ÔN TẬP VÀ TỰ ĐÁNH GIÁ CUỐI HỌC KÌ II

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Câu hỏi 1: Lập bảng so sánh những thể loại và kiểu văn bản đọc hiểu giữa sách Ngữ văn 12, tập một và tập hai.

Giải rút gọn:

1. Theo thể loại

2. Theo kiểu văn bản

Câu hỏi 2: Cấu trúc và các nội dung chính của Bài 6 khác gì với các bài khác trong sách Ngữ văn 12, tập hai?

Giải rút gọn:

- Đối với các bài khác, chúng ta sẽ đi đến nhiều tác giả với đa dạng các thể loại văn học khác nhau. 

- Còn bài 6, ta đến với tác giả duy nhất là Nguyễn Ái Quốc với từng thể loại riêng biệt. 

Câu hỏi 3: Chỉ ra và làm sáng tỏ một số đặc điểm của tiểu thuyết hiện đại, phong cách hiện thực và phong cách hiện đại qua các đoạn trích tiểu thuyết trong Bài 7.

Giải rút gọn:

- Đặc điểm của tiểu thuyết hiện đại:

+ Sáng tác bằng chữ Quốc ngữ, xuất hiện từ khoảng cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX

+ Tiếp thu tinh thần và hình thức của tiểu thuyết hiện đại phương Tây, không ngừng đổi mới thể loại

+ Phản ánh và góp phần giải quyết những vấn đề phức tạp, những vấn đề “nóng” của thời đại.

- Đặc điểm phong cách hiện thực:

+ Lấy việc miêu tả, tái hiện đời sống chính xác làm nguyên tắc thẩm mĩ cơ bản.

+ Các nhà văn đưa vào tác phẩm những chi tiết, sự việc thường ngày; khám phá diễn biến tâm lí khách quan của nhân vật trong mối liên hệ chặt chẽ với hoàn cảnh xã hội.

- Đặc điểm phong cách hiện đại: Các nhà văn ưa thích thử nghiệm các kĩ thuật văn học mới lạ nhằm phản ánh cuộc sống hiện tại và cách tân, đổi mới văn học

Câu hỏi 4: Các văn bản thơ trong Bài 8 có đặc điểm chung về hình thức như thế nào? Nêu một số lưu ý về cách đọc các văn bản ấy.

Giải rút gọn:

- Điểm chung: thể thơ tự do, mang trong mình những ý nghĩa, tâm tình riêng của nhà thơ.

- Lưu ý: cần đọc kỹ, quan sát ý thơ cũng như các hình ảnh đa tầng nghĩa trong bài để có thể hiểu được toàn bộ ý đồ của tác giả, tác phẩm.

Câu hỏi 5: Tác dụng của phần Tổng kết lịch sử văn học được nêu trong Bài 10. Phân tích yêu cầu của việc học nội dung này.

Giải rút gọn:

- Nắm bắt sự phát triển của các thể loại, phong trào, tác giả và tác phẩm theo dòng thời gian. 

=> Đánh giá và thưởng thức văn học sâu sắc hơn.

- Kỹ năng tư duy phản biện, nhìn nhận vấn đề đa chiều được rèn luyện

- Kỹ năng đọc hiểu tác phẩm được trau dồi. 

- Tâm hồn được bồi dưỡng, nhận thức về cuộc sống, con người và bản thân được nâng cao. 

- Hiểu rõ hơn về văn hóa, lịch sử, truyền thống dân tộc, từ đó gắn kết với cộng đồng.

- Nội dung yêu cầu khái quát thể loại, bối cảnh lịch sử, nội dung chính trong từng giai đoạn khác nhau.

VIẾT

Câu 6: Yêu cầu về hình thức viết của các bài 6, 7, 8 và 9 trong sách Ngữ văn 12

có gì giống và khác nhau?

Giải rút gọn:

- Giống: theo dạng bài nghị luận xã hội, nêu suy nghĩ về một vấn đề nào đó.

- Khác:

+ Bài 6: Viết một bài văn nghị luận về 1 vấn đề đang được quan tâm

+ Bài 7: Viết một bức thư

+ Bài 8: Viết bài so sánh

+ Bài 9: Viết bài phát biểu

NÓI VÀ NGHE

Câu hỏi 7: Các nội dung chính được rèn luyện trong phần Nói và nghe ở sách Ngữ văn 12, tập hai là gì? Xác định kĩ năng trọng tâm trong phần nói và nghe của mỗi bài học.

Giải rút gọn:

- Các nội dung chính: Nói về một vấn đề xã hội

- Trọng tâm mỗi bài:

+ Bài 6:  Thuyết trình

+ Bài 7: Tranh luận

+ Bài 8: Trình bày

+ Bài 9: Tranh luận

TIẾNG VIỆT

Câu hỏi 8: Phân tích tác dụng của một trong các yếu tố: ngữ âm, từ vựng, các biện pháp tu từ, các kiểu câu,... trong một văn bản văn học tự chọn.

Giải rút gọn:

Văn bản lựa chọn: Đoạn thơ trích bài Thời gian ( Văn Cao) 

“Tôi yêu đất nước này áo rách

Căn nhà dột phên không ngăn nổi gió

Vẫn yêu nhau trong từng hơi thở

Lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài

Thắp đèn đêm ngồi đợi mặt trời mai

Tôi yêu đất nước này như thế

Như yêu cây cỏ ở trong vườn

Như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương

Nuôi tôi thành người hôm nay

Yêu một giọng hát hay

Có bài mái đẩy thơm hoa dại

Có sáu câu vọng cổ chứa chan"

- Điệp ngữ "yêu" được lặp lại sáu lần nhấn mạnh tình cảm yêu nước mãnh liệt, bùng cháy trong trái tim tác giả. 

=> Tình yêu ấy không phải là thứ tình cảm trừu tượng, cao xa mà gắn liền với những hình ảnh cụ thể, bình dị trong cuộc sống

- Điệp ngữ "như yêu" cùng các hình ảnh so sánh đã giúp tác giả thể hiện tình yêu nước một cách tinh tế, nhẹ nhàng mà vẫn vô cùng sâu sắc.

- Tình yêu nước ấy được so sánh với những điều bình dị, gần gũi, gắn liền với tuổi thơ, với cuộc sống của tác giả

=> Thể hiện thành công tình yêu nước sâu sắc, nồng nàn của tác giả, đồng thời tạo nên tính nhạc cho bài thơ, giúp bài thơ trở nên du dương, êm ái, dễ đi vào lòng người.

Câu hỏi 9: Nội dung tổng kết tiếng Việt và tổng kết phương pháp đọc, viết, nói, nghe ở Bài 10 có tác dụng gì?

Giải rút gọn:

Hệ thống kiến thức, cũng như theo dõi quá trình tiếp thu trong từng bài học của mỗi người.

TỰ ĐÁNH GIÁ CUỐI HỌC KÌ II

1. Đọc hiểu

Câu hỏi 1: Đoạn trích trên sử dụng kết hợp các thao tác lập luận nào?

A. Giải thích và chứng minh                                 B. Bác bỏ và chứng minh

C. Phân tích và so sánh                                          D. Chứng minh và so sánh

Giải rút gọn:

Đáp án: C

Câu hỏi 2: Yếu tố nào thể hiện rõ nhất tính chất nghị luận của đoạn trích?

A. Kể câu chuyện về đoàn quân Tây Tiến trong kháng chiến chống thực dân Pháp

B. Miêu tả cảnh vật và tên những địa danh Việt và Lào trong bài thơ Tây Tiến

C. Nêu lên những nhận xét về sự hùng mạnh của đoàn quân Tây Tiến

D. Thuyết phục người đọc về âm hưởng độc đáo của bài thơ Tây Tiến

Giải rút gọn:

Đáp án: C

Câu hỏi 3: Nội dung chính của đoạn trích nêu trên là gì?

A. Những địa danh, những người lính Tây Tiến trong nỗi nhớ của nhà thơ

B. Nhan đề, thể thơ và những địa danh đã làm nên khúc độc hành Tây Tiến

C. Sự khốc liệt của chiến trường và sự hi sinh của người lính Tây Tiến

D. Bài Tây Tiến ra đời cùng thời với bài Nguyệt Cầm và Tống biệt hành

Giải rút gọn:

Đáp án: C

Câu hỏi 4: Câu văn nào sau đây dẫn ra bằng chứng khách quan?

A. Trong bài thơ, chỉ có một cái tên thành thị, hoa lệ: đó là Hà Nội

B. Khi kí ức mãnh liệt, nó có khả năng hiện tại quá khứ

C. Bởi thế, có lẽ nên gọi Tây Tiến là một khúc độc hành

D. Đó  là cảm hứng của các một thời cách mạng phát hiện ra đất nước

Giải rút gọn:

Đáp án: C

Câu hỏi 5: Mục đích của việc so sánh với Tiến quân ca và một số tác phẩm khác trong đoạn trích trên là gì?

A. Làm nổi bật đặc điểm của những ca khúc trong thời kì này

B. Chứng minh bài Tây Tiến ra đời cùng thời vưới Tiến Quân Ca 

C. Làm rõ điểm độc đáo của bài thơ Tây Tiến so với các tác phẩm khác

D. Nêu lên ảnh hưởng của bài Tiến quân ca đối với bài Tây tiến

Giải rút gọn:

Đáp án: A

2. Viết

Chọn một trong hai đề sau để viết thành bài văn

Đề 1: Phân tích một tác phẩm tự chọn, chưa có trong sách giáo khoa “ngữ văn 12” của tác giả Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh mà em yêu thích.

Đề 2: “Sự sáng tạo ngôn từ, hình ảnh, cấu tứ, biện pháp nghệ thuật được xem là những biểu hiện rõ rệt nhất về tính hiện đại của thơ”. Em có suy nghĩ gì về ý kiến trên.

Giải rút gọn:

Đề 1:

- “Tức cảnh Pác Bó” được Bác Hồ sáng tác tại hang Pác Bó thuộc tỉnh Cao Bằng vào năm 1941. Bài thơ có thể coi là một trong những sáng tác đặc sắc nhất trong đời hoạt động nghệ thuật của Người.

- Tại hang Pác Bó, Người đã sống trong một hoàn cảnh vô cùng khó khăn, thiếu thốn và gian khổ nhưng trong hoàn cảnh ấy, Người vẫn vui vẻ, lạc quan…

- Hai câu thơ mở đầu đã tái hiện cuộc sống của Bác tại hang Pác Bó:

+ Gợi mở không gian, thời gian và hoàn cảnh Bác sống rất cụ thể: ở “suối”, “hang”, là những nơi thâm sâu cùng cốc nhưng ta lại thấy tâm thế rất ung dung, chủ động đón của Bác.

+ Bữa ăn của Bác cũng hết sức đạm bạc, thanh dã, lấy nguyên liệu sẵn có từ tự nhiên nơi núi rừng

=> “Vẫn sẵn sàng” cho thấy tinh thần rất lạc quan của Người…

- Phiến đá bên bờ suối gợi ra sự không cân bằng, nhấp nhô nhưng vượt lên trên tất cả, Người vẫn quyết tâm làm việc. 

- Đến câu thơ cuối, Người đã sống một cuộc đời Cách mạng, một cuộc đời cống hiến, vì nhân dân, vì đất nước và đó là một cuộc đời đầy ý nghĩa

=> Chân dung tinh thần của một vị lãnh tụ - một con người không ngần ngại những gian khổ, dù sống trong hoàn cảnh nào cũng vì dân vì đất nước.