BÀI 4. YẾU TỐ KỲ ẢO TRONG TRUYỆN KỂ

VĂN BẢN. MUỐI CỦA RỪNG

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Nêu một số tác phẩm văn học hiện đại có yếu tố kì ảo mà bạn biết. Hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn về yếu tố kì ảo ở một tác phẩm trong số đó.

CH2: Theo bạn, con người cần phải ứng xử với thiên nhiên như thế nào?

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Chi tiết nói về sự chuyển đổi tâm trạng đột ngột của nhân vật báo hiệu điều gì?

CH2: Theo dõi sự tương phản giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ trong rừng.

CH3: Chú ý sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật 

CH4: Chú ý sự thay đổi điểm nhìn và cách đánh giá về ông Diểu

CH5: Theo dõi sự tự khám phá của ông Diểu về chính mình

CH6: Hình dung cảnh tượng được miêu tả ở đoạn này

CH7: Vì sao đối mặt với Hõm Chết, nhân vật lại nghĩ đến “ma”? Theo dõi tâm trạng của ông Diểu trước những “sự lạ” tiếp theo.

CH8: Điều gì khiến ông Diểu chưa chịu bỏ cuộc?

CH9: Ông Diểu đã chứng kiến “sự lạ” nào? Dự đoán những hoạt động tiếp theo của nhân vật.

CH10: Ông Diểu đang đối diện với tình thế gì?

CH11: Theo bạn, tình huống này có thường xảy ra không?

CH12: Chú ý chi tiết hoa tử huyền

SAU KHI ĐỌC

CH1: Giữa nhan đề Muối của rừng và nội dung câu chuyện có liên hệ với nhau như thế nào?

CH2: Hành trình đi săn của ông Điểu cũng là hành trình trải nghiệm và nhận thức. Bạn hãy kể tóm tắt hành trình đó bằng sơ đồ.

CH3: Ông Diểu đã có những ý nghĩ gì khi chứng kiến đời sống của đàn khỉ trong khu rừng mùa xuân? Bạn có đồng tình với những ý nghĩ đó không? Vì sao?

CH4: Từ lúc đến Hõm Chết, những sự việc kì lạ đã làm cho ông Diểu thay đổi cảm xúc và suy nghĩ như thế nào?

CH5: Bạn nghĩ gì về chi tiết “hoa tử huyền” xuất hiện ở cuối truyện?

CH6: Phân tích sự tương phản về diện mạo và tình thế của ông Diểu được kể ở đầu truyện và cuối truyện, từ đó, làm rõ thông điệp của tác phẩm

CH7: Những chi tiết kì ảo trong Muối của rừng có điểm gì khác với chi tiết kì ảo trong Đèn thiêng cửa bể?

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về vai trò của yếu tố kì ảo trong truyện ngắn Muối của rừng.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Các tác phẩm văn học hiện đại có yếu tố kỳ ảo: Tết ở làng địa ngục (Thảo Trang), Chuyện xứ Lang- Biang ( Nguyễn Nhật Ánh), Alice ở xứ sở thần tiên (Lewis Carroll).

Trong chuyện xứ Lang Biang, tác phẩm xây dựng một thế giới phù thủy đầy bí ẩn, hấp dẫn với những phép thuật kỳ diệu, những sinh vật huyền bí và những câu chuyện ly kỳ.

CH2: Con người cần ứng xử với thiên nhiên một cách trách nhiệm, hài hòa và bền vững. 

II. ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Sự thay đổi tâm trạng đột ngột có thể báo hiệu một sự kiện quan trọng sắp xảy ra. 

CH2: 

- Trước khi bắn khỉ, ông Diểu

- Tuy nhiên, sau khi chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ vì mất đi người cha, ông Diểu dần cảm thấy bối rối, hối hận. 

- Khác với suy nghĩ của ông Diểu, đời sống của đàn khỉ gắn liền với sự hòa hợp với thiên nhiên. 

- Tuy nhiên, cuộc sống bình yên của đàn khỉ bị đe dọa bởi hoạt động săn bắn của con người. 

CH3: Mâu thuẫn trong hành động của ông Diểu thể hiện rõ nét qua hai khía cạnh: giữa hành động săn bắn và lòng nhân ái, giữa sự tàn nhẫn và lòng vị tha.

CH4: 

- Giai đoạn đầu, ông Diểu hiện lên như một thợ săn tàn nhẫn, chỉ quan tâm đến thú vui và lợi ích cá nhân. 

- Giai đoạn chuyển tiếp, ông Diểu bắt đầu có sự mâu thuẫn nội tâm, dao động giữa bản năng săn bắn và lòng trắc ẩn.

- Giai đoạn cuối, ông Diểu nhận thức được sai lầm của bản thân, thức tỉnh về lòng nhân ái và ý thức bảo vệ thiên nhiên.

Sự thay đổi này có ý nghĩa quan trọng: Thể hiện sức mạnh của lòng nhân ái trong việc thức tỉnh con người, cũng như lời nhắn về việc bảo vệ môi trường.

CH5: 

- Thoạt đầu, ông Diểu hiện lên như một thợ săn lão luyện, dày dặn kinh nghiệm, mang trong mình bản năng săn mồi mạnh mẽ. 

- Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài mạnh mẽ ấy, ông Diểu che giấu những góc khuất trong tâm hồn, sự chai sạn và thiếu đi sự trân trọng đối với thiên nhiên.

- Nỗi ám ảnh về tiếng kêu thảm thiết của con khỉ cái in sâu vào tâm trí, khiến ông không thể nào nguôi ngoai khi ông bắn con khỉ đực

- Lòng trắc ẩn thức tỉnh trong ông, khiến ông nhận thức được sự tàn nhẫn và thiếu đi lòng nhân ái trong hành động của mình.

CH6: Cảnh tượng được miêu tả ở đoạn này là cảnh tượng ông Diểu rùng mình khi nghe thấy tiếng rú thê thảm của con khỉ nhỏ, ông có những thay đổi đột ngột về cảm xúc.

CH7: 

- Hõm Chết là một nơi hoang vu, âm u, ít người qua lại. Tâm trạng của ông Diểu trước những "sự lạ" tiếp theo: Khi thấy con khỉ trắng ấy, ông sợ hãi, bàng hoàng

Sự thay đổi tâm trạng của ông Diểu:

- Ban đầu, ông Diểu chạy treo con khỉ trắng đến Hõm Chết, ông bằng hoàng khi nhận ra khu vực mình tời => Ông ngờ vực khi con khỉ màu trắng đoạt lấy súng của mình => Ông mừng rỡ khi thấy được đường leo lên

CH8: Niềm tin vào sự may mắn, sự tham lam cũng như tự cao của ông.

CH9: 

Con khỉ đực: Rúc tay vào người ông như đang van xin sự giúp đỡ.

Dựa trên những gì đã xảy ra, có thể dự đoán những hoạt động tiếp theo của ông Diểu như sau:

Băng bó cho khỉ đực, cứu nó khỏi vết thương 

Bỏ cuộc và quay về nhà

CH10: Lũ mối có thể cắn sạch đồ của ông.

CH11: Tình huống này ít xảy ra

CH12: Người nào gặp hoa tử huyền sẽ gặp may mắn. 

SAU KHI ĐỌC

CH1:. Nhan đề không chỉ gợi mở chủ đề, mà còn là lời nhắn nhủ sâu sắc về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên.

CH 2: 

CH3: Khi chứng kiến đời sống của đàn khỉ trong khu rừng mùa xuân, ông Diểu trải qua một loạt những cung bậc cảm xúc: ngạc nhiên, thích thú, hối hận, thương cảm, thức tỉnh.

Em đồng ý. Những ý nghĩ của ông Diểu thể hiện sự thay đổi tích cực trong nhận thức của ông.

CH4: 

Lo lắng, sợ hãi: Khi nghe những lời đồn thổi về Hõm Chết, ông Diểu cảm thấy lo lắng và do dự.

Tham lam, liều lĩnh: Lòng tham lam khiến ông liều lĩnh, tìm đường đê đem con khỉ xuống dưới núi

Dần dần thay đổiKhi nhìn thấy hoa tử huyền nở rộ, ông Diểu cảm nhận được sức sống mãnh liệt của thiên nhiên.

CH5: 

- Chi tiết "hoa tử huyền" xuất hiện ở cuối truyện "Muối của rừng" mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. 

- Nó là biểu tượng cho sự sống mới, niềm tin, lời nhắn nhủ về sự thức tỉnh, hướng thiện, khẳng định sức mạnh của thiên nhiên và gợi mở về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. 

CH6: 

- Trước khi đi săn, ông mang trong mình sự hào hứng. 

- Đoạn cuối của truyện, sau khi từ Hõm Chết trở về, người ông đầy vết thương nhưng có những suy nghĩa được thay đổi về thiên nhiên cuộc sống.

CH7: Muối của rừng không có những yếu tố như thần linh, phép thuật giúp đỡ như Đèn thiêng cửa bể. 

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

- Chi tiết sương mù cuồn cuộn sau khi chú khỉ con rơi xuống vách đá và cất lên tiếng kêu thảm thiết không chỉ gợi lên khung cảnh lạnh lẽo, ảm đạm mà còn thể hiện nội tâm bối rối, hoang mang của ông Diểu.

- Thể hiện Diểu đang chìm trong sự hối hận và day dứt sau hành động sai trái của mình.

-  Hình ảnh hoa tử huyền nở rộ cuối câu chuyện mang ý nghĩa tượng trưng cho điều tốt đẹp, cho sự may mắn và ấm no. 

- Loài hoa quý hiếm này mọc lên từ nơi ông Diểu đã gieo rắc tội lỗi, như lời nhắn nhủ về sự thức tỉnh, hướng thiện của con người. 

- Hành trình đi tìm lại cái thiện của ông Diểu, từ hối hận, ân hận đến thức tỉnh, giác ngộ, là bài học quý giá cho mỗi người về lòng trắc ẩn, yêu thương thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường sống.