BÀI 1. THÔNG ĐIỆP TỪ THIÊN NHIÊN (TÙY BÚT, TẢN VĂN)

VĂN BẢN: CỎ LÁ

CH1: Bốn mùa xuân, hạ, thu, đông mang đến cho theien nhiên những cảnh sắc rất đặc trưng. Hãy nêu những dấu hiệu biến đổi của thiên nhiên khi thời tiết chuyển mùa mà bạn có ấn tượng sâu sắc

Đáp án chuẩn:

CH1: Bạn hiểu thế nào về từ " òa thức"?

Đáp án chuẩn:

Em hiểu từ " òa thức" là thức dậy.

CH2: Cõi lá đã làm nổi bật lên nét đặc trưng gì của cảnh sắc Hà Nội?

Đáp án chuẩn:

Cõi lá đã làm nổi bật lên nét quyến rũ, vòng đời của các loài cây trong phố cổ, sự khác nhau của các loài cây.... của cảnh sắc Hà Nội.

CH1: Xác định bố cục của văn bản và cho biết bố cục ấy đã thể hiện đặc điểm nào của thể loại.

Đáp án chuẩn:

Văn bản có bố cục gồm 3 phần:

=> Bố cục ấy đã thể hiện rõ nét tình cảm, ý nghĩ của tác giả về cảnh vật Hà Nội. Thể hiện rõ yếu tố tự sự trong tùy bút, tản văn.

CH2: Bạn hiểu thế nào là " cõi lá"? Qua " cõi lá" ấy, tác giả đã phát hiện ra điều gì và mối liên hệ giữa cây, lá với con người?

Đáp án chuẩn:

- "Cõi lá" chỉ lá rụng.

- Tác giả khám phá mùa thu quyến rũ qua "cõi lá", cho thấy mối liên hệ giữa cây, lá và con người, khiến ai cũng trẻ lại khi dạo bước trong mùa xuân thành phố.

CH3: Phân tích một vài đoạn văn có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình/ nghị luận hoặc miêu tả thiên nhiên với miêu tả con người và làm rõ tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản.

Đáp án chuẩn:

Đoạn văn miêu tả cây xà cừ với ưu điểm về kích thước và nhược điểm khi tỉa cành mùa mưa bão, kết hợp với hình ảnh mùa thu quyến rũ từ những lá xanh và vàng, tạo nên một bức tranh sinh động về cây xà cừ và khung cảnh mùa thu đẹp đẽ.

CH4: Xác định chủ đề, đánh giá ý nghĩa thông điệp của văn bản.

Đáp án chuẩn:

- Văn bản miêu tả vẻ đẹp của cảnh vật Hà Nội và sự thay đổi của con người vào mùa xuân.

- Thông điệp là cảnh vật đẹp có thể làm con người thương nhớ và trẻ lại, thể hiện tác dụng cao cả của cảnh vật và cõi lá đối với con người.

CH5: Chỉ ra một vài biểu hiện của nét đẹp văn hóa được thể hiện trong văn bản.

Đáp án chuẩn:

Nét đẹp văn hóa:

- Chín cây bồ đề trên đường Trần Nhân Tông tạo nên một khoảng trời trong veo với màu thạch lựu. Lá non đung đưa trong gió như tiếng chuông chùa huyền hoặc, gợi lên không khí thanh tao. Vòng đời của lá bồ đề, dù từ Hà Nội hay nơi Phật tổ Thích Ca Mâu Ni, đều mang ý nghĩa sâu sắc.

- Lá của những cây sấu cổ thụ trên đường Đinh Tiên Hoàng...

CH6: Qua việc đọc tản văn Cõi lá, bạn hãy nêu một số lưu ý khi đọc hiểu các văn bản thuộc thể loại này.

Đáp án chuẩn:

Một số lưu ý:

- Tìm hiểu chất trữ tình, cái tôi của nhà văn thể hiện qua văn bản.

- Tìm hiểu ngôn ngữ của văn bản.

- Xác định chủ đề mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

- Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết.