BÀI 17. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU

PHẦN I. HỆ THỐNG BÀI TẬP, BÀI GIẢI CUỐI SGK

1. HỆ THỐNG BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 5.1: Với mỗi câu hỏi sau, hãy xác định xem dữ liệu thu được thuộc loại nào.

a) Bạn có cho rằng đọc sách là một thói quen tốt?

A. Rất đồng ý                                      B. Đồng ý

C. Không đồng ý                                 D. Rất không đồng ý

b) Ca sĩ Việt Nam nào bạn thích nhất?

Bài 5.2: Vuông đưa ra ý kiến về tay thuận của các học sinh trong trường như hình bên. Em hãy đưa ra phương án thu thập dữ liệu phù hợp để giúp Vuông kiểm tra ý kiến của mình nhé!

Bài 5.3: Vân muốn kiểm tra nhận định “Các bạn học sinh nam yêu thích các chương trình thể thao hơn các bạn nữ”.

Hãy lập bảng hỏi và thu thập dữ liệu để kiểm tra nhận định này.

Bài 5.4: Các dữ liệu thu thập được trong mỗi trường hợp sau có đảm bảo tính đại diện không?

a) Trong một khu dân cư có 5 000 hộ gia đình. Để xác định trung bình mỗi hộ gia đình có bao nhiêu ti vi, một nhóm nghiên cứu đã thu thập dữ liệu bằng cách đánh số các hộ gia đình từ 1 đến 5 000 và ghi lại số ti vi của những hộ gia đình có số thứ tự là 1; 11;...; 4 991.

b) Để đánh giá thể lực của học sinh toàn trường, giáo viên thể dục đã cho các bạn trong câu lạc bộ bóng đá của trường chạy cự li 1 000 m và ghi lại kết quả.

Bài 5.5: Bình phỏng vấn 50 bạn nam trong trường thấy có 30 bạn thích bóng đá. Bình kết luận rằng “Đa phần các học sinh thích bóng đá”. Kết luận này có hợp lí không?

2. 5 PHÚT GIẢI BÀI CUỐI SGK

Đáp án bài 5.1: a) Số, có thể sắp thứ tự; b) Không phải là số, không thể sắp thứ tự.

Đáp án bài 5.2: Đưa phiếu khảo sát mỗi lớp 10 bạn bất kì.

Đáp án bài 5.3: 

Đáp án bài 5.4: a) Có tính đại diện; b) Không có tính đại diện

Đáp án bài 5.5: Kết luận không hợp lí

PHẦN II. HỆ THỐNG BÀI TẬP, BÀI GIẢI GIỮA SGK

1. HỆ THỐNG BÀI TẬP GIỮA SGK

Hoạt động 1: Em hãy giúp đài truyền hình thu thập dữ liệu bằng cách phỏng vấn các bạn trong tổ, sử dụng ba câu hỏi sau:

(1) Trung bình mỗi ngày bạn dành bao nhiêu giờ để xem tivi?

(2) Các chương trình tivi bạn xem là gì?

(3) Bạn có cho rằng các chương trình ti vi hiện nay rất hấp dẫn không? Chọn một trong các ý kiến sau:

Rất đồng ý, Đồng ý, không đồng ý, Rất không đồng ý.

Hoạt động 2: Lập bảng thống kê cho ba dãy dữ liệu thu được.

Hoạt động 3: Trong ba dãy dữ liệu thu được, dãy nào là dãy số liệu? Dãy nào không là dãy số liệu? Dãy nào có thể sắp xếp được theo thứ tự tăng, giảm?

Câu hỏi : Em hãy lấy một ví dụ về dữ liệu không là số, có thể sắp xếp theo thứ tự.

Luyện tập 1: a) Em hãy đưa ra một số câu hỏi phỏng vấn để:

(1) Khảo sát ý kiến của các bạn trong lớp về vật nuôi yêu thích;

(2) Khảo sát thời gian (giờ) mà các bạn trong lớp dành cho hoạt động thể thao trong ngày.

b) Với mỗi dãy dữ liệu thu được, em hãy cho biết dữ liệu đó thuộc loại nào.

Tranh luận 1: Một số tuyến xe buýt ở Hà Nội mà bạn An đã đi là: 01; 02; 12; 15.

Hoạt động 4: Vuông và Tròn muốn tìm hiểu về mức độ thường xuyên lên thư viện trường của các bạn học sinh trong trường nên đã lập phiếu như Hình 5.1 để tiến hành khảo sát. Em hãy thảo luận nhóm và cho biết dữ liệu thu được trong mỗi cách làm của Vuông và Tròn có đại diện cho toàn bộ học sinh trong trường không?

Luyện tập 2: Em hãy cho biết cách khảo sát sau có đảm bảo được tính đại diện không.

Để đánh giá mức độ phù hợp của đề thi thử môn Toán, nhà trường đã cho các bạn trong câu lạc bộ Toán học làm bài và xem xét kết quả.

Tranh luận 2: Làm cách nào để thực hiện khảo sát thời gian sử dụng mạng Internet vào hai ngày cuối tuần của mỗi bạn học sinh trong trường?

Theo em, cách làm của bạn nào hợp lí hơn?

2. 5 PHÚT GIẢI BÀI GIỮA SGK

Đáp án HĐ1: 

- Bạn Lan dành 1 giờ để xem ti vi, bạn xem hoạt hình, kênh bông hoa nhỏ... Bạn Lan cho rằng các chương trình ti vi hiện nay rất hấp dẫn

- Bạn Nam dành 2 giờ để xem ti vi, bạn xem hoạt hình, xem thời sự,... Bạn Nam cho rằng các chương trình ti vi hiện nay không hấp dẫn lắm

- Bạn Nga dành 3 giờ để xem ti vi, bạn xem chương trình ca nhạc, thời trang... Bạn Nga cho rằng các chương trình ti vi hiện nay cực kỳ hấp dẫn.

Đáp án HĐ2:

 Đáp án HĐ3: 

Dãy (1) là dãy số liệu, có thể sắp thứ tự.

Dãy (2) không là dãy số liệu, không thể sắp xếp.

Dãy (3) không là là dãy số liệu, có thể sắp xếp.

Đáp án CH: Dữ liệu về đánh giá học lực của học sinh: Xuất sắc, giỏi, khá, trung bình, yếu.

Đáp án LT1:

a) Ví dụ: (1) Con vật nuôi mà bạn yêu thích nhất là gì?

(2) Mỗi ngày bạn chơi thể thao trong bao nhiêu giờ?

b) Câu hỏi (1) không là số, không thể sắp thứ tự; câu hỏi (2) là số liệu.

Đáp án TL1: Vuông trả lời đúng.

Đáp án HĐ4: Dữ liệu của Tròn không có tính đại diện; cách làm của Vuông có tính đại diện.

Đáp án LT2: Không có tính đại diện.

Đáp án TL2: Vuông hợp lí hơn.