BÀI 2. NHỮNG THẾ GIỚI THƠ

VĂN BẢN. ĐÀN GHI-TA CỦA LORCA

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Theo bạn, sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ là gì? Hãy dẫn ra một câu thơ, câu văn hoặc một câu danh ngôn nói về điều này.

CH2: Bạn biết gì về đất nước Tây Ban Nha? Nêu những nét văn hóa đặc trưng của đất nước này.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Lời đề từ gợi điều gì về người nghệ sĩ Lor - ca?

CH2: Chú ý: nhạc tính của dòng thơ miêu tả tiếng đàn.

CH3: Hình ảnh áo choàng được nhắc lại ở đoạn thơ thứ hai thể hiện điều gì?

CH4: Những hình ảnh biểu tượng gợi cảm nhận thế nào về tiếng đàn?

CH5: Hình dung về cái chết và sự bất tử của Lor-ca.

SAU KHI ĐỌC

CH1: Xác định mạch cảm xúc trong bài thơ.

CH2: Nhạc tính của bài thơ được tạo nên bởi những yếu tố nào? Nhận xét về âm hưởng, giọng điểu của thi phẩm này

CH3: Hình tượng Lor-ca được thể hiện như thế nào trong hai đoạn thơ đầu? Những chi tiết nào trong hai đoạn thơ cho thấy mối quan hệ giữa người nghệ sĩ với đất nước Tây Ban Nha

CH4: Đọc hai đoạn thơ 3,4 và thực hiện các yêu cầu sau:

a. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ được tác giả sử dụng khi miêu tả tiếng đàn.

b. Nêu ý nghĩa của những hình ảnh mang tính biểu tưởng trong hai đoạn thơ.

CH5: Phân tích những hình ảnh đan xen giữa thực và ảo thể hiện cái chết và sự bất tử của Lorca trong hai đoạn thơ cuối. CH thơ kết có thể đem lại ấn tượng và cảm xúc gì cho người đọc?

CH6: Xác định yếu tố tượng trưng, yếu tố siêu thực trong bài thơ và nhận xét về tác dụng của chúng.

CH7: Bài thơ gợi cho bạn suy nghĩ gì về sức mạnh của nghệ thuật trong đời sống.

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận của bạn về một nét đặc sắc trong hình thức biểu đạt của bài thơ.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ là sử dụng tài năng và tâm hồn để sáng tạo nghệ thuật, phản ánh hiện thực, khơi gợi tình yêu thương, lên án cái ác và mang đến niềm vui, sự thanh tao cho con người.

Nghệ sĩ là người thắp sáng tâm hồn (Lev Tolstoy)

CH2: Tây Ban Nha, quốc gia sôi động với những điệu flamenco say đắm, những trận đấu bò tót nghẹt thở và kiến trúc độc đáo, là điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích khám phá văn hóa.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Lời đề từ "Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn" của Lorca như một cánh cửa hé mở tâm hồn và nghệ thuật của ông. 

CH2: Li-la li-la li-la => hiện tượng láy âm, gợi hợp âm của tiếng đàn

CH3: Góp phần thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.

CH4:

“tiếng ghi ta lá xanh biết mấy

tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan

tiếng ghi ta ròng ròng

máu chảy ”

CH:

- “Đường chỉ tay đã đứt” => cái chết đã được dự báo từ trước

- “Lor - ca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc” => giải thoát và vẫn đam mê với nghệ thuật => tình yêu nghệ thuật là bất tử.

SAU KHI ĐỌC

CH1: Nỗi niềm xót xa, thương tiếc và còn là tiếng nói tri âm của Thanh Thảo trước một trái tim sống hết mình với nghệ thuật.

CH2: - Nhạc tính: “li-la li-la li-la” xuất hiện ở đầu và cuối bài thơ => tạo vòng lặp => bài thơ như một bản nhạc nhẹ nhàng, cảm xúc.

CH3:Ở hai khổ thơ đầu, hình tượng Lor-ca hiện lên là một người nghệ sĩ tự do với khát vọng cách tân nghệ thuật.

CH4: 

a. Miêu tả tiếng đàn “li-la li-la li-la…” => tác giả sử dụng biện pháp tu từ láy âm => gợi hợp âm, giai điệu của tiếng đàn.

b. Hình ảnh mang tính biểu tượng:

- “tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy” => cái chết đầy đau thương của người nghệ sĩ.

- “không ai chôn cất tiếng đàn” => sức sống mãnh liệt của tình yêu nghệ thuật

CH5: 

- “Tiếng đàn” của Lor-ca chính là biểu tượng nghệ thuật, là lý tưởng tranh đấu của người nghệ sĩ là bọn phát xít phản động không bao giờ có thể chôn vùi, người dân Tây Ban Nha thì không nỡ chôn vùi. 

- Câu hát thánh thót vang lên lần cuối “li-la li-la li-la…” đầy tiếc nuối, đầy khắc khoải như kết thúc một câu chuyện buồn về số phận của người nghệ sĩ tài hoa bạc mệnh.

CH6: 

Yếu tố tượng trưng xuất hiện qua nhan đề: “Đàn ghi ta của Lor - ca” => Đàn ghi ta của Lor-ca trở thành biểu tượng cho cuộc đời phẩm cách và số phận bi tráng của Lor-ca  - người nghệ sĩ tài hoa, yêu tự do của dân tộc Tây Ban Nha.

CH7: 

- Bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" là một tiếng nói mạnh mẽ khẳng định sức mạnh to lớn của nghệ thuật trong đời sống.

- Ngoài những giá trị trên, bài thơ còn thể hiện sự sáng tạo độc đáo của Thanh Thảo trong việc sử dụng hình ảnh thơ, ngôn ngữ thơ và kết cấu thơ. 

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

Gợi ý

- Bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" của Thanh Thảo sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ độc đáo, góp phần tạo nên sức gợi cảm và chiều sâu cho tác phẩm.

- Việc sử dụng ẩn dụ đã giúp tác giả thể hiện được những ý tưởng sâu sắc, những cảm xúc chân thành về Lorca và đất nước Tây Ban Nha. Đồng thời, ẩn dụ cũng góp phần tạo nên sự hàm súc, gợi cảm cho bài thơ, giúp người đọc có thể suy ngẫm và cảm nhận theo nhiều cách khác nhau.