BÀI 2: NHẬT KÍ, PHÓNG SỰ, HỒI KÍ

VĂN BẢN: NHẬT KÍ ĐẶNG THÙY TRÂM

CHUẨN BỊ

Câu 1: Tính xác thực của việc ghi chép hàng ngày được biểu hiện ở những yếu tố nào? Sự trải nghiệm của người viết đem lại hiệu quả gì cho văn bản?

Soạn rút gọn: 

- Tính xác thực của việc ghi chép hàng ngày được biểu hiện ở những yếu tố:

+ Thời gian: từ năm 1986 đến 1970 này giúp người đọc hiểu được thời gian diễn ra các sự kiện và hoạt động được ghi lại.

+ Địa điểm: khi Đặng Thùy Trâm làm bác sĩ ở Đức Phổ, Quảng Ngãi

+ Người liên quan: Đặng Thùy Trâm và những người xung quanh cô

+ Cảm xúc và suy nghĩ: không chỉ ghi lại sự kiện, mà con ghi lại cảm xúc và suy nghĩ của cô.

- Sự trải nghiệm của người viết đem lại hiệu quả cho văn bản:

+ Giúp tạo ra những ký ức đáng nhớ trong cuộc sống, giúp ta nhớ lại những kỉ niệm đẹp

+ Mang đến cho chúng ta những bài học quý giá để học hỏi, trau dồi kĩ năng và khả năng

+ Cho chúng ta niềm vui, cảm xúc và trải nghiệm đầy màu sắc

+ Hiểu rõ giá trị trách nhiệm, sự kiên nhẫn, sự kiên định và sự đồng cảm.

Câu 2: Văn bản sử dụng hình thức trần thuật ở ngôi thứ mấy? Chi tiết nào của văn bản gây ấn tượng đối với người đọc? 

Soạn rút gọn: 

- Văn bản sử dụng hình thức trần thuật ở ngôi thứ nhất. 

- Chi tiết của văn bản gây ấn tượng đối với người đọc: tình yêu quê hương và lòng yêu nước của người Việt Nam trong thời kì kháng chiến.

Câu 3: Văn bản gửi gắm tư tưởng, tình cảm gì của người viết? Điều ấy có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay?

Soạn rút gọn: 

- Tư tưởng, tình cảm của người viết:

+ Tình yêu quê hương và lòng yêu nước

+ Sự hy sinh vì lí tưởng

+ Tình cảm gia đình

- Những tư tưởng và tình cảm đó có liên quan mạnh mẽ đến cuộc sống hiện nay:

+ Trân trọng hòa bình: Bác sĩ Đặng Thùy Trâm mãi là tấm gương cho thế hệ trẻ hôm nay biết trân trọng cuộc sống mình đang có

+ Sống có ước mơ, có hoài bão và luôn vì mọi người

+ Nhớ ơn thế hệ trước

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Công việc hàng ngày của bác sĩ Đặng Thùy Trâm có gì đặc biệt?

Soạn rút gọn: 

- Chữa trị cho những chiến sĩ bị thương trong quá trình chiến đấu trên chiến trường

- Với những học sinh, bác sĩ cũng đã đem lại những điều quý giá trong lí luận về y học.

Câu 2: Chú ý suy nghĩ và ước mơ của tác giả.

Soạn rút gọn: 

- Suy nghĩ của tác giả: Tiếc nuối tuổi thanh xuân trôi qua nhanh qua nhưng rồi cô ấy đã suy nghĩ lại rằng hoàn cảnh bây giờ phải gác bỏ lại những ước mơ của bản thân.

- Ước mơ của tác giả: đánh thắng giặc Mỹ, giành lại độc lập tự do cho đất nước

Câu 3: Chú ý tình cảm của tác giả đối với gia đình và quê hương.

Soạn rút gọn: 

- Nỗi nhớ gia đình da diết, luôn ước mong có thể trở về nhà bất kì lúc nào.

- Thùy Trâm vẫn giữ được lý tưởng chiến đấu giành độc lập cho tổ quốc

=> Tình yêu với gia đình trở thành động lực mạnh mẽ cho cô gái này.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Văn bản trên gồm ba phần, được trích từ ba đoạn khác nhau của Nhật kí Đặng Thùy Trâm nhưng giữa chúng vẫn có mạch logic gắn kết nội dung. Em hãy nêu nội dung của từng phần và chỉ ra mạch logic gắn kết đó.

Soạn rút gọn: 

- Văn bản trên gồm ba phần, mỗi phần có nội dung:

+ Phần 1: Công việc hàng ngày của bác sĩ Đặng Thùy Trâm

+ Phần 2: Sự tiếc nuối tuổi xuân nhưng vẫn sẵn sàng chiến đấu vì tổ quốc của tác giả

+ Phần 3: Nỗi xúc động khi đọc thư của mẹ và sự nhớ thương của tác giả với gia đình.

- Sự logic gắn kết với nhau: 

+ Mở đầu là giới thiệu những công việc hàng ngày của bác sĩ Đặng Thùy Trâm

+ Đoạn 2 là suy nghĩ của tác giả về ước mơ và lý tưởng – là nguyên nhân để giải thích cho những công việc mà tác giả đang làm. 

+ Đoạn 3, qua bức thư gửi cho mẹ thể hiện tình cảm tác giả về gia đình và quê hương – đó chính là nguồn động lực để cô tiếp tục thực hiện lý tưởng của mình.

Câu 2: Hãy chỉ ra những sự kiện và suy nghĩ của tác giả được thể hiện trong từng phần văn bản và nêu nhận xét của em về chủ thể trần thuật. Thực hiện theo bảng sau:

Soạn rút gọn: 

Câu 3: Tính phi hư cấu của đoạn trích Nhật kí Đặng Thùy Trâm được thể hiện ở những yếu tố nào? Điều đó có tác dụng gì đối với nội dung của văn bản?

Soạn rút gọn: 

- Sự kiện có thực

- Thời gian và địa điểm cụ thể

- Nhân vật có thực

- Tính phi hư cấu có tác dụng:

+ Tăng tính chân thực: giúp người đọc cảm nhận được sự thật về cuộc sống, con người và sự kiện

+ Tạo sự liên kết mạnh mẽ giữa người đọc và người viết

+ Tạo độ tin cậy

+ Tạo sự thấu hiểu

Câu 4: Hãy chỉ ra một đoạn văn có sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật trong văn bản. Việc sử dụng kết hợp các thủ pháp đó có tác dụng gì?

Soạn rút gọn: 

- Một đoạn văn có sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật trong văn bản: “Những ngày bận rộn trong công tác dồn dập, thương nặng, người ít, mọi người trong bệnh xá đều hết sức vất vả.… trong công tác bên giường bệnh”.

- Tác dụng của việc sử dụng kết hợp:

+ Giúp việc miêu tả sự kiện và nhân vật trong nhật lí hiện lên sinh động

+ Khắc họa khung cảnh chiến đấu ác liệt nơi chiến trường với biết bao nhiêu chiến sĩ đã bị thương nặng

+ Góp phần thể hiện tính cách nhân vật: là một bác sĩ luôn hết mình vì công việc cứu chữa bệnh nhân và luôn cống hiến hết tài năng, sức lực của bản thân cho cách mạng.

Câu 5: Em có suy nghĩ và cảm xúc gì sau khi đọc văn bản? Chi tiết nào trong văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?

Soạn rút gọn: 

- Em cảm thấy vô cùng xúc động và tự hào trước lý tưởng cao đẹp của bác sĩ Đặng Thùy Trâm

- Đó cũng là cảm xúc tự hào, ngưỡng mộ, yêu quý đối với người con gái dũng cảm, gan dạ trong thời kì kháng chiến cứu nước.

- Chi tiết trong để lại ấn tượng đặc biệt đối với em: khi chị nhận được thư của mẹ 

- Vì:

+ Việc rời xa gia đình là một việc thực sự khó khăn đối với một cô gái ở độ tuổi đôi mươi. 

+ Sau tất cả, cô gái ấy vẫn ra đi vì lí tưởng phía trước, lý tưởng để đất nước giành được độc lập. 

+ Nỗi nhớ gia đình đã trở thành động lực để tiếp thêm sức mạnh cho cô tiếp tục thực hiện lý tưởng của mình.

Câu 6: Theo em, văn bản trên có ý nghĩa như thế nào đối với thế hệ trẻ ngày nay.

Soạn rút gọn: 

- Bài học về tinh thần yêu nước và lòng kiên cường

- Bài học về sự hi sinh và lòng dũng cảm

- Bài học về sự nhân văn và tình yêu cuộc sống

=> Giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử, biết trân trọng hòa bình và tự do mà tổ tiên đã hi sinh để đạt được, học hỏi được tinh thần kiên cường, lòng yêu nước và tình yêu cuộc sống.