CHƯƠNG III. HÌNH HỌC TRỰC QUAN

BÀI 1: HÌNH HỘP CHỮ NHẬT. HÌNH LẬP PHƯƠNG 

I. Hình hộp chữ nhật 

Bài 1: Thực hiện các hoạt động sau:

a) Vẽ trên giấy kẻ ô vuông 6 hình chữ nhật với vị trí và các kích thước như ở Hình 1

b) Cắt rời theo đường viền của hình vừa vẽ ( phần tô màu) và gấp lại để được Hình hộp chữ nhật như ở Hình 2

c) Quan sát hình hộp chữ nhật ở Hình 2, nêu số mặt, số cạnh và số đỉnh của hình hộp chữ nhật đó. 

Giải rút gọn:

a) Học sinh vẽ hình theo hướng dẫn

b) Học sinh thực hiện cắt, gấp để tạo ra Hình hộp chữ nhật như hình 2.

c) Có 6 mặt, 12 cạnh và 8 đỉnh.

Bài 2: Quan sát hình hộp chữ nhật ở Hình 3, đọc tên các mặt, các cạnh và các đỉnh của hình hộp chữ nhật đó. 

Giải rút gọn:

• 6 mặt: ABCD; A’B’C’D’; ABB’A’; ADD’A’; BCC’B’; CDD’C’.
• 12 cạnh: AB; BC; CD; DA; A’B’; B’C’; C’D’; D’A’; AA’; BB’; CC’; DD’.
• 8 đỉnh: A; B; C; D; A’; B’; C’; D’.

Bài 3: Quan sát hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ ở Hình 5 và thực hiện các hoạt động sau:

a) Mặt AA’D’D là hình gì?

b) So sánh độ dài hai cạnh bên AA’ và DD’. 

Giải rút gọn:

a) Là hình chữ nhật.

b) AA’ = DD’ 

II. Hình lập phương

Bài 1: Quan sát hình lập phương ở Hình 9, đọc tên các mặt, các cạnh, các đỉnh và các đường chéo của hình lập phương đó. 

Giải rút gọn:

• 6 mặt: ABCD; A’B’C’D’; ABB’A’; ADD’A’; BCC’B’; CDD’C’.
• 12 cạnh: AB; BC; CD; DA; A’B’; B’C’; C’D’; D’A’; AA’; BB’; CC’ ; DD’.
• 8 đỉnh: A; B; C; D; A’; B’; C’; D’.
• 4 đường chéo: AC’; A’C; BD’; B’D.

Bài 2: Quan sát hình lập phương ABCD. A’B’C’D’ ở Hình 10 và thực hiện các hoạt động sau:

a) Mặt AA’D’D là hình gì?

b) So sánh độ dài các cạnh của hình lập phương đó. 

Giải rút gọn:

a) Là hình vuông.

b) Hình lập phương có các cạnh bằng nhau.

III. Diện tích xung quanh và thể tích hình hộp chữ nhật, hình lập phương

Bài 1: Một viên gạch đất sét nung đặc có dạng hình hộp chữ nhật với các đáy lần lượt là 220 mm, 105 mm và chiều cao là 65 mm. Tính diện tích xung quanh và thể tích của viên gạch đó. 

Giải rút gọn:

S_xq của viên gạch là: 2. (220 + 105). 65 = 42 250 (mm²)

V của viên gạch là: 220. 105. 65 = 1 501 500 (mm³)

IV. Bài tập

Bài 1: Tìm số thích hợp cho ? trong bảng sau:

Giải rút gọn:

Bài 2: Đố em chỉ với một đường thẳng (có chia đơn vị mm) mà đo được độ dài đường chéo của một viên gạch có dạng hình hộp chữ nhật (như Hình 15) 

Giải rút gọn:

Xếp 3 viên gạch như Hình 16. 

MN bằng độ dài đường chéo của viên gạch.

Đo MN, ta được độ dài đường chéo của viên gạch.

Bài 3: Sưu tầm hình ảnh những đồ vật trong thực tiễn có dạng hình hộp chữ nhật, hình lập phương, chẳng hạn hình ảnh khối ru –bích ở Hình 17a, hình ảnh hộp đựng hàng ở Hình 17b.

Giải rút gọn:

+ Ví dụ về hình hộp chữ nhật: Bể cá, viên gạch, tủ lạnh, thùng container…

+ Ví dụ về hình lập phương: xúc xắc, hộp carton...