Ngày soạn : Ngày dạy : Tuần 18 -Tiết 88 Tập Làm văn TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ A. Mục tiêu bài dạy: 1. Kiến thức: + Tiếp tục tìm hiểu những bài thơ tám chữ hay của các nhà thơ. + Tập làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn hoặc viết tiếp các câu thơ vào một bài thơ cho trước. 2. Kĩ năng: + Rèn kĩ năng làm thơ tám chữ thơ tám chữ. + Tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ. + Nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, qui nạp, thực hành viết. + Kĩ thuật động não, khăn phủ bàn, chia nhóm. 3. Đánh giá năng lực: + Sáng tác được những bài thơ ca ngợi quê hương, đất nước 4. Thái độ: + Phát huy tinh thần sáng tạo, sự hứng thú trong cảm nhận, rèn luyện năng lực cảm thụ thơ. B. Chuẩn bị: * Giáo viên: Sưu tầm các bài thơ 8 chữ theo nhiều chủ đề khác nhau đặc biệt về môi trường Các câu hỏi, bài tập để học sinh thực hành * Học sinh: Đọc bài, tìm hiểu các thể thơ đã học. C. Phương pháp: D. Tiến trình giờ dạy: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp kiểm tra kiến thức trong bài tập thực hành 3. Bài mới: Ở tiết 55 các em đã được tìm hiểu các đặc điểm nổi bật của thơ tám chữ. Hôm nay các em sẽ tiếp tục củng cố kiến thức đã học tập nhận diện và sáng tác các bài thơ tám chữ đơn giản.  Hoạt động khởi động - Thời gian: phút - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý của HS - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề... - Kĩ thuật: Động não, tia chớp, hỏi và trình bày GV dẫn dắt vào bài: Chúng ta đã được tìm hiểu một số bài thơ thể thơ 8 chữ, bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu yêu cầu làm bài thơ 8 chữ.  Hoạt động hình thành kiến thức - Mục tiêu: trang bị cho học sinh những kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở hoạt động khởi động. - Phương pháp: thuyết trình, pháp vấn, gợi mở, phân tích, nêu vấn đề, giảng bình, thảo luận nhóm… - Kĩ thuật: Kĩ thuật hỏi và trả lời, trình bày một phút, chia nhóm, giao nhiệm vụ - Phương tiện: Máy chiếu, phiếu học tập - Thời gian : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC GV đặt câu hỏi: Nhắc lại những đặc điểm của thể thơ 8 chữ? ? Tìm trong các văn bản đã học, những văn bản nào dược viết bằng thể thơ 8 chữ? ? Tìm trong các văn bản đã học: đ/chí, bài thơ về tiểu đội xe không kính, Bếp lửa có những đoạn, khổ nào thuộc thể thơ 8 chữ? * Giáo viên dùng phiếu học tập cho các nhóm thảo luận. * Giáo viên đưa bảng phụ “ Tre rũ rượi ven bờ chen ướt át Chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa Và dầm mưa dòng sông trôi dào dạt Mặc con thuyền cắm lái đậu bơ vơ…” ? Chỉ ra chức năng gieo vần? Cách gieo vần ngắt nhịp? * Ví dụ 2: " Xuân không chỉ ở mùa xuân ba tháng Xuân là khi nắng rạng đến tình cờ Chim trên cành há mỏ hát ra thơ Xuân là lúc gió về không định trước. Đông đang lạnh bỗng một hôm trở ngược Mây bay đi để hở một khung trời Thế là xuân. Ngày chỉ ấm hơi hơi Như được nắm một bàn tay son trẻ..." GV đặt câu hỏi: Chủ đề trình bày trong đoạn thơ là gì ? Đoạn thơ được gieo vần nào ? Chỉ ra cách gieo vần cụ thể trong đoạn thơ? Chỉ ra cách ngắt nhịp của đoạn thơ ? ? Nêu 1 số bài thơ mình sưu tầm và nhận xét đặc điểm của thể thơ 8 chữ ? ? Hãy điền câu tiếp trong đoạn thơ sau ? * Yêu cầu: + Câu mới phải đảm bảo 8 chữ + Phải logic với nghĩa câu đã cho + Phải hiệp vần chân (gián tiếp hoặc trực tiếp với câu đã cho) * Học sinh thảo luận, trả lời a. Bỏ câu cuối, học sinh tự tìm. " Yêu biết mấy những bước chân dáng đứng Của đời ta chập chững buổi đầu tiên Tập làm chủ, tập làm người xây dựng Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên." (Tố Hữu- Mùa thu mới). ? Điền từ cho đúng ? (bỏ từ im lặng ở câu thứ 4) * Giáo viên đưa bảng phụ Những sớm nay tôi chợt đứng sững sờ Phố hàng ngang dâu da xoan nở trắng. Và mưa rơi thành dịu dàng (im lặng) Cho một người nào đó ngạc nhiên hoa. ? Tập làm thơ 8 chữ theo đề tài: + Trường lớp ( nhóm 1) VD: Nhớ trường Nơi ta đến hàng ngày quen thuộc thế Sân trường mênh mông nắng cũng mênh mông Khăn quàng tung bay rực rỡ sắc hồng. Xa bạn bè, sao bỗng thấy bâng khuâng. + Bạn bè ( mhóm 2) VD Nhớ bạn Ta chia tay nhau, phượng đỏ đầy trời Nhớ những ngày rộn rã tiếng cười vui Và nhớ những đốm lửa trại tuyệt vời Quây quần bên nhau long lanh lệ rơi. + Quê hương ( Nhóm 3) VD Con sông quê Con sông quê ru tuổi thơ trong mơ Giữa những hoàng hôn ngời lên ánh mắt Gặp nhau hồn nhiên, nụ cười rất thật Để mai ngày thao thức viết thành thơ. * GV Gọi học sinh trình bày theo sự chuẩn bị ở nhà-> học sinh khác nhận xét, bổ sung * Giáo viên: Nhận xét, đánh giá, động viên học sinh có ý thức học tập A. Lí thuyết: I. Tìm hiểu 1 số đoạn thơ 8 chữ: * Ví dụ 1: + Sử dụng vần chân giãn cách + Ngắt nhịp: 3/2/3 -> Thơ 8 chữ gần với văn xuôi nên cách ngắt nhịp cũng linh hoạt B. Luyện tập: 1. Viết thêm từ, câu để hoàn thiện khổ thơ: 2. Điền từ đúng thanh, vần: 3. Tập làm thơ tám chữ theo đề tài: + Nhớ trường. + Nhớ bạn. + Con sông quê hương. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG - Mục tiêu: Hệ thống những kiến thức đã học và luyện tập - Phương pháp: Vấn đáp - Kĩ thuật: Trả lời nhanh, KT khăn phủ bàn - Thời gian: ? Em có nhận xét gì về thể thơ 8 chữ + Gần với văn xuôi, phù hợp với kể, tả, bộc lộ cảm xúc… + Ngắt nhịp đa dạng, linh hoạt + Gieo vần: vần chân ( liên tiếp hoặc giãn cách) HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, SÁNG TẠO - Mục tiêu: tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. - Phương pháp: thảo luận nhóm - Kĩ thuật: hỏi và trả lời, trình bày một phút, chia nhóm, giao nhiệm vụ - Phương tiện: Phiếu học tập - Thời gian: ? Tập làm thơ tám chữ theo đề tài môi trường 4. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau: + Chuẩn bị trả bài Kiểm tra Tiếng Việt- Xem lại đề kiểm tra, cách trả lời câu hỏi