Bài giảng điện tử dạy thêm Ngữ văn 9 cánh diều

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG

CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Vì sao bài thơ “Nam quốc sơn hà” lại được coi như bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam?

BÀI 1: THƠ VÀ THƠ SONG THẤT LỤC BÁT

ÔN TẬP VĂN BẢN:

NAM QUỐC SƠN HÀ

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Nhắc lại kiến thức

• Nhắc lại kiến thức về hoàn cảnh sáng tác và bài thơ Nam quốc sơn hà?
• Xác định chủ đề cũng như cảm hứng chủ đạo bài thơ?

1. Tác phẩm

Bài thơ hiện chưa rõ tác giả được ghi chép trong sách Lĩnh Nam chích quái.

Năm 981 trong cuộc kháng chiến chống quân Tống, Lê Đại Hành  được hai vị thần sông Như Nguyệt (Sông Cầu): Trương Hồng, Trương Hát hiển linh phù trợ.

1. Tác phẩm

Sách Việt điên u linh tập.

Đại Việt sử kí toàn thư chép lại.

Lý Thường Kiệt năm 1076 khi lập phòng tuyến sông Như Nguyệt chống lại quân Tống.

Quân sĩ nghe thấy trong đền tiếng thần ngâm thơ.

Quân Tống thảm bại.

Bài thơ Thần.

Không có nhan đề

Gọi là bài thơ Thần vì

Không rõ ai sáng tác

Được ngâm trong đền

Tiên đoán trước được kết cục thảm bại của quân địch.

2. Cảm hứng chủ đạo

Cảm hứng chủ đạo:

•       Tình cảm yêu nước mãnh liệt

•       Lòng tự tôn dân tộc sâu sắc

•       Ý thức chủ quyền của dân tộc

Chủ đề tác phẩm:

•       Thể hiện chủ quyền về lãnh thổ của đất nước

•       Ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ xâm lược.

II. TỔNG KẾT

Em hãy nêu đặc sắc nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

1.           Nội dung

•       Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc.

•       Bài thơ thần vì là sự khẳng định vững chắc quyền tồn tại độc lập và bình đẳng của non sông nam quốc.

Quyết tâm sắt đá của Vua tôi Đại Việt:

•       Đập tan mọi âm mưu, hành động liều lĩnh, ngông cuồng của bọn xâm lược.

2.           Nghệ thuật

Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt

Giọng thơ đanh thép, hùng hồn, dõng dạc

Sử dụng những dẫn chứng lịch sử hùng hồn cho chiến thắng vẻ vang của dân tộc

Dồn nén xúc cảm trong hình thức thiên về nghị luận, trình bày ý kiến

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Câu 2: Nội dung nào không xuất hiện trong bài Sông núi nước Nam?

Câu 3: Bài thơ được ra đời trong cuộc kháng chiến nào?

Câu 4: Bài thơ Nam quốc sơn hà được coi là bản tuyên ngôn độc lập vì thể hiện:

Câu 5: Bài thơ không chỉ là bài luận lí khô khan nhờ có:

Câu 6: Ai là tác giả của bài thơ Nam quốc sơn hà?

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản

Câu 1: Tuyên ngôn độc lập là gì? Nội dung tuyên ngôn độc lập trong bài thơ là gì?

Câu 2: Hai câu đầu bài thơ nói lên nội dung gì? Âm điệu hào hùng, đanh thép của câu thơ có tác dụng gì trong việc diễn tả tư tưởng, cảm xúc về chủ quyền đất nước?

Câu 3: Trong lịch sử dân tộc ta, ngoài Sông núi nước Nam em còn biết những văn bản nào được coi là tuyên ngôn độc lập của nước ta. Từ việc phân tích cách biểu ý trong bài thơ, em cảm nhận được thái độ, tình cảm nào của tác giả bài viết?

Câu 4: Vì sao có thể ví bài thơ như bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc Việt Nam và được coi như bài thơ thần?

Câu 1

Tuyên ngôn Độc lập là lời tuyên bố về quyền của một đất nước và khẳng định không một thế lực nào xâm phạm.

Nội dung

Hai câu đầu: Khẳng định độc lập chủ quyền lãnh thổ dân tộc

Hai câu sau: Lời khẳng định quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.

Câu 2

Cách để thể hiện niềm tự hào, tự tôn dân tộc.

Tự xưng dân tộc mình

Gọi vua nước ta

Nam quốc sơn hà Nam đế cư

Tiệt nhiên định phật tại thiên thư

Chắc nịch, mạnh mẽ, đanh thép mà không ai có thể lên tiếng phản bác.

Khẳng định chân lý của độc lập, chủ quyền của dân tộc

Sông núi nước Nam đã được định phận ở sách trời, có thần linh chứng giám cho nên điều đó là thiêng liêng và bất khả xâm phạm.

Câu 3

Bản tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta: "Nam Quốc Sơn Hà" của Lý Thường Kiệt.

"Bình Ngô đại cáo" được Nguyễn Trãi viết bằng chữ Hán vào mùa xuân năm 1428.

"Tuyên ngôn độc lập" của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1945.

•       Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước.

•       Nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược.

•       Thể hiện niềm tự hào của người việt nam về dân tộc.

Đề cao ý chí đấu tranh, sức mạnh của nhân dân trong phong trào giải phóng dân tộc.

Câu 4

Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của lịch sử dân tộc

Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước.

Nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược.

Bài thơ tiên

Xoay chuyển cục diện kinh ngạc trận chiến đấu với kẻ thù

Làm tăng sức mạnh tinh thần trong chiến đấu.