BÀI 17. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU

1. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU

Bài 1: Em hãy giúp đài truyền hình thu thập dữ liệu bằng cách phỏng vấn các bạn trong tổ, sử dụng ba câu hỏi sau:

(1) Trung bình mỗi ngày bạn dành bao nhiêu giờ để xem ti vi?

(2) Các chương trình ti vi bạn xem là gì?

(3) Bạn có cho rằng các chương trình ti vi hiện nay rất hấp dẫn không? Chọn một trong các ý kiến sau: Rất đồng ý, Đồng ý, không đồng ý, Rất không đồng ý.

Giải nhanh:

- bạn Lan dành 1 giờ để xem ti vi, bạn xem hoạt hình, kênh bông hoa nhỏ... Bạn Lan cho rằng các chương trình ti vi hiện nay rất hấp dẫn

- Nam dành 2 giờ để xem ti vi, bạn xem hoạt hình, xem thời sự,... Bạn Nam cho rằng các chương trình ti vi hiện nay không hấp dẫn lắm

- bạn Nga dành 3 giờ để xem ti vi, bạn xem chương trình ca nhạc, thời trang... Bạn Nga cho rằng các chương trình ti vi hiện nay cực kỳ hấp dẫn.

Bài 2: Lập bảng thống kê cho ba dãy dữ liệu thu được.

Giải nhanh:

Bài 3: Trong ba dãy dữ liệu thu được, dãy nào là dãy số liệu? Dãy nào không là dãy số liệu? Dãy nào có thể sắp xếp được theo thứ tự tăng, giảm?

Giải nhanh:

Dãy (1) là dãy số liệu                         Dãy (2),(3) không phải là dãy số liệu.

Dãy (1) và (3) có thể sắp xếp được theo thứ tự tăng, giảm dần.

Bài 4: Em hãy lấy một ví dụ về dữ liệu không là số, có thể sắp xếp theo thứ tự.

Giải nhanh:

• Ví dụ: các mức đánh giá về mức độ đề thi học kì từ: Rất dễ đến Rất khó.

• Mức độ đánh giá về chất lượng học của một phần mềm trực tuyến với các mức:

,  , …, 

• Đánh giá học lực của học sinh: Xuất sắc, giỏi, khá, trung bình, yếu.

Bài 5: a. Em hãy đưa ra một số câu hỏi phỏng vấn đề:

(1) Khảo sát ý kiến của các bạn trong lớp về vật nuôi yêu thích;

(2) Khảo sát thời gian (giờ) mà các bạn trong lớp dành cho hoạt động thể thao trong ngày.

b. Với mỗi dãy dữ liệu thu được, em hãy cho biết dữ liệu đó thuộc loại nào.

Giải nhanh:

a) Ví dụ: (1) Con vật nuôi mà bạn yêu thích nhất là gì?

(2) Mỗi ngày bạn chơi thể thao trong bao nhiêu giờ?

b) Dữ liệu thu được trong câu hỏi (1) không là số, không thể sắp thứ tự.

Dữ liệu thu được trong câu hỏi (2) là số liệu.

Bài 6: Một số tuyến xe buýt ở Hà Nội mà bạn An đã đi là: 01; 02; 12; 15.

Giải nhanh:

Vuông đúng.

2. TÍNH ĐẠI DIỆN CỦA DỮ LIỆU

Bài 1: Vuông và Tròn muốn tìm hiểu về mức độ thường xuyên lên thư viện trường của các bạn học sinh trong trường nên đã lập phiếu như Hình 5.1 để tiến hành khảo sát. Em hãy thảo luận nhóm và cho biết dữ liệu thu được trong mỗi cách làm của Vuông và Tròn có đại diện cho toàn bộ học sinh trong trường không?

Giải nhanh:

- Tổng thể dữ liệu ở đây là toàn bộ học sinh trong trường.

- Dữ liệu của Tròn không có tính đại diện cho toàn bộ học sinh trong trường. 

Bài 2: Em hãy cho biết cách khảo sát sau có đảm bảo được tính đại diện không: Để đánh giá mức độ phù hợp của đề thi thử môn Toán, nhà trường đã cho các bạn trong câu lạc bộ Toán học làm bài và xem xét kết quả.

Giải nhanh:

Tổng thể dữ liệu là toàn bộ học sinh.

Ở đây chỉ khảo sát ý kiến không có tính đại diện.

Bài 3: Làm cách nào để thực hiện khảo sát thời gian sử dụng mạng Internet vào hai ngày cuối tuần của mỗi bạn học sinh trong trường?

Theo em, cách làm của bạn nào hợp lí hơn?

Giải nhanh:

Phương án của Vuông hợp lí hơn.

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 5.1: Với mỗi câu hỏi sau , hãy xác định xem dữ liệu thu được thuộc loại nào ?

a. Bạn có cho rằng đọc sách là một thói quen tốt ?

A. Rất đồng ý

B. Đồng ý

C. Không đồng ý

D. Rất không đồng ý

b. Ca sỹ Việt Nam nào bạn thích nhất ?

Giải nhanh:

a) Dữ liệu không phải là số, có thể sắp thứ tự.

b) Dữ liệu không phải là số, không thể sắp thứ tự.

Bài 5.2: Vuông đưa ra ý kiến về tay thuận của các học sinh trong trường như hình bên. Em hãy đưa ra phương án tập hợp dữ liệu phù hợp để giúp Vuông kiểm tra ý kiến của mình nhé.

Giải nhanh:

phương pháp quan sát.

Bài 5.3: Vân muốn kiểm tra nhận định " Các bạn học sinh nam yêu thích các chương trình thể thao hơn các bạn học sinh ". Hãy lập bảng câu hỏi và thu thập dữ liệu để kiểm tra nhận định này. 

Giải nhanh:

Cần có câu hỏi về giới tính của người được hỏi và câu hỏi về việc có yêu thích các chương trình thể thao không.

Bài 5.4: Các dữ liệu thu thập được trong mỗi trường hợp sau có đảm bảo tính đại diện không ?

a. Trong một khu dân cư có 5 000 hộ gia đình. Để xác định trung bình mỗi hộ gia đình có bao nhiêu tivi, một nhóm nghiên cứu đã thu thập dữ liệu bằng cách đánh số các hộ gia đình từ 1 đến 5 000 và ghi lại số tivi của những hộ gia đình có số thứ tự là 1; 11;...; 4991. 

b. Để đánh giá thể lực của học sinh toàn trường, giáo viên thể dục đã cho các bạn trong câu lạc bộ bóng đá của trường chạy cự ly 1 000 m và ghi lại kết quả.

Giải nhanh:

a) Dữ liệu thu được có tính đại diện.

b) Dữ liệu thu được không có tính đại diện 

Bài 5.5: Bình phỏng vấn 50 bạn nam trong trường thấy có 30 bạn thích bóng. Bình kết luận " Đa phần các bạn học sinh trong trường thích bóng đá. Kết luận này có đúng không ?

Giải nhanh:

Kết luận không hợp lí