BÀI 1: TIỂU THUYẾT VÀ TRUYỆN NGẮN

VIẾT BÀI VĂN KỂ VỀ MỘT SỰ VIỆC CÓ THẬT LIÊN QUAN ĐẾN NHÂN VẬT HOẶC SỰ KIỆN LỊCH SỬ

ĐỊNH HƯỚNG

Đọc văn bản trên và suy nghĩ để trao đổi:

• Văn bản kể lại sự việc gì? Ai là người kể chuyện?
• Sự việc ấy liên quan đến nhân vật hay sự kiện lịch sử nào?
• Những câu văn nào thể hiện sự kết hợp yếu tố miêu tả với tự sự?

Đáp án chuẩn: 

* Văn bản: Kể lại việc nhạc sĩ Văn Cao sáng tác bài "Tiến quân ca" và sự đón nhận của cộng đồng. Người kể chuyện là Ngọc An.

* Nhân vật: Nhạc sĩ Văn Cao.

* Sự kiện lịch sử: Kháng Nhật, mít tinh của công chức Hà Nội vào ngày 19-8.

* Câu văn kết hợp yếu tố miêu tả và tự sự:

  - Ông rất háo hức muốn nhận "một khẩu súng và tham gia vào đội vũ trang", nhưng nhiệm vụ của ông là sáng tác nghệ thuật.

  - Với lòng nhiệt huyết của chàng trai trẻ yêu nước, trên căn gác nhỏ ở phố Nguyễn Thượng Hiền, Văn Cao cảm thấy như đang "sống ở một khu rừng trên Việt Bắc" và viết giai điệu, ca từ của "Tiến quân ca".

  - Không ngờ rằng vào ngày 17-8-1945, khi diễn ra mít tinh công chức Hà Nội, bài hát "Tiến quân ca" được hàng ngàn người hòa nhịp cất cao tiếng hát trước Quảng trường Nhà hát Lớn.

  - Bài hát "Tiến quân ca" nổ như trái bom. Nước mắt tôi trào ra khi hàng ngàn giọng hát vang lên sôi nổi.

  - Anh là người đã cướp loa phóng thanh để hát. Con người trầm lặng ấy đã thu hút hàng vạn quần chúng và hát trước công chúng lần đầu tiên.

  - Hàng chục ngàn giọng hát cất lên, thể hiện sự căm thù đế quốc và hào hùng chiến thắng cách mạng.

THỰC HÀNH

Đề 1: Các em đã học và đọc nhiều câu chuyện lịch sử, hãy viết bài văn kể lại sự việc liên quan đến một nhân vật hoặc sự kiện lịch sử mà em yêu thích.

Đáp án chuẩn:

Vào năm 1946, cụ Nguyễn Sinh Khiêm, anh trai của Bác Hồ, từ Nghệ An ra Hà Nội để thăm Bác. Cụ bắt đầu hành trình từ Nam Đàn đến ga Cầu Giát, huyện Quỳnh Lưu, với khoảng cách khoảng 70 cây số. Khi lấy vé, cụ bị nhầm lẫn là Bác Hồ cải trang để vi hành. Các cán bộ huyện Quỳnh Lưu cũng cảm thấy xúc động trước sự nhầm lẫn này.

Khi đến ga Hàng Cỏ, đông đảo đồng bào vây quanh cụ Nguyễn Sinh Khiêm, tin rằng cụ là Bác Hồ cải trang. Mặc dù cụ khẳng định mình chỉ là người dân xứ Nghệ, đám đông không tin. Một chiến sĩ công an báo cáo với lãnh đạo Nha Công an Trung ương rằng có một cụ già giống Bác Hồ, có thể là anh ruột của Bác. Đồng chí Lê Giản đã cử người và xe đến đón cụ. Cụ Nguyễn Sinh Khiêm, muốn tránh đám đông, đồng ý lên xe và phản ứng với đồng chí Lê Giản rằng việc ông không thông báo trước là vì muốn thăm Thủ đô, chứ không phải thăm em làm Chủ tịch nước.

Khi biết tin anh trai Nguyễn Sinh Khiêm ra Hà Nội, Bác Hồ rất xúc động. Dù không thể gặp trực tiếp vì hoàn cảnh, Bác Hồ đã nhờ người tiếp anh trai và mua rượu. Đến đêm, trời mưa, Bác Hồ đã hóa trang, mặc áo the và đội ô, đi cùng hai đồng chí đến phòng làm việc của đồng chí Lê Giản ở phố Trần Hưng Đạo, có cửa ra vào phía phố Dã Tượng. 

Khi vào gặp anh trai, Bác Hồ cởi áo the và ôm chầm lấy cụ Nguyễn Sinh Khiêm, khẽ gọi: “Anh Cả!”. Cụ Nguyễn Sinh Khiêm cũng ôm Bác Hồ, nghẹn ngào thốt lên: “Chú râu đã dài thế này à?”. Hai anh em xúc động ôm nhau và rơi nước mắt. Người thư ký, thấy cảnh xúc động, nhẹ nhàng khép cửa và lùi ra ngoài.

 Đề 2: Dựa vào văn bản ở mục "Định hướng", em hãy đóng vai nhạc sĩ Văn Cao, viết bài văn kể lại sự ra đời của bài hát "Tiến quân ca".

Đáp án chuẩn:

Ngày nay, bài hát Tiến quân ca đã quá quen thuộc và gần gũi với tất cả người dân Việt Nam vì đó là Quốc ca. Nhưng bài hát đó đã ra đời như thế nào thì không phải ai cũng rõ. Tôi xin kể lại câu chuyện về sự kiện lịch sử ấy.

   Trước khi sáng tác Tiến quân ca, tôi từng cảm thấy chán nản và mất phương hướng, dù bạn bè vẫn đánh giá tôi là người tài hoa trong nhiều lĩnh vực. May mắn thay, tôi đã gặp lại người anh Ph. D., nhờ đó tôi liên lạc được với anh Vũ Quý, người đã luôn theo dõi sự nghiệp nghệ thuật của tôi. Cuộc gặp gỡ với anh Vũ Quý đã giúp tôi tìm thấy con đường mới và lý tưởng sống, đó là con đường cách mạng.

   Tôi đã rất háo hức muốn được nhận một khẩu súng và được tham gia vào đội vũ trang. Nhưng nhiệm vụ mà tôi nhận được là sáng tác nghệ thuật. Khi ấy khóa quân chính kháng Nhật sắp mở, cần một bài hát cổ vũ tinh thần cho quân đội cách mạng. Trước đây, tôi đã sáng tác nhiều bài hát thể hiện lòng yêu nước như Đống Đa, Thăng Long hành khúc ca, Tiếng rừng,... nhưng tôi chưa từng viết một bài ca cách mạng.

   Tôi chưa từng cầm súng hay gia nhập đội vũ trang, chỉ biết làm bài hát. Chưa biết chiến khu, chỉ quen thuộc với các con đường phố. Chưa gặp các chiến sĩ cách mạng, tôi viết Tiến quân ca trên căn gác nhỏ ở phố Nguyễn Thượng Hiền, cảm tưởng như đang sống ở Việt Bắc, với tất cả lòng nhiệt huyết yêu nước.

  Anh Ph. D - người chứng kiến sự ra đời của Tiến quân ca, anh Vũ Qúy - người đầu tiên được biết đến bài hát và Nguyễn Đình Thi - người đầu tiên xướng âm ca khúc, đã vô cùng xúc động. Họ như được tiếp thêm lòng tin và ý chí.

Vào ngày 17-8-1945, trong cuộc mít tinh của công chức Hà Nội, bài Tiến quân ca của tôi lần đầu tiên được hàng ngàn người hát trước Nhà hát Lớn. Bài hát như một quả bom nổ, khiến tôi xúc động rơi nước mắt. Các băng cờ đỏ sao vàng thay thế băng vàng của chính phủ Trần Trọng Kim, và truyền đơn in Tiến quân ca được phát cho mọi người. Tôi đứng trong đám đông, nghe giọng hát quen thuộc của bạn tôi, anh Ph. D, qua loa phóng thanh, người đã làm rung động hàng vạn người.

   Lần thứ hai bài hát của tôi được vang lên là trong cuộc mít tinh vào ngày 19-8, hàng ngàn người và các em thiếu nhi cùng hát Tiến quân ca. Hàng chục ngàn giọng hát cất lên, thét lên tiếng căm thù vào mặt bọn đế quốc với sự hào hùng chiến thắng của cách mạng.

   Bài hát Tiến quân ca đã ra đời như thế. Sau đó, bài hát được chọn làm Quốc ca Việt Nam cho đến ngày nay. Bài hát là niềm tự hào không phải của riêng tôi mà là của cả dân tộc.