BÀI 9

ĐỌC: PHỤ NỮ VÀ VIỆC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

CHUẨN BỊ

Câu hỏi 1: Đọc trước văn bản Phụ nữ và việc bảo vệ môi trường – bài phỏng vấn của Giu-di Bi-dô với bà Van-đa-na Xi-va; tìm hiểu thêm về bà Van-đa-na Xi-va từ nhiều nguồn thông tin khác nhau.

Giải rút gọn:

- Van-đa-na Xi-va là một học giả, nhà hoạt động môi trường, nhà hoạt động ủng hộ chủ quyền lương thực, và tác giả viết về thay đổi toàn cầu hóa. 

- Bà là một trong những lãnh đạo và hội đồng quản trị của Diễn đàn thế giới về toàn cầu hóa và là thành viên chủ chốt của phong trào thay đổi toàn cầu hóa

Câu hỏi 2: Trong những người phụ nữ làm nghiên cứu khoa học hoặc hoạt động chính trị mà em biết, em ấn tượng nhất với nhân vật nào? Hãy chia sẻ một số thông tin về người đó. 

Giải rút gọn:

- Em ấn tượng với Marie Curie.

- Một số thông tin về bà: 

+ Bà là một nhà vật lý và hóa học người Pháp gốc Ba Lan, chủ nhân của nghiên cứu tiên phong về phóng xạ. 

+ Bà là người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel, người đầu tiên hai lần đoạt giải Nobel và là người duy nhất giành giải Nobel ở hai lĩnh vực khoa học. 

+ Năm 1906, bà là người phụ nữ đầu tiên trở thành giáo sư tại Đại học Paris.

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Câu hỏi 1: Lời bài ca của phong trào Chip-ko nhấn mạnh điều gì?

Giải rút gọn:

Nhấn mạnh phong trào nhằm bảo vệ môi trường và ngăn chặn nạn phá rừng ở Ấn Độ 

Câu hỏi 2: Có thể coi đoạn dẫn dắt này là sa pô không?

Giải rút gọn:

- Đoạn dẫn dắt được coi là sapo vì nó mang tính khái quát, chỉnh chu, tạo được sự thú vị, thu hút và kích thích người đọc để tiếp tục lướt xuống phần dưới

- Nó còn định hướng chủ đề và tóm tắt nội dung ngắn gọn nhất của bài viết.

Câu hỏi 3: Ban đầu, bà Van-đa-na Xi-va theo học những ngành nào?

Giải rút gọn:

Ban đầu, bà theo học ngành Vật lý hạt nhân.

Câu hỏi 4: Lời khuyên của người chị chứa đựng thông điệp gì?

Giải rút gọn:

- Khi làm việc tại các lò phản ứng hạt nhân sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe 

- Khi tiếp cận với những tác động của bức xạ có thể khiến bà sinh ra những em bé dị dạng khi lập gia đình và mối nguy hiểm luôn tiềm ẩn khi bà làm công việc này.

Câu hỏi 5: Van-đa-na Xi-va thay đổi hướng nghiên cứu như thế nào?

Giải rút gọn:

- Bà suy nghĩ nếu tiếp tục nghiên cứu những vấn đề cơ bản của thuyết lượng tử thì bà sẽ trở thành một kẻ không có nghĩa lý gì trong lĩnh vực của bà.

- Vì thế mà bà quyết định nhích lại gần hơn với bối cảnh Ấn Độ và quan tâm đến chính sách khoa học và công nghệ ở đó. 

Câu hỏi 6: Vì sao Van-đa-na phản ứng với việc tàn phá rừng?

Giải rút gọn:

- Bà là 1 đứa con của cánh rừng Hi-ma-lay-a. 

- Rừng vừa đem lại cho bà bản sắc, vừa đem lại cho bà ý thức tồn tại. Rừng bị mất đi là điều làm bà rất đau đớn.

Câu hỏi 7: Phong trào Chíp – kô có tác động gì tới Van-đa-na Xi-va?

Giải rút gọn:

- Tìm thấy những cơ sở cho sự hiểu biết của bà về sinh thái, đem lại cho bà một cách nhìn mới về mối quan hệ giữa con người và sự việc. 

- Học thuyết của bà được xây dựng từ một hành động tập trung vào thiên nhiên và phụ nữ. 

- Giúp bà tìm ra cách giải thích trong cuốn sách của bà: sự thông thái lại bắt nguồn từ những phụ nữ bị xã hội coi là thất học, coi là những người bị gạt ra ngoài lề. 

Câu hỏi 8: Chú ý sự lí giải về tầm quan trọng của phụ nữ.

Giải rút gọn:

- Phụ nữ phản ứng nhanh hơn và mạnh mẽ hơn đối với những nguy cơ tàn phá. 

- Họ kiên trì trong khi xung quanh toàn là những người vô sỉ và cam chịu

- Phụ nữ có một linh cảm đặc biệt về sự sống, về những gì thực sự là sống còn và điều đó làm cho họ nhạy bén với những gì đang lâm nguy trên thế giới. 

Câu hỏi 9: Câu “ta chớ gạt họ ra ngoài” nói lên điều gì?

Giải rút gọn:

Sẽ là sai lầm nếu cho rằng phụ nữ không làm ra của cải, không lao động vì thế mà không nên gạt họ ra trong mối quan tâm đối với môi trường 

Câu hỏi 10: Thái độ của Van-đa-na Xi - va đối với "nền văn minh lâu bền" là gì?

Giải rút gọn:

Thái độ: nuối tiếc, tôn trọng.

Câu hỏi 11: Van-đa-na Xi-va tán thành và phản đối điều gì về lao động của phụ nữ?

Giải rút gọn:

- Tán thành về việc bất kể tính theo tiêu chuẩn nào – thời gian, năng lượng hay lao động – thì phụ nữ vẫn là động lực làm cho xã hội Phần Lan và nền kinh tế Phần Lan hoạt động. 

- Phản đối khi cho rằng phụ nữ không làm ra của cải, không lao động.

Câu hỏi 12: Van-đa-na Xi-va phê phán chế độ phụ hệ hiện đại như thế nào?

Giải rút gọn:

Sự phát triển của chế độ phụ hệ hiện đại có khuynh hướng giết chết yếu tố nữ, và đặc biệt tìm cách tiêu diệt nó hoàn toàn trong nam giới.

Câu hỏi 13: Câu văn nào thể hiện sự đề cao vai trò của phụ nữ trong đoạn này?

Giải rút gọn:

 “Phụ nữ có trong mình một sức kháng cự không gì lay chuyển nổi, khiến họ tin tưởng vào hiểu biết của họ, tin vào bản thân họ và không cảm thấy thua kém.”

Câu hỏi 14: Em hiểu “điều chủ yếu” ở đoạn này là gì?

Giải rút gọn:

- “Điều chủ yếu” là cần phải biết khi nào một sự lựa chọn không thật sự là một sự lựa chọn, và người ta chỉ có thể thật sự lựa chọn nếu ta biết giữ gìn khả năng phân biệt của mình.

- Gần gũi với thiên nhiên và gắn bó với nó là khuôn khổ đạo lí cho sự lựa chọn giữa các phương án khoa học.

SAU KHI ĐỌC

Câu hỏi 1: Chỉ ra sự phù hợp của nội dung văn bản với nhan đề. Theo em, có thể đặt nhan đề nào khác cho văn bản? Lí giải vì sao em lại chọn cách đặt nhan đề như vậy?

Giải rút gọn:

- Những chi tiết, thông tin được người viết đưa ra trong bài đã thể hiện, cụ thể hóa và làm sáng tỏ được nhan đề của văn bản 

- Theo em, em sẽ đặt nhan đề là “Hành động vì môi trường” vì:

+ Toàn bộ nội dung trong văn bản đều nói đến các yếu tố có trong môi trường và vai trò của con người trong môi trường đó. 

+ Nhân vật chính trong văn bản này là một nhà hoạt động môi trường nên mọi câu trả lời của bà đều hướng đến vấn đề này. 

Câu hỏi 2: Trong văn bản, Giu-đi Bi-dô đã hỏi Van-đa-na Xi-va mấy câu hỏi? Những câu hỏi đó xoay quanh các vấn đề nào? Những vấn đề đó có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội hiện nay.  

Giải rút gọn:

- 5 câu hỏi là: 

+ Là nhà vật lí, chị đã từ bỏ chức trách của mình trong chương trình năng lượng hạt nhân của nước chị để hoàn toàn hiến mình cho cuộc đấu tranh chống lại việc hủy hoại môi trường. Chị đã đến với hoạt động này như thế nào?

+ Phong trào Chip-ki là gì? Trong cuốn sách “Hãy giữ lấy cuộc sống”. chị nói đến rừng không như một sản phẩm thương mại mà như Pra-ki-ti một hoạt lực mang lại sự sống. - Chị cũng đã nói đến tầm quan trọng của phụ nữ trong cuộc đấu tranh chống lại việc tiêu thụ ồ ạt các tài nguyên thiên nhiên. 

+ Liệu phụ nữ có thể dẫn đầu trong mối quan tâm mới đối với môi trường không? 

+ Có phải chúng ta đang sắp sửa làm cho mình què quặt bằng cách để mất đi khả năng tái tạo của mình không? 

+ Phụ nữ có ảnh hưởng như thế nào? Họ có thể làm gì để thay đổi sự vật, cải thiện cuộc sống và môi trường 

- Những câu hỏi đó xoay quanh các vấn đề về phụ nữ và môi trường 

- Ý nghĩa: 

+ Phụ nữ và môi trường đều đóng vai trò quan trọng đối với xã hội hiện nay. 

+ Việc tôn trọng và bảo vệ phụ nữ cùng với việc bảo vệ môi trường là rất quan trọng để xây dựng một xã hội bền vững và hài hòa trong hiện tại và tương lai.

Câu hỏi 3: Những câu trả lời của Van-đa-na Xi-va về vấn đề của môi trường cho thấy hiểu biết và tư tưởng gì?

Giải rút gọn:

- Bà là người có kiến thức sâu rộng về các vấn đề môi trường và luôn khuyến khích việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

- Bà thường tập trung vào việc giải quyết các vấn đề liên quan môi trường, những tác động của môi trường ảnh hưởng đến phụ nữ, đề xuất các giải pháp cụ thể và thực tế để giải quyết các thách thức môi trường hiện nay.

Câu hỏi 4: Van-đa-na Xi-va đã chỉ ra phụ nữ có thể làm những gì để bảo vệ môi trường? Những việc làm ấy cho thấy phụ nữ có vai trò gì? Bà thể hiện tình cảm, tư tưởng gì đối với phụ nữ? 

Giải rút gọn:

- Khi các con suối ở Himalaya khô cạn đi, người phụ nữ sẽ biết tình trạng đó gắn liền với nạn phá rừng. Họ giữ vững ý kiến của mình cho dù những người gác rừng quả quyết rằng không có mảy may liên hệ gì giữa việc chặt cây và lưu lượng các con suối.

- Vai trò: 

+ Bảo vệ môi trường nơi mình đang sống, lên án những hành động phá hoại môi trường

+ Sự quyết đoán, không do dự của bản thân trong các tình huống xảy đến với môi trường khi môi trường bị các đối tượng xấu hủy hoại. 

- Van-đa-na Xi-va đã thể hiện sự kính trọng, yêu thích và đồng cảm đối với những người phụ nữ đặc biệt là khi họ tham gia vào các việc liên quan đến môi trường và những đóng góp của họ trong việc bảo vệ môi trường. 

Câu hỏi 5: Em nhận xét như thế nào về nội dung những câu trả lời của Van-đa-na Xi-va đối với những câu hỏi của Giu-đi Bi-dô? Cách trả lời như vậy cho thấy bà là người như thế nào? Em thích nhất điều gì trong những câu trả lời ấy?

Giải rút gọn:

- Nội dung câu trả lời: Đi đúng trọng tâm của các câu hỏi và đi thẳng vào vấn đề kèm theo đó là các ví dụ để mọi người có thể hiểu rõ hơn về các vấn đề mà bà đang được hỏi. 

- Từ đó ta có thể thấy được bà là người:

+ Có một lượng kiến thức, sự am hiểu về phụ nữ và bảo vệ môi trường vô cùng phong phú

+ Thẳng thắn chia sẻ mọi thông tin mà mình biết khi trả lời các câu hỏi của người phỏng vấn

+ Yêu cái nghề mà bà đang làm và luôn hi vọng sẽ tạo ra một môi trường lý tưởng hơn để mang lại một cuộc sống tốt hơn cho mọi người. 

- Em thích nhất việc bà trả lời các câu hỏi theo hướng là chia sẻ, lấy cuộc đời và những điều mà bà đã trải qua để nói về vấn đề mà bà đang được hỏi

Câu hỏi 6: Văn bản đưa đến cho em những hiểu biết mới mẻ gì? Theo em, hiện tượng phân biệt đối xử với phụ nữ hiện nay còn phổ biến không? Lí giải cụ thể

Giải rút gọn:

- Em đã có thêm cho mình những thông tin:

+ Các vấn đề về môi trường và con người, tầm nhìn đúng đắn của những người đi trước

+ Những mặt tiêu cực về môi trường mà ta cần phải thay đổi để phù hợp với cuộc sống 

+ Xóa bỏ và hạn chế những vấn đề khuôn mẫu, rập khuôn liên quan về người phụ nữ và đề cao việc bảo vệ môi trường.   

- Hiện tượng phân biệt đối xử với phụ nữ vẫn còn tồn tại ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. 

- Nguyên nhân chính của hiện tượng này có thể bao gồm các vấn đề về địa lý, truyền thống, văn hóa và giáo dục:

+ Tại nhiều nơi trên thế giới, truyền thống và văn hóa đã tạo ra quan điểm rằng phụ nữ không bằng nam giới hoặc phụ nữ có vai trò thấp hơn trong xã hội. 

+ Điều này dẫn đến việc phụ nữ gặp phải phân biệt đối xử trong nhiều khía cạnh của cuộc sống, bao gồm lĩnh vực lao động, giáo dục và quyền lợi.