BÀI 4: NGHỊ LUẬN VĂN HỌC

THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU:

VẺ ĐẸP CỦA BÀI THƠ TIẾNG GÀ TRƯA

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU 

Câu 1: Yếu tố nghệ thuật nào của khổ thơ được tác giả chú ý?

Đáp án chuẩn:

Âm thanh tiếng gà “cục…cục tác”

Câu 2: Yếu tố hình thức nào của khổ thơ (khổ 1) được tác giả chú ý?

Đáp án chuẩn:

Dòng thớ thứ tư có việc lặp âm và dấu chấm lửng mô phỏng sát với tiếng gà.

Câu 3: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là gì?

Đáp án chuẩn:

Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là một hình thức tu từ dựa trên các đặc tính riêng biệt của một sự vật nhất định, được nhận biết bằng một giác quan khác. Nói cách khác, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác dựa trên sự giống nhau về cảm giác, chuyển đổi từ hình thái cảm giác này sang hình thái cảm giác khác.

Câu 4: Nhịp của đoạn thơ này có gì đặc biệt?

Đáp án chuẩn:

• Nhịp điệu chậm rãi của độc thoại.

Câu 5: Vì sao khổ thơ này được tác giả Đinh Trọng Lạc coi là hay nhất, cảm động nhất?

Đáp án chuẩn:

Khổ thơ này được tác giả Đinh Trọng Lạc coi là hay nhất, cảm động nhất vì những dòng thơ cuối cùng xuất hiện thật bất ngờ và chứa đựng một tình yêu thương sâu sắc, vô bờ bến của bà: "Để cuối năm bán gà / Cháu được quần áo mới". 

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Nội dung chính của văn bản nghị luận Vẻ đẹp của bài thơ "Tiếng gà trưa" là gì? Nhan đề của văn bản liên quan đến nội dung chính như thế nào?

Đáp án chuẩn:

• Nội dung chính của văn bản nghị luận "Vẻ đẹp của bài thơ 'Tiếng gà trưa'" là nói về vẻ đẹp của bài thơ "Tiếng gà trưa".
• Nhan đề của văn bản đã thể hiện rõ nội dung chính này.

Câu 2: Bài thơ Tiếng gà trưa được tác giả phân tích theo thứ tự nào? Trong mỗi khổ, người viết đã dẫn ra những chi tiết, hình ảnh gì?

Đáp án chuẩn:

Bài thơ Tiếng gà trưa được tác giả phân tích theo thứ tự các khổ thơ. 

• Khổ 1: Chi tiết tiếng gà cục tác và hình ảnh không gian nắng trưa.
• Khổ 2: Hình ảnh ổ gà, gà và trứng.
• Khổ 5: Hình ảnh bà lo lắng đàn gà toi khi gió mùa đông tới.
• Khổ cuối: Chi tiết tiếng gà cục tác, chi tiết tiếng gọi bà cảm động.

Câu 3: Hãy dẫn ra một ví dụ về ý kiến, lí lẽ và bằng chứng được tác giả nêu lên trong bài viết mà em thấy độc đáo, sâu sắc.

Đáp án chuẩn: 

Một ví dụ về ý kiến, lí lẽ và bằng chứng độc đáo trong bài viết:

- Ý kiến: "Khổ thơ cuối cùng hay nhất, cảm động nhất, chứa đựng tình cảm thiêng liêng, cao quý của tác giả và anh chiến sĩ."

- Lí lẽ và bằng chứng: "Anh chiến sĩ thốt lên tiếng gọi 'Bà ơi' thật cảm động, thể hiện tình cảm yêu quý và biết ơn, làm lời độc thoại trở nên sống động như đối thoại."

Câu 4: Trong văn bản, tác giả rất chú trọng cách phân tích hình thức nghệ thuật (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,...) để làm nổi bật nội dung của bài thơ. Em hãy dẫn ra một ví dụ trong văn bản để làm rõ điều đó.

Đáp án chuẩn:

Trong văn bản, tác giả rất chú trọng cách phân tích hình thức nghệ thuật (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,...) để làm nổi bật nội dung của bài thơ. Một số ví dụ trong văn bản để làm rõ điều đó:

• Ở đoạn (1), tác giả phân tích việc lặp âm và dấu chấm lửng trong dòng thơ thứ tư của bài thơ: Cục... cục tác cục ta
•  Ở đoạn (2), tác giả phân tích kết cấu sóng đôi và lặp từ vựng: này; phân tích tác dụng của việc đảo ngữ.
•  Ở đoạn (3), tác giả phân tích nhịp điệu của đoạn thơ.
• Ở đoạn (4), tác giả phân tích tiếng gọi Bà ơi và điệp từ Vì.

Câu 5: Mục đích của văn bản Vẻ đẹp của bài thơ "Tiếng gà trưa" là gì? Các phần trong văn bản đã làm rõ cho mục đích đó như thế nào?

Đáp án chuẩn:

• Mục đích của văn bản "Vẻ đẹp của bài thơ 'Tiếng gà trưa'" là làm rõ vẻ đẹp về nội dung và hình thức của bài thơ "Tiếng gà trưa".
• Mỗi phần trong văn bản đã làm rõ vẻ đẹp về hình thức và nội dung của từng khổ thơ trong bài thơ.

Câu 6: Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được gì về bài thơ Tiếng gà trưa đã học ở Bài 2?

Đáp án chuẩn:

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm về nghệ thuật trong bài thơ "Tiếng gà trưa" đã học ở Bài 2.