BÀI 9

ĐỌC: CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 VÀ VAI TRÒ CỦA TRÍ THỨC KHOA HỌC – CÔNG NGHỆ

CHUẨN BỊ 

Câu hỏi 1: Tìm hiểu về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ghi lại những thông tin cơ bản.

Giải rút gọn:

- Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tập trung vào công nghệ kỹ thuật số từ những thập kỷ gần đây lên một cấp độ hoàn toàn mới với sự trợ giúp của kết nối thông qua Internet vạn vật

- Công nghiệp 4.0 cho phép các nhà máy, sản phẩm và chuỗi cung ứng thông minh, làm cho các hệ thống sản xuất và dịch vụ trở nên linh hoạt và đáp ứng khách hàng hơn. 

- Lợi ích: Tăng năng suất và doanh thu, Tối ưu hóa quy trình sản xuất, phát triển công nghệ tăng tốc, dịch vụ khách hàng tốt hơn,…

- Hạn chế: Mối đe dọa về việc dữ liệu bảo mật bị đánh cắp, sự không bắt kịp những thay đổi về công nghệ của con người,…

Câu hỏi 2: Theo em, người có trí thức có vai trò gì trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0?

Giải rút gọn:

- Họ là những nhà phát triển, nhà nghiên cứu, nhà thiết kế và các chuyên gia trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, khai phá dữ liệu, máy học và robot. 

- Họ giúp tạo ra những giải pháp công nghệ mới, giúp nâng cao năng suất và hiệu quả của các ngành sản xuất và dịch vụ, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra cơ hội việc làm mới và thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Câu hỏi 1: Đọc lướt và xác định các đề mục lớn của văn bản.

Giải rút gọn:

- Nhận diện cách mạng công nghiệp 4.0

- Sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0

- Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam 

- Vai trò của đội ngũ tri thức khoa học – công nghệ trong cách mạng công nghiệp 4.0.

Câu hỏi 2: Trong mục 1, người viết đã sắp xếp thông tin theo cách nào?

Giải rút gọn:

Người viết đã sắp xếp thông tin theo một trật tự nhất định về thời gian

Câu hỏi 3: Những câu văn nào thể hiện thái độ và quan điểm của tác giả?

Giải rút gọn:

- “Số hóa và dữ liệu hóa không chỉ tác động nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn làm thay đổi mô hình và phương thức sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.” 

- “Nó cũng tác động làm thay đổi phương thức hoạt động của con người trong mọi lĩnh vực, nhất là lĩnh vực khoa học – công nghệ, văn hóa, giáo dục – đào tạo, y tế.” 

Câu hỏi 4: Hình minh họa ở mục 1 cho biết điều gì? Tác dụng của hình minh họa đó là gì?

Giải rút gọn:

- Hình minh hoạ cho thấy được mọi kết nối, mọi ngành nghề, mọi thay đổi đều phụ thuộc vào sự phát triển của công nghệ 4.0.

- Tác dụng:

+ Đưa đến cho người xem một thông điệp về sự cần thiết trong việc vận hành các công nghệ trong cuộc cách mạng 4.0

+ Tầm quan trọng, mức độ ảnh hưởng, những lợi ích và hạn chế mà cuộc cách mạng 4.0 mang lại. 

Câu hỏi 5: Trong mục 2, người viết chủ yếu sắp xếp thông tin theo cách nào?

Giải rút gọn:

Người viết đã lựa chọn những thông tin chính xác, tiêu biểu, sắp xếp theo một trật tự nhất định về ba lĩnh vực trụ cột cơ bản trong sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0

Câu hỏi 6: Các dữ liệu, thông tin ở đây có tác dụng gì?

Giải rút gọn:

Cho người xem thấy độ mức độ ảnh hưởng của công nghệ vào các hoạt động đời sống, những lợi ích mà công nghệ 4.0 đem lại giúp con người làm việc một cách thuận lợi, tìm kiếm thông tin một cách nhanh chóng.

Câu hỏi 7: Chú ý cách trình bày và các phương thức biểu đạt ở mục này.

Giải rút gọn:

- Chia thành các mục nhỏ với những luận điểm rõ ràng để khái quát nên nội dung được nhắc đến

- Trong từng tiêu mục đó, tác giả đã sắp xếp theo thứ tự nhất định, chia ý theo các ý gạch đầu dòng.

- Phương thức biểu đạt là thuyết minh và tự sự

Câu hỏi 8: Tiêu đề và nội dung của mục 4 có liên quan như thế nào với nhan đề của văn bản?

Giải rút gọn:

Là một phần trong nhan đề được tác giả triển khai thành một luận điểm để đưa ra các phân tích, lý lẽ và dẫn chứng để làm sáng tỏ luận điểm đó.

Câu hỏi 9: Những câu văn nào trong đoạn văn này nêu lên thái độ, quan điểm của tác giả?

Giải rút gọn:

- “Trong mọi thời đại lịch sử, tri thức luôn là nền tảng tiến bộ xã hội và đội ngũ tri thức luôn là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức. Sinh ra và trưởng thành trong lòng dân tộc, trí thức Việt Nam luôn gắn bó với dân tộc, luôn có đóng góp to lớn và quan trọng vào sự nghiệp dựng nước, giữ nước và phát triển đất nước.” 

- “Như vậy, xây dựng đội ngũ tri thức đáp ứng yêu cầu của cách mạng khoa học – công nghệ, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế là quan trọng và cấp thiết, nhất là trong bối cảnh tác động trực tiếp của cách mạng công nghiệp 4.0”

Câu hỏi 10: Thông tin trong dấu ngoặc kép được trích dẫn từ đâu? Việc trích dẫn thông tin đó có tác dụng gì?

Giải rút gọn:

- Câu văn trong Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Báo thứ ba của Thân Nhân Trung (1418 – 1499) 

- Tác dụng: Làm nổi bật vai trò, tầm quan trọng và năng lực của lực lượng tri thức góp phần vào sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0 

Câu hỏi 11: Nội dung chính của đoạn cuối văn bản là gì?

Giải rút gọn:

Vai trò, nhiệm vụ của đội ngũ tri thức khoa hoa – công nghệ và tầm quan trọng của họ trong việc nghiên cứu, xây dựng, chế tạo và phát triển các công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để phục vụ cho nhân dân có 1 cuộc sống tốt hơn.

SAU KHI ĐỌC

Câu hỏi 1: Nội dung của văn bản có phù hợp với nhan đề của bài viết không? Vì sao?

Giải rút gọn:

Nội dung của văn bản có phù hợp với nhan đề vì những thông tin chi tiết mà người viết đưa ra trong văn bản là sự thể hiện, cụ thể hóa và làm sáng tỏ được nhan đề của văn bản. 

Câu hỏi 2: Tóm tắt nội dung của văn bản bằng một sơ đồ. Chỉ ra sự mạch lạc của văn bản.

Giải rút gọn:

* Cách mạng công nghiệp 4.0:

- Nhận diện cách mạng công nghiệp 4.0:

+ Cuộc cách mạng lần thứ nhất (1.0) làm xuất hiện nền sản xuất cơ khí.

+ Cách mạng công nghiệp lần thứ hai (2.0) làm xuất hiện nền sản xuất theo dây chuyền hàng loạt bằng máy móc.

+ Cách mạng công nghiệp lần thứ ba (3.0) làm xuất hiện nền sản xuất tự động hóa.

+ Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) với sự ra đời của nền sản xuất thông minh dựa trên sự tích hợp và hội tụ của nhiều công nghệ.

- Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 tại Việt Nam:

+ Những thuận lợi và thời cơ phát triển.

+ Những khó khăn và thách thức trong phát triển.

- Vai trò của đội ngũ tri thức khoa học – công nghệ trong cách mạng công nghiệp 4.0:

+ Tiên phong trong việc nghiên cứu, học tập và quán triệt sâu sắc.

+ Gương mẫu, say mê trong việc áp dụng những tiến bộ.

+ Đảm nhận sứ mệnh lịch sử định hướng, nắm bắt và hiện thực hóa cơ hội.

- Sự phát triển của cách mạng 4.0:

+ Lĩnh vực công nghệ sinh học.

+ Lĩnh vực vật lý.

+ Lĩnh vực kĩ thuật số.

* Sự mạch lạc của văn bản được thể hiện: 

- Giữa các câu, các đoạn, các phần được sắp xếp theo một trật tự hợp lý và rành mạch. 

- Các phần, các đoạn, các câu đều nói và thể hiện đề tài xuyên suốt văn bản. 

- Các phần, các đoạn, các câu trước sau hô ứng nhau nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi ra được nhiều hứng thú cho người đọc. 

Câu hỏi 3: Chỉ ra và nêu tác dụng của việc sử dụng nhiều phương thức biểu đạt và cách trình bày thông tin của tác giả  trong bài viết.

Giải rút gọn:

- Phương thức biểu đạt: thuyết minh, nghị luận

- Tác dụng:

+ Mang lại cho người đọc những cập nhật mới nhất về sự thay đổi công nghệ của toàn thế giới, tầm quan trọng, sự cần thiết và mức độ ảnh hưởng của khoa học công nghệ trong cuộc sống của con người. 

+ Đưa ra những lý lẽ, dẫn chứng thuyết phục người đọc thấy được sự lớn mạnh của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 hiện nay. 

- Cách trình bày thông tin: Sắp xếp theo một trật tự nhất định để tạo nên tính mạch lạc, tạo sự liên kết chặt chẽ 

Câu hỏi 4: Những dữ liệu ở các mục 1,2,3 là dữ liệu sơ cấp hay thứ cấp? Độ tin cậy của các thông tin, dữ liệu ở các mục này như thế nào? Các dữ liệu, thông tin ấy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung chính của văn bản?

Giải rút gọn:

- Là các dữ liệu sơ cấp

- Các số liệu, thông tin được đưa vào văn bản đã được thay đổi, bổ sung, điều chỉnh kịp thời, phù hợp với thực tế, chính xác, rõ ràng và có thể kiểm tra được. => hoàn toàn đáng tin cậy. 

- Tác dụng: làm nổi bật và cụ thể hóa nội dung chính của văn bản làm cho nội dung được đưa ra một cách chính xác và không trùng lặp

Câu hỏi 5: Tác giả đã thể hiện quan điểm, thái độ như thế nào về vai trò của đội ngũ trí thức khoa học – công nghệ trong cách mạng công nghiệp 4.0? Em nhận xét gì về quan điểm, thái độ ấy?

Giải rút gọn:

- Quan điểm, thái độ của tác giả: 

+ Tri thức luôn là nền tảng tiến bộ xã hội và đội ngũ tri thức luôn là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức. 

+ Xây dựng đội ngũ tri thức là quan trọng và cấp thiết, nhất là trong bối cảnh tác động trực tiếp của cách mạng công nghiệp 4.0. 

+ Lực lượng tri thức khoa học – công nghệ đi tiên phong trong việc nghiên cứu, học tập, quán triệt sâu sắc cách mạng công nghiệp 4.0

+ Lực lượng tri thức khoa học – công nghệ gương mẫu, say mê trong việc áp dụng những tiến bộ của cách mạng công nghiệp 4.0 vào cuộc sống. 

+ Lực lượng tri thức khoa học – công nghệ đi đầu, đảm nhận sứ mệnh lịch sử định hướng, dẫn dắt xã hội thích ứng với cách mạng công nghiệp 4.0 để đưa đất nước phát triển gần sát với nhóm nước phát triển trên thế giới. 

- Nhận xét: Đó là một quan điểm hoàn toàn đúng vì sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0 có được là do sự tư duy và sáng tạo của con người, vai trò của họ rất quan trọng trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 này.

Câu hỏi 6: Văn bản đưa đến cho em những hiểu biết mới mẻ nào về cách mạng công nghiệp 4.0 và vai trò của trí thức khoa học – công nghệ? Theo em, thế hệ trẻ Việt Nam cần làm những gì để nắm bắt được những cơ hội mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại? 

Giải rút gọn:

- Những hiểu biết mới mẻ mà văn bản đưa đến cho em:

+ Đối với Việt Nam, sự tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 vừa tạo điều kiện thuận lợi và thời cơ lớn cho sự phát triển, vừa tạo ra khó khăn và thách thức không nhỏ trong phát triển. 

+ Xây dựng đội ngũ tri thức là quan trọng và cấp thiết, nhất là trong bối cảnh tác động trực tiếp của cách mạng công nghiệp 4.0

- Thế hệ trẻ Việt Nam cần làm những điều sau:

+ Tăng cường kiến thức và kỹ năng công nghệ

+ Rèn luyện tinh thần sáng tạo và đổi mới

+ Học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm