VĂN BẢN: MUỐI CỦA RỪNG

CH1: Nhan đề của truyện ngắn gợi cho bạn những liên tưởng gì?

Đáp án chuẩn:

Nhan đề "Muối của rừng" gợi lên bức tranh không gian thiên nhiên khi rừng kết muối là biểu tượng cho cuộc sống thanh bình. 

CH1: Chú ý quan sát, theo dõi hành động của gia đình khỉ từ khi ông Diểu bắn hạ khỉ bố.

Đáp án chuẩn:

Cả đàn khỉ trở nên hỗn loạn, “thoắt biến trong rừng”, con khỉ đực “cố gượng dậy, nhưng lại vật xuống”, “con khỉ cái tiến đến gần con khỉ đực một cách thận trọng, nó nhìn ngó xung quanh”, khiếp sợ, hoảng loạn; “con khỉ đực cất tiếng gọi nó” buồn thảm, đau đớn, khỉ cái như muốn liều thí mạng với ông Diểu.

CH2: Vì sao ông Diểu sợ hãi "kinh hoàng" đến mức phải chạy trốn?

Đáp án chuẩn:

Ông Diểu sợ hãi “kinh hoàng” đến mức phải chạy trốn vì chứng kiến cảnh khỉ con rơi xuống vực cùng tiếng rú thê thảm, “trong kí ức của ông chưa hề có tiếng rú nào tương tự thế này”.

CH3: Bạn đoán xem liệu ông Diểu có cứu được khỉ đực không?

Đáp án chuẩn:

Khi chứng kiến cảnh khỉ đực bị thương, nằm đau đớn, ông “bỗng thấy thương hại”, có thể dự đoán ông Diểu sẽ cứu con khỉ đực.

CH4: Hành động này của ông Diểu có gây bất ngờ cho bạn không?

Đáp án chuẩn:

Hành động “lưỡng lự giây phút rồi vội vàng bỏ đi” của ông Diểu gây cho em nhiều bất ngờ, vì ông Diểu từ đầu là người đang tàn phá thiên nhiên, thì về sau ông lại là người đang cứu giúp khỉ đực, ông được trở về với bản chất của con người tốt đẹp vốn có của mình.

CH5: Kết truyện gợi cho bạn suy nghĩ về ý nghĩa của nhan đề truyện?

Đáp án chuẩn:

Sau khi kết thúc truyện, hình ảnh hoa tử huyền với màu trắng và vị mặn gợi ý về ý nghĩa của tên truyện "Muối của rừng". Loài hoa này, biểu trưng cho may mắn và sự thanh bình, cũng phản ánh khát khao hướng thiện. Tên truyện có thể hiểu là biểu tượng của sự trở về với bản chất tốt đẹp của con người. Dù ban đầu ông Diểu tàn phá thiên nhiên, cuối cùng ông đã trở thành người cứu giúp và khôi phục sự cân bằng cho tự nhiên.

CH1: Hãy liệt kê các sự kiện chính của câu chuyện và cho biết:

a. Nhân vật ông Diểu được quan sát chủ yếu từ ngoại hình, hành dộng hay nội tâm; qua cái nhìn của ai, ngôi kể nào?

b. Cách sử dụng điểm nhìn, ngôi kể như vậy tạo ưu thế gì trong việc thể hiện nội dung câu chuyện?

Đáp án chuẩn:

a. Nhân vật ông Diểu được quan sát qua hành động và nội tâm từ góc nhìn của người kể chuyện, ngôi kể thứ ba.

b. Ngôi kể thứ ba giúp thể hiện nội dung câu chuyện một cách bao quát, khai thác nhiều khía cạnh hành động và nội tâm của nhân vật, từ đó người đọc cảm nhận sâu sắc thông điệp bảo vệ thiên nhiên và sự đấu tranh giữa cái thiện và cái ác.

CH2: Cách phản ứng của bầy khỉ trong truyện cho thấy điểm gì đặc biệt trong mối quan hệ giữa các thành viên của gia đình khỉ? Sự thay đổi thái độ đối với bầy khỉ thể hiện nét tính cách nào của nhân vật ông Diểu?

Đáp án chuẩn:

- Cách bầy khỉ phản ứng trong truyện thể hiện mối quan hệ đặc biệt của các thành viên trong gia đình khỉ. 

- Sự thay đổi thái độ của ông Diểu với bầy khỉ cho thấy ông là một người có tấm lòng lương thiện và bản chất tốt đẹp. Chính những điều đó đã đánh bại cái ác và hướng tâm hồn ông tới cái thiện.

CH3: Đọc kĩ đoạn “Sự hỗn loạn của cả đàn khỉ….lừa ông sao được?”, liệt kê các câu văn trong đoạn vào bảng sau và nhận xét về sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật (làm vào vở):

Đáp án chuẩn:

Học sinh dựa vào bảng gợi ý sau:

- Sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật giúp cho người đọc có cái nhìn đa chiều ở nhiều khía cạnh, người đọc có thể dễ dàng khai thác những sự vật, sự việc xung quanh nhân vật chính đồng thời dễ dàng quan sát được hành động, suy nghĩ, nội tâm của nhân vật ông Diểu trước những sự vật, sự việc đang diễn ra. CH4:Trong quan niệm của người kể chuyện, "muối của rừng" kết tinh từ đâu và chủ yếu được gửi gắm trong hình ảnh, chi tiết nào?

Đáp án chuẩn:

- “Muối của rừng” biểu trưng cho lòng trắc ẩn, lương thiện và khát khao hướng thiện, cho thấy rằng làm việc thiện sẽ mang lại may mắn.

- Hình ảnh “muối của rừng” được gửi gắm qua cảnh ông Diểu buồn bã nhìn con khỉ nằm trên cỏ và cảm xúc tê tái khi chứng kiến nó. Quyết định phóng sinh con khỉ phản ánh sự thức tỉnh lương tâm của ông và nhận ra trách nhiệm nặng nề đối với sinh vật. Ông trở về với hai bàn tay trắng nhưng đạt được sự thức tỉnh nhân cách.

CH5: Theo bạn, truyện ngắn "Muối của rừng" hấp dẫn bởi nội dung câu chuyện hay cách kể chuyện? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Theo em, truyện ngắn "Muối của rừng" của Nguyễn Huy Thiệp rất hấp dẫn cả về nội dung lẫn cách kể chuyện. Truyện không chỉ kể về cuộc đi săn của ông Diểu mà còn phản ánh đấu tranh giữa thiện và ác, con người và thiên nhiên. Nhân vật chính tìm thấy sự cứu rỗi qua cái đẹp, xóa bỏ quan niệm sai lầm và khám phá sự thật về bản thân.

CH6: Theo bạn, cách quan sát và thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên trong hai truyện ngắn Muối của rừng (Nguyễn Huy Thiệp, 1986), Chiều sương (Bùi Hiển, 1941) có những điểm tương đồng, khác biệt nào? Từ thời điểm sáng tác, bối cảnh văn hóa - xã hội của mỗi truyện, hãy lí giải sự tương đồng và khác biệt ấy?

Đáp án chuẩn: