BÀI 4. SỰ THẬT VÀ TRANG VIẾT

VĂN BẢN. CON GÀ THỜ

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Bạn cho biết tục thờ cúng thường gắn với thái độ, tình cảm gì?

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Chú ý nhận định "đáng lẽ cũng là bậc sướng"

CH2: Việc cung cấp các thông tin liên quan đến tục lệ “lên lão" trong đoạn này có tác dụng gì đối với thiên phóng sự.

CH3: Câu này là lời kể hay lời nhận xét, bình luận?

CH4: Các chi tiết trong đoạn này thể hiện điều gì trong cách đối xử với gà và với người của nhân vật “ông chủ"?

CH5: Việc tác giả thuật lại một cách chi tiết cách luộc gà nhằm mục đích gì?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết văn bản trên thuộc thể loại phóng sự?

CH2: Liệt kê các sự việc chính theo trình tự được thuật lại trong văn bản.

CH3: Xác định ngôi kể, điểm nhìn trong văn bản và nêu tác dụng của ngôi kể, điểm nhìn ấy.

CH4: Liệt kê một số ví dụ về lời miêu tả, lời kể, lời bàn luận - trữ tình của nhân vật “tôi" và nêu tác dụng của cách kết hợp miêu tả với trần thuật trong văn bản.

CH5: Nêu ít nhất hai ví dụ về chi tiết, sự kiện hiện thực và thái độ, đánh giá của người viết đối với các chi tiết đó. 

CH6: Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo và thông điệp của văn bản.

CH7: Nhận xét về nghệ thuật viết phóng sự của tác giả (sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, thủ pháp miêu tả, trần thuật, cách sắp xếp sự kiện chi tiết, ngôn ngữ…) trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản.

Bài tập sáng tạo: Vẽ một bức tranh về con gà thờ hoặc viết một đoạn văn (độ dài 200 chữ), thể hiện suy nghĩ của bạn về nhân vật ông chủ con gà thờ.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: 

Tục thờ cúng thường gắn với những thái độ, tình cảm sau:

1. Lòng thành kính và tôn nghiêm

2. Lòng biết ơn

3. Lòng tin vào thế giới tâm linh

4. Tình cảm gia đình:

5. Lòng yêu nước:

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Trong tác phẩm “Con gà thờ” của Ngô Tất Tố, nhận định “đáng lẽ cũng là bậc sướng” phản ánh một thực tế xã hội nông thôn Việt Nam

CH2:Người đọc hiểu rõ hơn về bối cảnh và đời sống văn hóa của làng quê mà còn làm nổi bật được tính cách và quan điểm của nhân vật “ông chủ” - người vừa muốn tuân thủ truyền thống nhưng cũng không kém phần cầu kỳ và đua đòi.

CH3: Lời bình luận.

CH4:Các chi tiết trong đoạn văn thể hiện rõ sự mâu thuẫn trong cách đối xử của “ông chủ” với gà và với người. 

CH5: Việc tác giả mô tả chi tiết cách luộc gà không chỉ làm cho câu chuyện trở nên sinh động và hấp dẫn hơn mà còn nhấn mạnh sự chú trọng đến nghi lễ và hình thức bên ngoài, thay vì giá trị bên trong của con người và mối quan hệ giữa họ. 

SAU KHI ĐỌC

CH1: 

Dấu hiệu: 

- Có số liệu xác thực về số cân nặng của con gà dùng để thờ cúng.

- Miêu tả hành động luộc gà rất độc đáo.

- Thủ pháp tâm lí và cách miêu tả cận cảnh.

CH2: 

Trong tác phẩm “Con gà thờ” của Ngô Tất Tố, các sự việc chính được thuật lại theo trình tự như sau:

1. Ông chủ nhà trọ chuẩn bị cho lễ “lên lão” với việc sửa soạn cỗ xôi và con gà thờ.

2. Mô tả chi tiết về việc chọn gà và quá trình chăm sóc gà của ông chủ.

3. Sự kiện ông chủ đem gà đi cúng và phản ứng của dân làng.

CH3: 

- Ngôi kể: thứ nhất

- Điểm nhìn: nhân vật trong văn bản

- Tác dụng: Người kể chuyện xưng “tôi" đã trực tiếp kể lại những gì đã chứng kiến, trải qua. 

CH4: 

Một số ví dụ về lời miêu tả, lời kể, lời bàn luận - trữ tình của nhân vật “tôi” có thể kể đến như:

• Miêu tả: “Gà sống mã đỏ, chân vàng, vặt lông và luộc chín rồi, còn đủ bốn cân.”

• Bàn luận: “Người ta đua nhau tự tăng số cân ấy lên, ít nhất cũng là năm cân, nhiều thì có khi sáu cân, bảy cân…”

CH5: 

Hai ví dụ về chi tiết, sự kiện hiện thực và thái độ, đánh giá của người viết:

1. Chi tiết: Ông chủ chọn gà - Thái độ: Phê phán sự cầu kỳ không cần thiết.

2. Sự kiện: Dân làng đánh giá cao gà lớn - Đánh giá: Phản ánh sự hư danh và giả tạo trong xã hội.

CH6: Chủ đề chính của văn bản là sự phê phán những hủ tục lạc hậu và sự giả tạo trong xã hội nông thôn. 

Cảm hứng chủ đạo là lòng trắc ẩn và sự đồng cảm với những người dân làng. 

Thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt là sự cần thiết của việc đổi mới và bỏ qua những tục lệ không còn phù hợp.

CH7:Cách sắp xếp sự kiện chi tiết và ngôn ngữ giàu hình ảnh giúp văn bản thêm phần chân thực và hấp dẫn, qua đó hiệu quả trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản.

Bài tập sáng tạo: HS vẽ tranh