thiếu máu. Đồng thời, bác sĩ còn kết hợp các đặc trưng lâm sàng của chứng thiếu máu như: màu sắc của môi, móng tay, làn da, tới cảm giác lo âu, thở yếu, chóng mặt, mất ngủ, trí nhớ giảm… mới có thể rút ra kết luận chính xác.