BÀI 8. HAI TAY XÂY DỰNG MỘT SƠN HÀ

VĂN BẢN. CẢNH RỪNG VIỆT BẮC

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

HƯỚNG DẪN ĐỌC   

CH1: Phân tích khung cảnh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt trong sáu dòng thơ đầu.

CH2: Xác định chủ thể trữ tình trong bài thơ và cho biết dựa vào đâu để bạn xác định như vậy.

CH3: Bài thơ đã đáp ứng yêu cầu về thể thơ như thế nào? Các yếu tố hình thức (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, vần, nhịp) có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề, thông điệp của bài thơ?

CH4: Tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. Cho biết hoàn cảnh ấy đã giúp bạn hiểu thêm điều gì về thông điệp từ bài thơ và tâm hồn, cốt cách của nhà thơ Hồ Chí Minh.

CH5: Nêu một số điểm tương đồng/ khác biệt về nội dung/ hình thức nghệ thuật giữa hai bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc và Rằm tháng Giêng.

đồng chí của mình bàn việc quân ở khung cảnh sông nước nơi Việt Bắc.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

HƯỚNG DẪN ĐỌC   

CH1: 

a. 

Cảnh rừng Việt Bắc đẹp "hay" bởi:

• Gần gũi, tươi sáng, không xa vời.

• Có tiếng vượn hót, chim kêu suốt cả ngày.

Thể hiện:

• Tình yêu thiên nhiên, cảnh vật tha thiết.

• Lòng yêu nước xuất phát từ tình yêu những điều bình dị.

b. 

Cuộc sống giản dị:

• Ăn uống đạm bạc (đỗ quyên, gạo đắng, lá rau, đỗ xanh).

• Sinh hoạt gần gũi thiên nhiên (lều tranh, sáng ra, chiều về).

Tinh thần lạc quan:

• Vượt khó khăn (dốc, sương, đường dài).

• Giữ tinh thần ung dung (cười, tiếng suối, lặng yên).

c.

• Non xanh, nước biếc: khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng.

• Rượu ngọt, chè tươi: cuộc sống vật chất đầy đủ, tinh thần lạc quan.

• Con người hòa quyện với thiên nhiên, tận hưởng cuộc sống.

• Thể hiện tinh thần lạc quan, ung dung của Bác Hồ trong gian khổ.

• Tấm lòng yêu đời, yêu thiên nhiên của Bác.

CH2: Chủ thể trữ tình trong bài thơ: Tác giả - Hồ Chí Minh. Dựa vào nội dung của bài thơ và nhìn nhận

CH3: 

Thể thơ thất ngôn bát cú. Cách gieo vần: vần chân cách “ay"

Tác dụng của biện pháp tu từ: Biện pháp liệt kê nhấn mạnh rằng nơi núi rừng Việt bắc có rất nhiều cảnh đẹp trù phú, thú vị. Thể hiện tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó với thiên nhiên của Bác Hồ.

CH4:

Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc được Bác Hồ viết vào mùa xuân năm 1947, sau một năm quân ta tạm rút khỏi thủ đô Hà Nội.

Chính từ hoàn cảnh ấy khiến ta càng hiểu sâu sắc hơn về tấm lòng của Bác Hồ, luôn một lòng vì nước, vì dân. 

CH5: 

- Những nét tương đồng: 

+ Cả hai đều được sáng tác và lấy cảm hứng từ sự rung động của con người trước vẻ đẹp thiên nhiên vùng Tây Bắc trữ tình.

+ Miêu tả những hình ảnh độc đáo bộc lộ tình yêu thiên nhiên và đất nước của tác giả

+ Con người không hề đơn độc mà luôn hòa quyện với thiên nhiên

- Những nét riêng biệt:

+ Thể thơ: Bài “Rằm tháng Giêng" viết thể thất ngôn tứ tuyệt; “Cảnh rừng Việt Bắc" viết theo thể thất ngôn bát cú.

+ Bài thơ “Cảnh rừng Việt Bắc": thể hiện sự hài hòa mọi sự vật.

+ Bài thơ “Rằm tháng giêng” lại là bức tranh đầy sắc xuân và tâm trạng say mê thưởng thức vẻ đẹp trời xuân của nhà thơ.