BÀI 2. NHỮNG THẾ GIỚI THƠ

VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN SO SÁNH, ĐÁNH GIÁ HAI TÁC PHẨM THƠ

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Giới thiệu hai bài thơ và định hướng so sánh

CH2: Phân tích điểm tương đồng của hai bài thơ.

CH3: Giới thiệu nét riêng và chỉ ra yếu tố tạo nên sự khác biệt của đối tượng so sánh

CH4: Phân tích nét riêng trong cảnh và tình của bài Thu Vịnh.

CH5: Phân tích nét riêng của bài Đây Mùa Thu Tới trong sự đối sánh với bài Thu Vịnh.

CH6: Khẳng định vị trí, giá trị và sức hấp dẫn của hai bài thơ.

CH7: Nêu ý kiến khẳng định về kết quả và ý nghĩa của việc so sánh.

YÊU CẦU SAU KHI ĐỌC

CH1: Trong bài viết, tác giả đã dựa trên những cơ sở nào khi chọn 2 bài thơ để so sánh, đánh giá?

CH2: Bài viết triển khai các nội dung so sánh, đánh giá như thế nào? Bạn có nhận xét gì về hiệu quả của cách triển khai đó?

CH3: Theo bạn, có thể có những cách trình bày nào khác về nội dung so sánh, đánh giá trong bài viết? 

THỰC HÀNH VIẾT

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: Là hai tác phẩm cùng viết về bức tranh thiên nhiên khi sang thu.

CH2:Nhiều điểm tương đồng về cảm hứng, hình ảnh thơ, tâm trạng tác giả và biện pháp nghệ thuật, cũng như sử dụng chung là thể thơ Thất ngôn bát cú đường luật.

CH3: Song cảnh thụ, tình thu trong hai bài thơ lại có nhiều nét khác biệt vì đó là sản phẩm nghệ thuật của hai nhà thơ, sống ở hai thời đại, với những quan điểm thẩm mĩ khác nhau. 

CH4: 

- Cảnh thu trong bài Thu vịnh là cảnh thu của làng quê Việt Nam, dưới cái nhìn của một bậc đại trí đã lui về ẩn dật nơi thôn dã. 

- Bức tranh thu hiện lên trong không gian thu hẹp về chieu rong, mở ra bằng chiều cao với sắc troi "xanh ngắt mấy tang ao" đặc trưng của mùa thu xứ Bắc, với đường nét đơn sơ, màu sắc thanh đạm, chông khí hiu hắt, ao thu nước biếc với sương khói phủ nhạt nhoà. 

CH5: Cảnh thu trong thơ Nguyễn Khuyến vắng lặng, chỉ có cái tôi trữ tình của thi nhân đang trải lòng mình. Cảnh thu trong thơ Xuân Diệu cũng vắng vẻ đìu hiu, nhưng vẫn có bóng dáng con người.

CH6: Tình thu của cụ Nguyễn buồn, xót xa, day dứt; tình thu của chàng thi sĩ Xuân Diệu có buồn, cô đơn, nhưng tràn đầy khao khát về sự sống trần thế, tha thiết giao cảm với đời.

CH7: 

Khẳng định: Hai bài thơ đều là những thi phẩm đặc sắc về mùa thu.

Ý nghĩa của việc so sánh: Bồi đắp cho mỗi chúng ta tình yêu quê hương xứ sở nồng nàn, sâu sắc.

YÊU CẦU SAU KHI ĐỌC

CH1: 

1. Đều là những bài thơ tiêu biểu về mùa thu:

2. Cùng chủ đề miêu tả cảnh sắc và tâm trạng trước mùa thu: Hai bài thơ đều thể hiện cảm nhận tinh tế về mùa thu, với những hình ảnh và ngôn ngữ đặc trưng.

3. Có sự tương đồng và đối lập về cách thể hiện:

- Tương đồng: 

+ Cả hai bài thơ đều sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật.

+ Bút pháp miêu tả tinh tế, giàu sức gợi tả.

+ Thể hiện tình yêu thiên nhiên và tâm hồn nhạy cảm của tác giả.

- Đối lập: 

Cảnh thu: 

+ Thu vịnh: Bức tranh thu mang vẻ đẹp thanh tao, tĩnh lặng, cổ điển.

+ Đây mùa thu tới: Bức tranh thu mang vẻ đẹp rực rỡ, sôi động, hiện đại.

Tâm trạng: 

+ Thu vịnh: Nỗi buồn man mác, niềm tiếc nuối trước sự tàn phai của thời gian.

+ Đây mùa thu tới: Niềm vui sướng, hân hoan trước vẻ đẹp của mùa thu.

4. Mục đích so sánh:

- Giúp người đọc hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật của hai bài thơ.

- Làm nổi bật những đặc sắc riêng của mỗi tác phẩm.

- Thấy được sự phát triển của thi ca Việt Nam qua hai thời kỳ khác nhau.

CH2: 

Cách triển khai:

- Phân tích điểm tương đồng 2 bài thơ.

- Giới thiệu nét riêng và chỉ ra yếu tố tạo nên sự khác biệt của đối tượng so sánh.

- Phân tích nét riêng trong cảnh và tình Thu vịnh.

- Phân tích nét riêng trong Đây mùa thu tới.

- Khẳng định vị trí, giá trị và sức hấp dẫn của 2 bài thơ.

- Nêu ý kiến khẳng định.

Nhận xét: Bài viết sử dụng phương pháp so sánh toàn diện, bao gồm cả nội dung và nghệ thuật, giúp người đọc dễ dàng nhận diện và thấu hiểu sâu sắc tư tưởng, tình cảm trong hai bài thơ.

Cách so sánh này không chỉ thể hiện sự am hiểu sâu sắc của tác giả về hai bài thơ mà còn cho thấy quan điểm, ý kiến riêng của bản thân. 

CH3: Có thể phân tích các điểm giống nhau đặt song song hai bài thơ để người đọc cảm nhận rõ sự khác nhau và giống nhau qua từng luận điểm.

THỰC HÀNH VIẾT

Dàn bài gợi ý

I. Mở bài

- Giới thiệu văn học 1945-1975 và hình tượng người lính.

- Giới thiệu hai bài thơ "Tây Tiến" và "Đồng Chí".

II. Thân bài

1. Hình tượng người lính Tây Tiến:

- Xuất thân: Hà Nội, lãng mạn.

- Bối cảnh: Khắc nghiệt, thiếu thốn.

- Vẻ đẹp: Hào hùng, lãng mạn, hy sinh quên mình.

2. Hình tượng người lính trong "Đồng Chí":

- Xuất thân: Nông dân, vất vả.

- Bối cảnh: Khó khăn, bệnh tật.

- Vẻ đẹp: Bình dị, mộc mạc, tình đồng chí.

III. Kết bài

- Vẻ đẹp riêng biệt của mỗi hình ảnh người lính.

- Ca ngợi hình tượng người lính Cụ Hồ.