VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC (TRUYỆN THƠ) HOẶC MỘT TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT (BÀI HÁT)

CH1: Vấn đề nghị luận của bài viết trên là gì? Với vấn đề ấy, tác giả đã triển khai thành các luận điểm nào? Trình tự sắp xếp các luận điểm trong bài viết đã hợp lý chưa?

Đáp án chuẩn:

- Vấn đề nghị luận vủa bài viết trên là giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện thơ Trê Cóc.

- Với vấn đề ấy, tác giả đã triển khai thành các luận điểm:

+ Giá trị về nội dung

+ Giá trị về nghệ thuật

- Trình tự sắp xếp các luận điểm hợp lý đi từ nội dung đến nghệ thuật.

CH2: Mỗi luận điểm được làm sáng tỏ bằng những lí lẽ và bằng chứng nào? Các lí lẽ và bằng chứng có thuyết phục không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

CH3: Bạn học được điều gì về cách viết bài văn nghị luận về một tác phẩm văn học từ bài viết trên.

Đáp án chuẩn:

- Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là trình bày nhận xét, đánh giá về nhân vật, sự kiện, chủ đề, hoặc nghệ thuật của tác phẩm.

- Các nhận xét phải xuất phát từ ý nghĩa cốt truyện, tính cách, số phận nhân vật, và nghệ thuật của tác phẩm.

- Nhận xét và đánh giá cần rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục.

- Bài nghị luận cần có bố cục mạch lạc, lời văn chuẩn xác và gợi cảm.

- Triển khai bài viết theo hệ thống luận điểm, luận cứ, và luận chứng đã xây dựng.

CH1: Vấn đề nghị luận của bài viết, với vấn đề ấy, tác giả đã triển khai thành các luận điểm nào; nhận xét của bạn về trình tự sắp xếp các luận điểm trong bài viết.

Đáp án chuẩn:

- Vấn đề nghị luận: Bài viết nói về bài ca hi vọng của Văn Kỳ - những cánh chim chào đón tương lai.

- Các luận điểm:

+ Hoàn cảnh sáng tác

+ Giá trị của gia điệu, ca từ

+ Hình ảnh đàn chim với tâm thế khác.

- Trình tự sắp xếp hợp lý, đi từ hoàn cảnh sáng tác đến nội dung giúp người đọc dễ dàng hiểu văn bản hơn.

CH2: Bài viết tách riêng thành luận điểm về giá trị nội dung, luận điểm về giá trị nghệ thuật hay trình bày kết hợp trong mỗi luận điểm.

Đáp án chuẩn:

Bài viết trình bày kết hợp  giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật trong mỗi luận điểm

CH3: Bài viết đã đáp ứng những yêu cầu của kiểu bài nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật ( bài hát) chưa?

Đáp án chuẩn:

Bài viết đã đáp ứng được những yêu cầu của kiểu bài nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật (bài hát). 

CH1: Viết một bài văn nghị luận phân tích giá trị đặc sắc của một truyện thơ hay bài hát mà bạn yêu thích.

Đáp án chuẩn:

Có lẽ, những bí ẩn về thiên nhiên vẫn là một câu hỏi lớn đối với con người thời cổ. Chính vì vậy, họ đã sáng tạo nên các câu chuyện để Đáp án chuẩn cho những thắc mắc của bản thân. Đọc truyện "Thần Trụ trời", ta thấy được cách phân chia bầu trời và mặt đất. Đọc "Prô-mê-tê và loài người", ta được giải đáp về cách các vị thần tạo ra muôn vật và loài người. Không giống hai tác phẩm trên, truyện "Đi san mặt đất" lại là những lí giải đơn giản về quá trình loài người chung lòng, góp sức san phẳng mặt đất để làm ăn mà không có sự xuất hiện của các vị thần. Truyện gây ấn tượng bởi những đặc sắc trong chủ đề và hình thức nghệ thuật.

      Truyện "Đi san mặt đất" có chủ đề viết về quá trình khai hoang và cải tạo tự nhiên của người Lô lô xưa, quá trình này cần có sự giúp sức của tất cả mọi người lúc bấy giờ. Người Lô Lô xưa đã có những nhận thức khá nguyên sơ, đơn giả về thế giới vũ trụ, đồng thời họ cũng có ý thức trong việc cải tạo thế giới sống quanh mình Khi Trái Đất vẫn còn hoang sơ thì người xưa đã cùng nhau đi trình khai hoang và cải tạo tự nhiên. Đó là thời gian không thể xác định, mà người cổ xưa chỉ biết là:

"Ngày xưa, từ rất xưa...

Người già không nhớ nổi

Mấy năm mấy nghìn đời

Ngày xưa từ rất xưa...

Người trẻ không biết tới

Mấy nghìn, mấy vạn năm"

      Mốc thời gian không cụ thể khiến không rõ thời điểm, quá khứ xa xôi đến mức người già không nhớ nổi và người trẻ không biết. Cuộc sống đơn giản, con người sống chung và ăn chung với nhau. Người Lô Lô xưa trồng bắp và lấy nước từ "bụng đá". Trong không gian hoang sơ, thiếu thốn, họ đã khẩn trương tái tạo thế giới khi "Bầu trời nhìn chưa phẳng/Mặt đất còn nhấp nhô".

      Để có thể san phẳng mặt đất, san phẳng bầu trời thì người Lô Lô đã biết tận dụng sức mạnh của các loài vật xung quanh lúc bấy giờ:

"Kiếm con trâu sừng cong

Chọn con trâu sừng dài"

Người Lô Lô xưa chọn những con trâu khỏe, có sừng cong dài để san đất vì chúng có sức mạnh lớn. Công việc cải tạo mặt đất là nhiệm vụ chung của muôn loài, nhưng khi các con vật từ chối giúp đỡ, con người phải tự tập hợp sức mạnh để hoàn thành công việc. Truyện "Đi san mặt đất" không chỉ giải thích sự bằng phẳng của mặt đất và bầu trời mà còn phản ánh nhận thức của người Lô Lô xưa về quá trình tạo lập thế giới và ý thức tập hợp sức mạnh cộng đồng để cải tạo thiên nhiên cho cuộc sống.

       Không chỉ độc đáo ở chủ đề, truyện "Đi san mặt đất" còn có những đặc sắc ở khía cạnh nghệ thuật. Người Lô Lô xưa đã sáng tạo truyện thần thoại bằng hình thức thơ ca với giọng điệu vui tươi, nhí nhảnh tạo cảm giác thích thú cho người đọc.

     Bên canh đó, truyện còn sử dụng biện pháp nhân hóa cùng với ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh. Các con vật được nhân hóa có những cử chỉ giống con người đã giúp cho chuyện trở nên sinh động hơn. Người Lô Lô xưa đã sử dụng ngôn ngữ gần gũi, giản dị giúp cho bạn đọc ở mọi lứa tuổi dễ dàng tiếp nhận truyện.

      "Đi san mặt đất" là một trong những truyện thần thoại đặc sắc của người Lô Lô. Truyện đã thể hiện những lí giải nguyên sơ của người xưa về vũ trụ, về thế giới qua thể thơ năm chữ kết hợp sử dụng các biện pháp nghệ thuật. Qua câu chuyện, ta càng thêm ấn tượng với trí tưởng tượng của người xưa trong việc sáng tạo những giá trị văn hóa dân gian.