VĂN BẢN: NGÔI NHÀ TRANH CỦA CỤ PHAN BỘI CHÂU Ở BẾN NGỰ

Câu 1: Chia sẻ những điều bạn biết về cụ Phan Bội Châu, người được mệnh danh là "Ông Già Bến Ngự"

Đáp án chuẩn:

Sau nhiều năm đấu tranh, những ngày cuối đời của chí sĩ Phan Bội Châu gắn liền với Huế, được nhớ đến qua hình ảnh “Ông già Bến Ngự”. Năm 1925, sau khi bị bắt tại Thượng Hải và đưa về Hà Nội, thực dân Pháp đã giam lỏng cụ tại Huế trong 15 năm đến khi cụ mất.

Câu 1: Chú ý các chi tiết miêu tả ngôi nhà của cụ Phan Bội Châu và tâm trạng của hai chàng học sinh Tuấn, Quỳnh lúc mới bước vào ngôi nhà. 

Đáp án chuẩn:

- Các chi tiết miêu tả ngôi nhà cụ Phan Bội Châu:

+ Chiếc cổng dựng ngay ở giữa một hàng rào cây; và luôn luôn mở rộng

+ Nhà có ba gian rộng rãi, để trống.

+ Cảnh nhà thanh vắng, không một tiếng động.

- Các chi tiết miêu tả tâm trạng của hai chàng học sinh Tuấn, Quỳnh lúc mới bước vào ngôi nhà:

+ Không do dự, Quỳnh và Tuấn bước vào, đi rón rén, giữ lễ phép, qua một sân hẹp rồi bước lên thềm nhà tô xi măng.

+ Tuấn hồi hộp tưởng sắp sửa được trông thấy cụ Phan.

+ Tuấn và Quỳnh đứng yên trên thềm, đợi xen có ai ra thì xin yết kiến cụ.

Câu 2: Hình ảnh cụ Phan Bội Châu qua lời kể của Tuấn giống và khác thế nào so với những gì bạn từng hình dung về cụ trước khi đọc văn bản?

Đáp án chuẩn:

Khi tưởng tượng về cụ Phan Bội Châu, em nghĩ cụ là người trầm tính, đáng kính và có tầm ảnh hưởng lớn trong lịch sử Việt Nam. Nhưng qua lời kể của Tuấn, em nhận ra cụ không chỉ là nhà cách mạng kiên quyết mà còn là người thân thiện, giản dị và thanh cao, với sự kiên định, gan dạ và lòng yêu nước mãnh liệt trong đấu tranh cho độc lập và tự do của dân tộc.

Câu 3: Vì sao Tuấn "hoàn toàn thỏa mãn" trong ngày đầu tiên đến Huế?

Đáp án chuẩn:

Tuấn "hoàn toàn thỏa mãn" trong ngày đầu tiên đến Huế bởi vì:

- Được chiêm ngưỡng dung nhan của cụ

- Được vinh dự hầu chuyện trên ba tiếng đồng hồ với cụ

- Được cụ hỏi han, khuyên bảo

=> Cụ là tấm gương, là đấng chí tôn mà Tuấn vô cùng ngưỡng mộ và kính trọng. Vì vậy gặp được cụ, được nói chuyện và được cụ hỏi han khuyên bảo là niềm vui, niềm vinh dự nhất của Tuấn.

Câu 1: Tóm tắt nội dung câu chuyện được kể trong văn bản

Đáp án chuẩn:

Tuấn và bạn Quỳnh đến thăm nhà cụ Phan Bội Châu, một nhân vật lịch sử đáng kính. Dù bị mật thám theo dõi, Tuấn vẫn muốn gặp cụ. Căn nhà tranh của cụ rất giản dị và yên bình, với nhiều cây cối xung quanh. Tuấn chỉ dám quan sát từ xa và biết rằng cụ đang giúp đỡ người nghèo bằng cách bán gạo. Khi gặp được cụ, Tuấn cảm thấy vừa ngưỡng mộ vừa căng thẳng, nhưng cụ Phan lại rất thân thiện và chỉ dạy về lòng yêu nước và thương dân. Căn nhà giản dị nhưng đầy tình yêu nước và thương dân của cụ đã tạo ấn tượng sâu sắc, khiến nhiều thế hệ thanh niên ngưỡng mộ và tuân theo lời dạy của cụ.

Câu 2: Theo bạn, câu chuyện này có ý nghĩa như thế nào trong việc thực hiện ý đồ, mục đích viết tác phẩm "Tuấn - chàng trai nước Việt" của Nguyễn Vỹ.

Đáp án chuẩn:

- Câu chuyện lịch sử về một nhân vật có ảnh hưởng lớn trong cuộc đấu tranh giành độc lập của Việt Nam.

- Giúp người đọc hiểu rõ hơn về tầm quan trọng và nỗ lực của cụ Phan Bội Châu trong giáo dục và truyền đạt tinh thần đấu tranh cho thế hệ sau.

- Nhấn mạnh ý nghĩa khơi dậy tinh thần đấu tranh, tự hào dân tộc và tình yêu quê hương, đồng thời tôn vinh sự hy sinh cho đất nước.

Câu 3:  Tìm hiểu về cuộc đời, con người của cụ Phan Bội Châu, lưu ý các sự kiện, tư liệu có liên quan trực tiếp đến đoạn trích Ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự. Từ đó, liệt kê một số sự việc, chi tiết phi hư cấu (thành phần xác định) và hư cấu (thành phần không xác định). Có thể dùng mẫu bảng dưới đây (làm vào vở):

Đáp án chuẩn:

Câu 4: Nêu tác dụng của việc kết hợp giữa phi hư cấu với hư cấu trong văn bản.

Đáp án chuẩn:

- Tăng tính thuyết phục của văn bản.

- Tạo ra một sự chân thực và động viên đối với độc giả.

- Tạo ra một bức tranh hoàn chỉnh, đa dạng về cảm xúc và sự phong phú về hình ảnh, giúp nâng cao tính thẩm mỹ của văn bản.

- Tạo ra những ý tưởng và cách tiếp cận mới, mang đến cho độc giả một trải nghiệm đọc khác biệt và độc đáo.

- Cho phép tác giả đưa ra các suy nghĩ sâu sắc hơn về các vấn đề cụ thể và mang lại nhiều giá trị ý nghĩa cho độc giả.

Câu 5: Nhân vật Phan Bội Châu và ngôi nhà của cụ được miêu tả qua ngôi kể nào và điểm nhìn của ai? Ngôi kể và điểm nhìn ấy có ưu thế gì so với việc sử dụng các ngôi kể, điểm nhìn khác?

Đáp án chuẩn:

- Nhân vật Phan Bội Châu và ngôi nhà của cụ được miêu tả qua ngôi kể thứ ba và điểm nhìn của tác giả.

- Việc sử dụng ngôi kể thứ ba và điểm nhìn của tác giả mang đến ưu điểm là giúp độc giả có cái nhìn tổng quan và khách quan hơn về nhân vật và không gian sống của ông. Nó cũng mang đến cho tác giả sự tự do trong việc diễn tả chi tiết và cảm nhận về nhân vật và không gian, đồng thời giúp xây dựng được tình tiết và nội dung cho tác phẩm.

Câu 6: Có thể xem nhân vật Phan Bội Châu và ngôi nhà tranh của cụ ở Bến Ngự trong văn bản là "chứng tích thời đại đầu thế kỉ XX" hay không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Xem nhân vật Phan Bội Châu và ngôi nhà tranh của cụ ở Bến Ngự là "chứng tích thời đại đầu thế kỉ XX" là hợp lý vì:

- Phan Bội Châu là nhà cách mạng, nhà văn, và lãnh đạo phong trào Đông Du, góp phần quan trọng vào các sự kiện lịch sử đầu thế kỉ XX.

- Ngôi nhà tranh của cụ ở Bến Ngự, nơi cụ sống và làm việc trong những năm đầu thế kỉ XX, có giá trị văn hóa và kiến trúc đặc biệt, là chứng tích quan trọng của thời đại.

Câu 7: Từ việc đọc hiểu đoạn trích, bạn hãy nêu một số lưu ý về cách đọc văn bản thuộc thể loại truyện kí.

Đáp án chuẩn:

- Cần chú ý đến ngôn từ và phong cách viết của tác giả.

- Thường xuyên lưu ý đến những chi tiết mô tả về nhân vật, cảnh vật, địa điểm để có một cái nhìn tổng thể về tình huống.

- Hiểu cách tác giả tạo bối cảnh và trình bày nhân vật để giúp người đọc đồng cảm với tình huống trong truyện.

- Đọc lướt qua toàn bộ truyện trước khi dừng lại và đọc chi tiết để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các nhân vật.

- Cần hiểu rõ tình tiết của truyện, đặc biệt là những điểm nhấn, tâm điểm của truyện để tránh bị đánh lạc hướng khi đọc.

- Nếu tác giả sử dụng các thuật ngữ, từ ngữ địa phương, cần tìm hiểu để hiểu rõ hơn nội dung của truyện.