BÀI 7. SỰ THẬT TRONG TÁC PHẨM KÍ

VĂN BẢN. NGHỆ THUẬT BĂM THỊT GÀ

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK                                                      

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Theo bạn, ngoài lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp, người ta thường dùng từ "nghệ thuật" và "nghệ sĩ” để chỉ hoạt động hoặc con người như thế nào?

CH2: Bạn hãy phân biệt tập tục (phong tục, tập quán) và hủ tục. Nêu ví dụ đề làm rõ ý kiến của mình.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Việc đan xen giữa yếu tố miêu tả, tự sự và ngôn ngữ đối thoại có hiệu quả như thế nào?

CH2: Các chi tiết miêu tả động tác, âm thanh khi băm thịt gà có tác dụng gì?

CH3 : Đoạn kết tạo ấn tượng thế nào cho bạn đọc?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Nhan đề của văn bản có thể gợi lên những suy luận, phán đoán gì về nội dung được đề cập trong bài phóng sự?

CH2: Các sự việc chính trong văn bản được tác giả thuật lại theo trình tự nào? Nhận xét về cách quan sát, ghi chép hiện thực của tác giả.

CH3: Cảnh anh mõ lăng băm thịt gà trong cuộc chia cỗ phần ánh hiện thực gì ở nông thôn Việt Nam xưa?

CH4: Nhận xét về tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài phóng sự.

CH5: Chỉ ra và phân tích những yếu tố tạo nên giọng điệu của bài phóng sự.

CH6: Theo bạn, những nội dung được đề cập trong văn bản còn có ý nghĩa đối với thực tiễn hiện nay không? Lí giải ý kiến của bạn.

CH7: Hãy khái quát đặc điểm cơ bản của thể loại phóng sự qua văn bản Nghệ thuật băm thịt gà.

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận về một khía cạnh nội dung hoặc nghệ thuật của văn bản Nghệ thuật băm thịt gà mà bạn tâm đắc.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI                                               

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1:

• Mô tả hoạt động sáng tạo, kỹ năng cao: Ẩm thực, trang điểm, cắm hoa, bonsai, thư pháp,...

• Chỉ người có kỹ năng, tài năng vượt trội: Cầu thủ bóng đá, nghệ sĩ môtô, game thủ, nghệ sĩ đường phố,...

• Thể hiện sự ngưỡng mộ: "Anh ấy chơi piano như nghệ sĩ thực thụ."

CH2:

Tập tục: Nếp sống cộng đồng, truyền qua nhiều thế hệ, thể hiện bản sắc văn hóa.

Có thể tích cực hoặc tiêu cực.

Ví dụ: lễ hội, ẩm thực truyền thống,...

Hủ tục: Tập quán lạc hậu, mê tín dị đoan, cản trở tiến bộ xã hội.

Luôn luôn tiêu cực.

Ví dụ: bó chân phụ nữ, cúng bái mê tín,...

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: 

• Tạo sự sinh động, hấp dẫn

• Thể hiện rõ tính cách nhân vật

• Làm nổi bật chủ đề

CH2: 

Tác dụng của các chi tiết miêu tả động tác, âm thanh khi băm thịt gà:

• Thể hiện sự khéo léo, tài ba của anh Mới:

• Tạo sự sinh động, hấp dẫn cho tác phẩm:

• Làm nổi bật chủ đề: "Nghệ thuật" băm thịt gà của anh Mới là một thứ "nghệ thuật" phục vụ cho sự tham lam, bủn xỉn của bọn cường hào, chức dịch.

CH3: Đoạn kết tạo ấn tượng thế nào cho bạn đọc?

• Kết thúc bất ngờ: Không ai ngờ rằng anh Mới lại băm thịt gà thành 92 miếng.

• Gây ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc: Khiến người đọc suy nghĩ về sự tham lam, bủn xỉn của bọn cường hào, chức dịch.

• Làm nổi bật chủ đề tác phẩm: Phê phán sự tham lam, bủn xỉn của bọn cường hào, chức dịch.

• Ngoài ra, đoạn kết còn có tác dụng:

• Khẳng định "nghệ thuật" băm thịt gà của anh Mới: Băm thịt gà nhanh, gọn, đều đặn, đẹp mắt.

• Thể hiện sự hài hước, dí dỏm của tác phẩm: "Cả nhà đều mỉm cười".

SAU KHI ĐỌC

CH1: 

Nhan đề gợi lên những suy luận, phán đoán:

• Nội dung bài viết sẽ đề cập đến "nghệ thuật" băm thịt gà.

• "Nghệ thuật" băm thịt gà có thể là một kỹ năng đặc biệt, độc đáo.

• "Nghệ thuật" băm thịt gà cũng có thể là một ẩn dụ cho một việc làm nào đó phi nghĩa, phi nhân đạo.

CH2: 

Trình tự thuật lại sự việc:

• Mở đầu: Giới thiệu nhân vật anh Mới và "nghệ thuật" băm thịt gà của anh.

• Thân bài: Miêu tả chi tiết cảnh anh Mới băm thịt gà trong cuộc chia cỗ phần.

• Kết thúc: Nêu kết quả của việc băm thịt gà và cảm nhận của người viết.

Nhận xét:

• Cách quan sát, ghi chép hiện thực:

  • Tỉ mỉ, chi tiết, sắc bén.

  • Ghi chép cả những chi tiết nhỏ nhất.

  • Có khả năng nắm bắt được những đặc điểm, tính cách của nhân vật.

• Trình tự thuật lại sự việc:

  • Logic, rõ ràng, mạch lạc.

CH3: Cảnh anh mõ lăng băm thịt gà trong cuộc chia cỗ phần ánh hiện thực x ã hội bất công, thối nát.

CH4: 

Tác dụng của ngôi kể thứ nhất:

• Khiến tác phẩm có tính chân thực, khách quan.

• Gây ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc.

• Dễ dàng thể hiện cảm xúc, quan điểm của tác giả.

• Tạo sự đồng cảm

CH5:

Giọng điệu của bài phóng sự:

• Giọng điệu chủ đạo: Châm biếm mỉa mai, kết hợp với một chút dí dỏm hài hước

Yếu tố tạo nên giọng điệu:

• Ngôi kể thứ nhất:

  • Giúp tác giả thể hiện trực tiếp cảm xúc, quan điểm của mình.

• Cách sử dụng từ ngữ:

  • Sử dụng nhiều từ ngữ có tính biểu cảm.

• Cách miêu tả, so sánh:

  • Miêu tả chi tiết, sinh động.

  • So sánh ví von độc đáo.

CH6: 

Bài học về đạo đức:

• Lên án sự tham lam, bủn xỉn.

• Ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của người lao động.

• Bài học về xây dựng xã hội:

  • Phê phán xã hội bất công, thối nát.

  • Khẳng định giá trị của công bằng, bác ái.

CH7:

Đặc điểm cơ bản của thể loại phóng sự:

• Phản ánh hiện thực:

  • Phản ánh sự kiện, vấn đề một cách chân thực, khách quan.

• Tính chính xác:

  • Thông tin, sự kiện được trình bày phải chính xác, trung thực.

• Tính sinh động:

  • Sử dụng nhiều biện pháp tu từ, ngôn ngữ biểu cảm.

• Tính hiện thực:

  • Phản ánh những vấn đề nóng hổi, thu hút sự quan tâm của xã hội.

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

• Nghệ thuật châm biếm là một trong những điểm sáng tạo nên sức hấp dẫn của văn bản "Nghệ thuật băm thịt gà". 

• Ngòi bút của tác giả Ngô Tất Tố đã phơi bày hiện thực xã hội Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám với những bất công, thối nát một cách sắc sảo, trào phúng. để tăng tính châm biếm. 

• Tác giả tập trung vào việc miêu tả cảnh chia cỗ phần, đặc biệt là chi tiết anh Mới băm thịt gà. Bằng những chi tiết miêu tả sinh động, cụ thể, tác giả đã lột tả sự tham lam, bủn xỉn của bọn cường hào, chức dịch. 

• Tóm lại, nhờ nghệ thuật châm biếm sắc sảo, tác giả đã phơi bày hiện thực xã hội một cách sinh động, đồng thời thể hiện thái độ căm phẫn, mỉa mai đối với bọn thống trị.