BÀI 7: HAI QUAN NIỀM VỀ GIA ĐÌNH VÀ XÃ HỘI

(trích Số đỏ)

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH1: Dưới đây là hình ảnh một góc phố Hà Nội thời Pháp thuộc. Hãy quan sát và nêu nhận xét của bạn về trang phục, xe cộ và nhà cửa trong hình.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Chú ý sự khác biệt giữa cách ông chủ và bà chủ giao việc cho Xuân

CH2: Đặt tác phẩm vào bối cảnh văn hóa Việt Nam ở thập kỉ 30 của thế kỉ XX, bạn nhận xét như thế nào về những mẫu trang phục của tiệm may Âu hóa và cách đặt tên cho những bộ trang phục đó?

CH3: Theo bạn, với cách “học” như vậy, liệu Xuân Tóc Đỏ có thể hoàn thành tốt công việc bán hàng cho tiệm may Âu hóa như ông bà chủ đã giao phó không?

CH4: So sánh trang phục của bà Typn với những bộ trang phục trong tiệm may Âu hóa. 

CH5: So sánh ngôn ngữ của ông Typn lúc này với ngôn ngữ khi ông nói chuyện với Xuân Tóc Đỏ ở đầu đoạn trích.

SAU KHI ĐỌC 

CH1: Đoạn đối thoại giữa Xuân Tóc Đỏ với ông bà Văn Minh, ông Typn về công việc trong tiệm may diễn ra vào lúc nào và có vai trò gì đối với câu chuyện được kể trong văn bản?

CH2: Trước khi đến tiệm may Âu hóa làm việc, Xuân chỉ mới trải qua các công việc như bán báo dạo, bán thuốc lậu, nhặt bóng ở sân quần vợt,… chứ chưa từng bán hàng thời trang. Trong văn bản trên, “thế mạnh’ nào của Xuân đã khiến cho nhân vật chiếm được lòng tin của vợ ông Typn? Chi tiết, từ ngữ nào thể hiện “thế mạnh” đó của Xuân?

CH3: Công việc ở tiệm may  Âu hoá có ý nghĩa như thế nào đối với công cuộc tiến thân, của Xuân sau này? Chi tiết nào giúp bạn nhận ra ý nghĩa đó?

CH4: Liệt kê vào bảng sau các hành động, lời nói của ông Typn; từ đó nêu nhận xét về tính cách cũng như quan niệm của nhân vật này đối với việc “cải cách trang phục” nói riêng và “cải cách xã hội” nói chung (làm vào vở):

CH5: Nêu chủ đề của văn bản. Những hành động, lời nói của vợ chồng Văn Minh và ông nhà báo trong đoạn trích trên có ý nghĩa như thế nào đối với việc thể hiện chủ đề đó?

CH6: Theo bạn, “nghĩa lí cái việc cải cách của ông cai thợ may” mà Xuân Tóc Đỏ băn khoăn không hiểu, thực chất là gì? Qua văn bản này, tác giả thể hiện thái độ và thông điệp gì về công cuộc Âu hoá, phương Tây hoá ở đô thị Việt Nam vào thập niên 30 của thế kỉ XX?

CH7: Nhận xét về ngôn ngữ, lời nói của các nhân vật trong đoạn trích. So sánh với ngôn ngữ, lời nói của các nhân vật trong một tác phẩm tự sự trung đại mà bạn đã học. 

CH8: Theo bạn, (những) đặc điểm của phong cách hiện thực thể hiện như thế nào trong văn bản? Các thủ pháp trào phúng có vai trò như thế nào trong việc thể hiện (những) đặc điểm ấy?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH: 

Hình ảnh trên cho ta thấy những nét đặc trưng chỉ có ở nước ta thời Pháp thuộc. Việt Nam  đầu thế kỉ XX vừa mang nét đẹp truyền thống, lại có nét hiện đại do văn hóa phương Tây du nhập

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: 

- Ông chủ: Nhiệm vụ mang ý nghĩa lớn lao, cao cả là cải cách cả một xã hội.

- Bà chủ: Nhiệm vụ mang ý nghĩa giản đơn hơn, chỉ là quét dọn lại cửa tiệm.

CH2: Đặt tác phẩm vào bối cảnh văn hóa Việt Nam ở thập kỉ 30 của thế kỉ XX, những mẫu trang phục của tiệm may Âu hóa và cách đặt tên cho những bộ trang phục đó thể hiện sự táo bạo và đi ngược quan niệm truyền thống về cái đẹp. 

CH3: Xuân Tóc Đỏ không thể hoàn thành tốt công việc bán hàng.

CH4: Trang phục của bà Typn vẫn mang đậm nét truyền thống của phụ nữ Việt Nam xưa, giản dị, mộc mạc nhưng vẫn thanh lịch. 

CH5: Nếu ở đầu đoạn trích, ông sử dụng rất nhiều từ tiếng ngoài thì lúc này, ông sử dụng toàn tiếng mẹ đẻ. 

SAU KHI ĐỌC 

CH1: Đoạn đối thoại giữ Xuân Tóc Đỏ với ông bà Văn Minh, ông Typn về công việc trong tiệm may diễn ra vào buổi trưa

Vai trò: Đoạn trò chuyện mở đầu cho câu chuyện, dẫn dắt đến những câu chuyện khôi hài phía sau. 

CH2:

Cách nói chuyện của Xuân đã khiến bà Typn tin tưởng hắn và một mực phải thay đổi phải thay đổi trang phục của mình sao cho bắt kịp thời đại. Thậm chí, bà sẵn sàng, cãi lại chồng để theo đuổi phong cách này. 

CH3: Khi vào làm việc ở đây, hắn được tiếp xúc với nhiều kiểu người khác nhau, học được cách ăn nói sao cho khéo léo, phù hợp, được rèn luyện kỹ năng nói chuyện để lôi kéo người đó nghe theo hoặc làm theo gợi ý của hắn.  Em đã nhận ra điều này qua rất nhiều chi tiết, ví dụ như chi tiết:

- Ông Typn dạy Xuân cách nhận diện và gọi tên trang phục, cách nói chuyện với khách hàng. 

- Cuộc đối thoại của Xuân với vợ ông Typn. 

CH4:

=> Nhận xét: Qua những chi tiết trên, ta có thế thấy, ông Typn là một kẻ đầy mâu thuẫn.

CH5: 

- Chủ đề văn bản: Mâu thuẫn giữa đổi mới và bảo thủ trong gia đình và xã hội. 

- Ý nghĩa đối với việc thể hiện chủ đề của những hành động, lời nói của vợ chồng Văn Minh và ông nhà báo trong đoạn trích trên là:Nó cho thấy một sự thật là cả sự cấm đoán, cản trở lẫn sự cổ xúy hô hào vô tội vạ cho những cái tưởng là mới trong cuộc sống đều có thể lố bịch hay kệch cỡm như nhau.

CH6: 

Theo em, “nghĩa lí cái việc cải cách của ông cai thợ may” mà Xuân Tóc Đỏ băn khoăn không hiểu, thực chất là mâu thuẫn trong quan niệm canh tân trong gia đình và xã hội của ông cai thợ may.

Qua văn bản này, tác giả thể hiện thái độ lên án, phê phán đối với cái xấu xa kệch cỡm, cái lố bịch, ngốc nghếch, giả dối của công cuộc Âu hoá.

CH7:

CH8: Đặc điểm của phong cách hiện thực tái hiện chân thực hiện thực xã hội, có tính chân thật cao và thấm đượm tinh thần nhân đạo. 

Vai trò của các thủ pháp trào phúng: dùng tiếng cười để xây dựng tư tưởng, tính cách cho nhân vật. Qua đó, bộc lộ tư tưởng phê phán cái xấu xa, lạc hậu, thoái hóa, rởm đời đang tồn tại trong xã hội lúc bấy giờ.