BÀI 5. TIẾNG CƯỜI TRÊN SÂN KHẤU

VĂN BẢN. MÀN DIỄU HÀNH – TRÌNH DIỆN QUAN THANH TRA

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Giả định có đoàn đánh giá “Vì một môi trường xanh - sạch - đẹp quanh ta" đến lớp bạn, phản ứng tự nhiên của bạn là gì?

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Chú ý lời đối thoại bộc lộ tính cách của từng nhân vật.

CH2: Ở những lớp kịch tiếp theo (trước khi biết mình bị nhầm là quan thanh tra), Khle-xta-kop sẽ cư xử như thế nào?

CH3: Lời nói riêng bộc lộ nét tính cách gì của từng nhân vật?

CH4: Chú ý thái độ của Khle-xta-kốp với viên kiểm học có sự thay đổi so với hai vị khách trước.

CH5: “Hối lộ" là gì? Khle-xta-kốp có coi số tiền y nhận được là “nhận hối lộ" không?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Tóm tắt các sự kiện chính trong văn bản Màn diễu hành - trình diện quan thanh tra. Từ đó xác định tình huống kịch và cho biết đó có phải là tình huống đặc trưng của hài kịch không? Vì sao?

CH2: Hình thức độc thoại (nói riêng) được xem là thủ pháp tự lật tẩy bản chất của nhân vật. Dựa vào bảng sau, hãy nêu thêm một số ví dụ (làm vào vở):

CH3: Xác định xung đột kịch trong văn bản và phân tích ý nghĩa của nó.

CH4: Nêu một số thủ pháp trào phúng của Gô-gôn trong đoạn trích Màn diễu hành - trình diện quan thanh tra.

CH5: Vở kịch Quan thanh tra vang lên tiếng cười sảng khoái vui nhộn nhưng cũng chứa dư vị buồn bã chua chát, cảnh báo sự trừng phạt, khiến người ta suy ngẫm và ăn năn. Bạn hãy chỉ ra điều đó.

CH6: Những tệ nạn xã hội, thói hư tật xấu nào bị Gô-gôn phê phán trong văn bản Màn diễu hành - trình diện quan thanh tra? Trong số đó, hiện tượng nào vẫn phổ biến trong xã hội ngày nay?

CH7: Theo bạn, có thể thay nhan đề Quan thanh tra bằng nhan đề Quan thanh tra giả được không? Vì sao trong mỗi con người chúng ta cần có một “quan thanh tra thật"?

Bài tập sáng tạo: Hãy chọn một lớp kịch trong văn bản Màn diễu hành - trình diện quan thanh tra để vào vai (một/ các) nhân vật và biểu đạt theo cảm nhận của mình.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Phản ứng tự nhiên của tôi là hào hứng, thích thú, hoan nghênh, chào đón.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Các nhân vật sẽ có những lời đối thoại bộc lộ tính cách của mình.

CH2: Hắn ta sẽ rón rén và cẩn trọng hơn khi nói chuyện với mọi người.

CH3: Chánh án: lo sợ mình bị vạch trần

Khle-xta-kốp: e chừng, đặt câu hỏi thăm dò biểu hiện đối phương.

CH4: Khle-xta-kốp tự coi mình là bề trên, lúc đầu còn lịch sự, khách sáo, về sau suồng sã, còn hỏi “vay tiền”.

CH5: 

Hối lộ, hay còn gọi là mãi lộ, đút lót, là hành vi đưa tiền, vật phẩm có giá trị, lợi ích vật chất hoặc tinh thần, hoặc bất kỳ thứ gì khiến người nhận cảm thấy hài lòng. 

Khle-xta-kốp có coi số tiền y nhận được là “nhận hối lộ" bởi hắn nhận tiền và trao đổi lợi ích, hứa sẽ giúp đỡ họ miễn là họ đưa tiền cho hắn.

SAU KHI ĐỌC

CH1: 

Sự kiện 1: Khle-xta-kốp là công chức nhỏ thua bạc nhẵn túi đi ngang qua thành phố nhưng bị nhận nhầm là quan thanh tra

Sự kiện 2: Quan chức địa phương đón hắn lưu trú tại nhà thị trưởng và thi nhau nịnh hót, hối lộ y và nói xấu nhau

Sự kiện 3: Sau khi ăn uống no say, khoe khoang khoác lác, ve vãn vợ và con gái thị trưởng, nhận một số tiền lớn, Khle-xta-kốp rời thành phố

=> Đây là tình huống đặc trưng của hài kịch, nơi mà sự hiểu lầm và sự nguy hiểm của việc bị phát hiện tạo ra tình huống trớ trêu và tiếng cười. Sự kịch tính tăng lên khi mỗi nhân vật cố gắng vượt qua nhau trong việc làm hài lòng vị quan thanh tra giả mạo, mà không hề biết rằng họ đang bị lừa.

CH2: 

CH3:Xung đột kịch trong văn bản “Màn diễu hành - Trình diện quan thanh tra” của N.Gô-gôn chủ yếu nằm ở sự hiểu lầm hài hước giữa các nhân vật.

Ý nghĩa của xung đột này là phản ánh sự tham nhũng và sự sợ hãi của quan chức trước quyền lực

CH4: 

Dưới đây là một số thủ pháp trào phúng tiêu biểu:

1. Sự cường điệu

2. Sự đảo ngược tình huống

3. Sử dụng ngôn ngữ mỉa mai

4. Nhân vật tiêu biểu

CH5: Vở kịch “Quan thanh tra” của Gô-gôn không chỉ mang lại tiếng cười sảng khoái thông qua những tình huống hài hước mà còn chứa đựng dư vị buồn bã, chua chát. Nó cảnh báo về sự trừng phạt đối với những hành vi sai trái và khiến người xem suy ngẫm, ăn năn về những vấn đề đạo đức và xã hội. 

CH6: 

Trong văn bản “Màn diễu hành - Trình diện quan thanh tra”, Gô-gôn đã phê phán mạnh mẽ những tệ nạn xã hội và thói hư tật xấu như sự tham nhũng, lòng tham không đáy, sự giả tạo và sự sợ hãi trước quyền lực.

CH7: Không nên thay nhan đề Quan thanh tra bằng nhan đề Quan thanh tra giả vì nó sẽ làm mất đi ý nghĩa sâu sắc mà Gô-gôn muốn truyền tải. 

Nhan đề “Quan thanh tra” không chỉ ám chỉ đến nhân vật Khle-xta-kốp mà còn hàm ý rằng mỗi người trong xã hội đều cần phải tự làm “quan thanh tra” cho chính mình, tự kiểm soát và đánh giá hành vi của bản thân để không sa vào tham nhũng và suy đồi.

Bài tập sáng tạo: HS sáng tạo trên lớp