BÀI 6: TRUYỆN NGỤ NGÔN VÀ TỤC NGỮ

TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN, LAO ĐỘNG, CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

Nhận biết sự khác biệt về đề tài của các câu tục ngữ trong văn bản.

Đáp án chuẩn:

- Câu tục ngữ về thiên nhiên: 1, 2

- Câu tục ngữ về lao động sản xuất: 3, 4, 5

- Câu tục ngữ về con người: 6, 7, 8

- Câu tục ngữ về xã hội: 9, 10

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Nhận xét về số lượng tiếng, vần, nhịp,... của các câu tục ngữ trong văn bản.

Đáp án chuẩn:

+ Số tiếng: không nhiều, dưới 15 chữ 1 cặp câu tục ngữ

+ Vần, nhịp: các vế đối xứng, hiệp vần với nhau

+ Lời lẽ cô đọng, súc tích, giàu hình ảnh

Câu 2: Nhận biết và chỉ ra tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong các câu tục ngữ trên.

Đáp án chuẩn: 

Biện pháp tu từ trong các câu tục ngữ là đối lập (nắng-mưa, mau-vắng), giúp tạo sự hài hòa âm thanh và nhấn mạnh kinh nghiệm quan sát thời tiết.

Câu 3: Các câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động đã phản ánh những kinh nghiệm gì? Những kinh nghiệm ấy có vai trò như thế nào đối với người lao động?

Đáp án chuẩn: 

Các câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động phản ánh kinh nghiệm:

- Trời nhiều sao: hôm sau nắng; trời ít sao: có mưa.

- Tháng Ba mưa nhiều: cây cối phát triển; tháng Tư mưa nhiều: hư hại mùa màng.

- Nghề nuôi lợn nhàn hạ; nghề nuôi tằm vất vả.

- Quan trọng trong nông nghiệp: nước tưới, phân bón, cần cù, giống cây.

Những kinh nghiệm này giúp người lao động dự đoán thời tiết, sử dụng tài nguyên hợp lý và khai thác tốt hoàn cảnh tự nhiên để tạo ra của cải vật chất.

Câu 4: Các câu tục ngữ về con người, xã hội muốn nhắn gửi mọi người điều gì?

Đáp án chuẩn: 

- Đề cao con người hơn giá trị vật chất và giữ gìn các bộ phận cơ thể.

- Tôn trọng sự đoàn kết, yêu thương và đùm bọc lẫn nhau.

- Rèn luyện và tu dưỡng bản thân từng chút một.

Câu 5: Trong những câu tục ngữ trên, em thích câu nào nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn: 

- Trong những câu tục ngữ em thích nhất câu Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa", bởi vì khi quan sát lên bầu trời đêm em sẽ dự đoán được thời tiết hôm sau để có thể chuẩn bị cho bản thân vật dụng cần thiết phù hợp với cồng việc của mình. 

Câu 6: Theo em, các câu tục ngữ trên có còn hữu ích với cuộc sống ngày nay không? Hãy nêu một câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động và một câu tục ngữ về con người, xã hội mà em thấy vẫn có ích với cuộc sống ngày này.

Đáp án chuẩn: 

- Theo em, các câu tục ngữ trên vẫn còn hữu ích với cuộc sống ngày nay, tuy không hoàn toàn chính xác nhưng vẫn đúng.

- Một vài câu tục ngữ còn hữu ích với cuộc sống: 

1. Chuồng gà hướng đông cái lông chẳng còn

2. Trồng khoai đất lạ, gieo mạ đất quen

3. Tháng giêng trồng trúc, tháng lục trồng tiêu

4. Năm trước được cau, năm sau được lúa

5. Chuồn chuồn bay thấp thì mưa

Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.