BÀI 11. CUỘC SỐNG MUÔN MÀU

(CHIA SẺ, BÀI ĐỌC 1, TỰ ĐỌC SÁCH BÁO, BÀI VIẾT 1, TRAO ĐỔI)

PHẦN 1. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN PHẦN CHIA SẺ

1. HỆ THỐNG CÂU HỎI

Câu 1: Mỗi bức ảnh dưới đây thể hiện cảnh đẹp hoặc sinh hoạt văn hóa ở vùng miền nào trên đất nước ta? Hãy nêu cảm nghĩ của em về một trong những hình ảnh đó.

2. 5 PHÚT TRẢ LỜI

Câu 1: Hình 1: Hiển thị ruộng bậc thang tại Yên Bái, Việt Nam. 

Hình 2: Một khu bảo tồn đất ngập nước tại Làng Sen, Long An. 

Hình 3: Chùa Keo tại Thái Bình. 

Hình 4: Gành Đá Dĩa tại Phú Yên. 

Hình 5: Dân tộc Tày, Nùng chơi nhạc. 

Hình 6: Diễu múa xoàng của dân tộc Cơ Tu – Triềng. 

Đối với em, em rất thích bức ảnh thứ nhất về ruộng bậc thang ở Yên Bái. 

PHẦN 2. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN PHẦN BÀI ĐỌC

1. HỆ THỐNG CÂU HỎI

Câu 1: Bài đọc tả cảnh gì, vào mùa nào trong năm?

Câu 2: Vì sao có thể nói các từ ngữ chỉ màu sắc trong bài đã tạo nên bức tranh đẹp về một vùng quê trù phú và đa dạng?

Câu 3: Tìm những chi tiết miêu tả thời tiết và hoạt động của con người trong ngày mùa.

Câu 4: Bài văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với làng quê như thế nào?

Câu 5: Qua bài đọc này, em học được điều gì về cách quan sát và tả phong cảnh?

2. 5 PHÚT TRẢ LỜI

Câu 1: Bài đọc tả cảnh về một làng quê vào mùa đông. 

Câu 2: Vì chúng mô tả màu sắc của nhiều thứ khác nhau trong làng từ cây cỏ, động vật cho đến mái nhà. 

Câu 3: Thời tiết: “không còn có cảm giác héo tàn, hanh hao lúc sắp bước vào mùa đông”, “ngày không nắng, không mưa”.

Hoạt động của con người trong ngày mùa: “đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc hợp tác xã”, “cứ buông bát đũa là đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay”.

Câu 4: Tác giả miêu tả một cách chi tiết và tinh tế về cuộc sống, con người và phong cảnh của làng quê, cho thấy tình yêu và niềm tự hào của ông đối với quê hương.

Câu 5: Em cũng học được cách sử dụng màu sắc để tạo nên bức tranh sống động và đẹp mắt về một vùng quê. Em cũng nhận ra được tầm quan trọng của việc quan sát và hiểu biết về cuộc sống xung quanh mình.

PHẦN 3. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN PHẦN TỰ ĐỌC SÁCH BÁO

1. HỆ THỐNG CÂU HỎI

Câu 1: Tìm đọc thêm ở nhà:

- 2 câu chuyện (hoặc 1 câu chuyện, 1 bài thơ) về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và cuộc sống quanh em.

- 1 bài văn tả phong cảnh.

Câu 2: Viết vào phiếu đọc sách: Tên bài đọc, tác giả, tình cảm, cảm xúc của em về bài đọc (hoặc sự việc, nhân vật, hình ảnh, câu văn, câu thơ trong bài).

Câu 3: Chuẩn bị nội dung để giới thiệu bài em đã đọc cho các bạn trong lớp.

2. 5 PHÚT TRẢ LỜI

Câu 1: - Ai dậy sớm (Võ Quảng)

- Dạt dào sông nước (Nguyễn Như Mai, Nguyễn Quốc Tín, Nguyễn Huy Thắng)

Câu 2: Tên bài đọc: Thư gửi các học sinh 

Tác giả: Hồ Chí Minh

Lời của Bác Hồ như một nguồn động lực mạnh mẽ, khích lệ em cố gắng học tập và trở thành công dân tốt của đất nước. Em cảm thấy may mắn và tự hào khi được sống trong một nước độc lập, tự do và có một nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam. 

Câu 3: Sau khi tìm hiểu và đọc, em sẽ trình bày trước lớp về tác giả, nội dung và cảm nghĩ của em trước bài đọc mà em đã tìm hiểu ở nhà.

PHẦN 4. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN PHẦN BÀI VIẾT

1. HỆ THỐNG CÂU HỎI

I. NHẬN XÉT

Câu 1: Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:

1. Bài văn có mấy đoạn? Nêu nội dung của từng đoạn.

2. Xếp các đoạn văn vào mỗi phần phù hợp: mở bài, thân bài, kết bài.

3. Theo em, ngoài trình tự miêu tả như trong phần thân bài nói trên, còn có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự nào khác?

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Bài văn sau có những điểm nào giống và khác bài Con suối bản tôi:

a) Về cấu tạo?

b) Về trình tự miêu tả?

Chiều tối

Nắng bắt đầu rút lên những chòm cây cao, rồi nhạt dần như hoà lẫn với ánh sáng trắng nhọt cuối ngày.

Lúc đó, trong những bụi cây đã thấp thoáng, thập thò những mảng tối. Màu tối lan dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá cành, nhất là những vòm xanh rậm rạp. Bóng tối như bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ dần lên mọi vật.

Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ của ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dò, chờ đợi. Có đôi ánh đom đóm chấp chói, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc lại rơi xuống mặt cỏ không còn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hoà lẫn như một mặt nước lặng êm.

Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước ra và tung tăng trong ngọn gió nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo những thân cành.

2. 5 PHÚT TRẢ LỜI

I. NHẬN XÉT

Câu 1: 

1. Bài văn có ba đoạn:

- Đoạn 1: giới thiệu con suối chảy qua bản, cầu qua suối và cảnh vật xung quanh.

- Đoạn 2:  miêu tả về con suối, những thác nước và vực sâu.

- Đoạn 3: vai trò của con suối đối với cuộc sống ở bản.

2. Mở: Đoạn 1

- Thân: Đoạn 2.

- Kết:  Đoạn 3.

3. Ta có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự từ tổng quan đến chi tiết hoặc từ gần đến xa.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: a.Về cấu tạo:

 - Giống: cả hai bài đều có cấu trúc gồm ba đoạn. 

- Khác:

+ Bài “Con suối bản tôi” có mở bài, thân bài và kết bài rõ ràng

+ Bài “Chiều tối” mở bài không được phân biệt rõ ràng.

b. Về trình tự miêu tả:

- Giống: cả hai đều sử dụng ngôn ngữ mô tả phong phú và chi tiết để tạo nên bức tranh sinh động về cảnh vật. 

- Khác: 

Nội dung:

+ “Con suối bản tôi” tập trung nhiều hơn vào miêu tả về con suối và cuộc sống xung quanh nó.

 + “Chiều tối” tập trung vào miêu tả sự thay đổi ánh sáng và màu sắc trong cảnh vật khi màn đêm buông xuống.

Bố cục: 

+ Bài “Con suối bản tôi”, tác giả miêu tả con suối từ tổng quan đến chi tiết, từ cầu qua suối, đến thác nước và vực sâu

+ “Chiều tối” miêu tả cảnh vật theo trình tự thời gian, từ khi nắng bắt đầu rút cho đến khi màn đêm buông xuống, và cảnh vật được miêu tả theo sự thay đổi ánh sáng và màu sắc.

PHẦN 5. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN PHẦN TRAO ĐỔI

1. HỆ THỐNG CÂU HỎI

Câu 1: Chọn 1 trong 2 đề sau: 

1. Trong bốn mùa, em thấy mùa nào đẹp nhất? Hãy trình bày ý kiến của em về vẻ đẹp của mùa đó.

2. Phát biểu cảm nghĩ của em về một bài ca dao (hoặc bài thơ) đã học (hoặc đã đọc) nói về cảnh đẹp quê hương đất nước

2. 5 PHÚT TRẢ LỜI

Câu 1: 

1. Mùa xuân là mùa của sự sống, mùa của sự mới mẻ và tươi vui. Mùa xuân mang đến những cơn gió nhẹ, những cánh đồng xanh mướt và những bông hoa đua nhau nở rộ. Mùa xuân cũng là thời điểm mà con người ta tổ chức nhiều lễ hội để chào đón một năm mới tràn đầy hy vọng và niềm vui.

2. Em rất thích bài thơ “Tự tình II” của Hồ Xuân Hương. Bài thơ đã cho em thấy vẻ đẹp của quê hương Việt Nam, một vẻ đẹp giản dị nhưng đầy hấp dẫn và thơ mộng. Qua bài thơ, em học được cách sử dụng ngôn ngữ một cách tinh tế để tạo nên những hình ảnh sinh động và đẹp mắt trong thơ ca.