BÀI 6: TRUYỆN NGỤ NGÔN VÀ TỤC NGỮ

ĐỌC HIỂU: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG

CHUẨN BỊ

- Khi đọc truyện: 

+ Truyện kể về những nhân vật: ếch, cua, nhái, ốc bé nhỏ. Nhân vật chính: con ếch.

+ Bối cảnh của truyện: tất cả các loài vật sống chung trong cái giếng, ếch chỉ thấy bầu trời bé bằng chiếc vung.

+ Truyện nêu lên được bài học: phê phán những người vốn hiểu biết thì hạn hẹp mà lúc nào cũng xưng ta đây tài giỏi, hiểu biết nhiều thứ, tự cao, huênh hoang và hay khoác lác. Đồng thời câu truyện còn muốn khuyên mọi người phái cố gắng học hỏi mở rộng tầm nhìn của bản thân, tầm hiểu biết của mình và không nên kiêu ngạo tự cao và quá chủ quan.

- Thông tin về truyện ngụ ngôn:

+ Thể loại: thơ hoặc văn xuôi

 + Đề tài: 

* Phê phán thói hư tật xấu của con người trong xã hội: bệnh chủ quan, tham lam ích kỉ, đoán mò, thói huênh hoang,…

* Đả kích giai cấp (thống trị): nhất là trong xã hội cũ thói đời ngang ngược, những kẻ đạo đức giả nhân giả nghĩa.

* Đưa ra những lời khuyên cho con người về cách đối nhân xử thế, về lối sống, sức mạnh của đoàn kết, vai trò của việc gắn liền lý thuyết với thực tiễn. 

+ Nhân vật: các loài vật, đồ vật, cây cối

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

Câu 1: Kết thúc truyện như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Ếch bị con trâu giẫm bẹp

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Nhân vật chính trong truyện có tính cách như thế nào? Hãy nêu ra một số chi tiết trong truyện giúp em hiểu về tính cách của nhân vật ấy.

Đáp án chuẩn:

Nhân vật thiếu hiểu biết, tự cao, huênh hoang và hay khoác lác.

- Một số chi tiết trong truyện:

+ Sống lâu ngày trong giếng nên chỉ biết trời bé bằng vung.

+ Tiếng kêu làm các con vật sợ hãi nên lầm tưởng bản thân như một vị chúa tể.

+ Đi lại nghênh ngang, không để ý xung quanh và bị giẫm bẹp.

Câu 2: Bối cảnh câu chuyện trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng đã giúp nhân vật bộc lộ tính cách và làm nổi bật ý nghĩa của truyện như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

Bối cảnh trong câu chuyện "Ếch ngồi đáy giếng" làm nổi bật tính cách nông cạn và hạn chế của nhân vật, từ đó nhấn mạnh ý nghĩa của truyện: sự tự mãn và thiếu hiểu biết về thế giới xung quanh có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Nó giúp người đọc nhận ra bài học về sự khiêm tốn và mở rộng hiểu biết.

Câu 3: Nhan đề Ếch ngồi đáy giếng có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?

Đáp án chuẩn: 

Nhan đề "Ếch ngồi đáy giếng" giúp người đọc hình dung bối cảnh và dự đoán nội dung câu chuyện, từ đó làm nổi bật chủ đề của văn bản.

Câu 4: Mỗi truyện ngụ ngôn có thể đem tới nhiều bài học, em hãy nêu lên những bài học có thể rút ra từ câu chuyện này. Theo em, đâu là bài học chính của câu chuyện?

Đáp án chuẩn: 

- Những bài học có thể rút ra từ câu chuyện: 

+ Môi trường sống nhỏ hẹp, tù túng, không giao lưu làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh

+ Sống lâu trong môi trường nhỏ hẹp sẽ dần hạn chế sự hiểu biết

+ Từ những hiểu biết hạn hẹp, dễ trở nên nông cạn, chủ quan, kiêu ngạo sẽ phải trả giá rất đắt

- Bài học chính của câu chuyện: Từ những hiểu biết hạn hẹp, dễ trở nên nông cạn, chủ quan, kiêu ngạo sẽ phải trả giá rất đắt.

Câu 5: Trong cuộc sống, có nhiều hiện tượng tương tự truyện ếch ngồi đáy giếng. Em hãy nêu lên một hiện tượng như thế.

Đáp án chuẩn: 

- Trong cuộc sống, có nhiều hiện tượng tương tự truyện ếch ngồi đáy giếng như: khi học tập có một chút thành tích thì xem thường các bạn khác, không chơi với những bạn học kém hơn. Dần dà ỷ nại và học kém dần đi, đi thi kết quả không cao.

Câu 6: Viết một đoạn văn (khoảng 6 - 8 dòng) nêu lên bài học cho bản thân từ câu chuyện trên, trong đoạn văn có sử dụng thành ngữ ếch ngồi đáy giếng

Đáp án chuẩn:

Kho tàng văn học Việt Nam rất phong phú, và em đặc biệt thích truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng. Truyện dạy em nhiều bài học quý giá về hạn chế của môi trường sống nhỏ hẹp và sự kiêu ngạo. Em sẽ cố gắng khiêm tốn, chăm chỉ học hỏi, và không chủ quan trước những vấn đề đơn giản, để không rơi vào tình trạng như "ếch ngồi đáy giếng."