BÀI 3: TRUYỆN KHOA HỌC VIỄN TƯỞNG

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: BẠCH TUỘC

CHUẨN BỊ

+ Tác giả viết về những nhât vật trên con tàu No-ti- lớt với sự kiện: cuộc giáp chiến với lũ bạch tuộc.

+ Những yếu tố của văn bản cho biết tính chất tưởng tượng về một tương lai rất xa so với thời điểm tác phẩm ra đời: những con bạch tuộc khổng lồ dài 8m, 6m, những cái râu tuộc dài 2m, những cái răng như cái mỏ vẹt; tàu lặn sâu hai, ba ngàn mét….

+ Những yếu tố cho thấy người viết có những hiểu biết và dựa vào thành tựu của khoa học, không có các yếu tố thần kì, siêu nhiên như truyền truyền thuyết, cổ tích: chiếc tàu ngầm no-ti-lớt thô sơ (tác giả tưởng tượng tàu ngầm hiện đại), con bạch tuộc có những cái râu dài.

+ Giuy Véc-na (1828-1905) là nhà văn Pháp nổi tiếng, là người đi tiên phong trong thể loại truyện khoa học viễn tưởng và được coi là một trong những “cha đẻ” của thể loại này.

+ Tác phẩm nổi tiếng: Hành trình vào tâm Trái đất (1864), Hai vạn dặm dưới đáy biển (1870), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (1873). Các tác phẩm của ông được dịch nhiều thứ 3 trên thế giới và những tác phẩm của ông được chuyển thành phim nhiều lần.

- Đoạn trích Bạch tuộc kể về cuộc giáp chiến giữa những con bạch tuộc khổng lồ dưới đại dương với những nhà thám hiểu trên con tàu ngầm No-ti-lớt.

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

Câu 1: Những yếu tố nào cho thấy người viết có những hiểu biết và dựa vào thành tựu của khoa học, không có các yếu tố thần kì, siêu nhiên như truyện truyền thuyết, cổ tích?

Đáp án chuẩn:

Dựa vào các thành tựu khoa học:

- Tàu ngầm mới đang được thử nghiệm.

- Bạch tuộc đã được phát hiện.

Không có yếu tố thần kỳ:

- Cuộc thám hiểm dùng tàu ngầm, không phải phương tiện thần kỳ.

- Giao chiến với bạch tuộc bằng vũ khí và sức lực con người, không có sự trợ giúp của thần linh.

Câu 2: Từ nhan đề Bạch tuộc, em hãy dự đoán nội dung chính của văn bản.

Đáp án chuẩn:

Từ nhan đề "Bạch tuộc," em dự đoán nội dung chính của văn bản sẽ có liên quan đến con bạch tuộc. Cụ thể, đó có thể là:

• Trận chiến với bạch tuộc.
• Sự phát hiện ra loài bạch tuộc.

Câu 3: Lời kể của nhân vật "tôi" ở đây có tác dụng gì?

Đáp án chuẩn:

Lời kể của nhân vật "tôi" ở đây có tác dụng giới thiệu về con bạch tuộc.

Câu 4: Chuyện gì xảy ra với con tàu?

Đáp án chuẩn:

Con tàu bị mắc kẹt, chân vịt không thể quay được.

Câu 5: Cuộc giáp chiến kết thúc thế nào?

Đáp án chuẩn:

Cuộc giáp chiến kéo dài mười lăm phút. Lũ bạch tuộc chiến bại, phần bị chết, phần bị thương, cuối cùng phải bỏ chiến trường mà lặn xuống biển sâu.

Câu 6: Tại sao mắt Nê-mô ứa lệ?

Đáp án chuẩn:

Mắt Nê-mô ứa lệ vì một con bạch tuộc đã dùng vòi quấn lấy một thủy thủ. Sau khi chỉ còn một chiếc vòi quấn chặt lấy thủy thủ ấy, nó đã lặn xuống biển sâu. Người thủy thủ đã vĩnh viễn ra đi.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Đoạn trích Bạch tuộc kể lại sự kiện gì? Theo em, tình huống hấp dẫn nhất được mô tả trong văn bản là tình huống nào?

Đáp án chuẩn:

• Đoạn trích "Bạch tuộc" kể lại sự kiện chiến đấu của những người trên tàu ngầm No-ti-lớt với những con bạch tuộc.
• Theo em, tình huống hấp dẫn nhất trong văn bản là khi Nét Len bị một con bạch tuộc quật ngã, và trong gang tấc, anh đã được Nê-mô giải cứu.

Câu 2: Nêu ra một số chi tiết trong văn bản cho thấy trí tưởng tượng rất phong phú của nhà văn về bạch tuộc.

Đáp án chuẩn:

• Bạch tuộc có đuôi và đuôi có thể mọc lại.
•  Khối thịt của bạch tuộc nặng chừng hai mươi, hai lăm tấn.
• Mực đen của bạch tuộc không gây hại cho con người.

Câu 3: Những chi tiết nào trong đoạn trích Bạch tuộc cho thấy người viết có những hiểu biết dựa vào thành tựu khoa học?

Đáp án chuẩn:

•  Đi biển bằng tàu ngầm.
•  Đèn trên boong tàu phát sáng.

Câu 4: Lòng dũng cảm, tình yêu thương và tinh thần đồng đội được thể hiện trong văn bản như thế nào?

Đáp án chuẩn:

• Mọi người dùng rìu và dao nhọn để chiến đấu với bạch tuộc.
• Khi một thủy thủ bị bạch tuộc quấn, mọi người lao vào chặt các vòi của nó.
• Nê-mô và giáo sư A-rôn-nác cứu thoát Nét Len trong gang tấc.
• Nê-mô ứa lệ khi thủy thủ bị bạch tuộc quấn mãi mãi ở dưới lòng đại dương.

Câu 5: Nhân vật nào trong đoạn trích Bạch tuộc để lại cho em nhiều ấn tượng nhất? Hãy miêu tả (khoảng 4 - 5 dòng) hoặc vẽ trên giấy chân dung nhân vật này.

Đáp án chuẩn:

- Nhân vật để lại ấn tượng nhất trong đoạn trích *Bạch tuộc* là giáo sư A-rôn-nác. 

- Trong tưởng tượng của em, ông là người uyên bác với bộ râu quai nón và mái tóc xoăn đẹp. Ông hơi mập, đeo kính, thường đọc sách và ghi chép những khám phá của mình. Ông rất thân thiện và cởi mở, sẵn sàng giảng giải kiến thức cho người khác.

Câu 6: Từ câu chuyện trên, em rút ra bài học gì khi gặp những tình huống khó khăn và thử thách nguy hiểm trong cuộc sống?

Đáp án chuẩn:

Bài học từ câu chuyện là khi gặp khó khăn và thử thách, cần hiểu rõ tình hình, dũng cảm đối đầu và tìm sự trợ giúp khi cần thiết.