BÀI 2: THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ

THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU: TIẾNG GÀ TRƯA

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ

CH1: - Đọc trước bài thơ Tiếng gà trưa; tìm hiểu thêm về tác giả Xuân Quỳnh.

Chia sẻ cùng bạn bè về kỉ niệm với những người thân trong gia đình mà em nhớ nhất.

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

CH1: Đọc lướt bài thơ, chỉ ra dòng nào không phải năm chữ. Số dòng trong mỗi khổ có giống nhau không?

CH2: Xác định vần và nhịp của bài thơ.

CH3: Chú ý những hình ảnh và kỉ niệm được gợi lại từ tiếng gà trưa.

CH4: Chú ý các từ diễn tả cảm xúc của người cháu.

CH5: Chú ý những dòng thơ có cấu trúc giống nhau trong khổ thơ cuối.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

CH1: Cảm xúc nào xuyên suốt bài thơ Tiếng gà trưa? Cảm xúc đó được khơi gợi từ điều gì? Em hiểu người xưng "cháu" trong bài thơ là ai?

CH2: Dòng thơ "Tiếng gà trưa" được lặp lại mấy lần trong bài thơ? "Tiếng gà trưa" đã khơi gợi ở người cháu những hình ảnh và kỉ niệm gì của tuổi thơ? Em ấn tượng với hình ảnh hoặc kỉ niệm nào nhất? Vì sao?

CH3: Người bà hiện lên qua những hình ảnh, chi tiết nào? Qua đó, em có cảm nhận như thế nào về người bà và những tình cảm người cháu dành cho bà?

CH4: Theo em, vì sao chúng ta luôn nghĩ về những người thân trong gia đình mỗi khi xa nhà hoặc gặp khó khăn?

PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG

CH1: Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản Tiếng gà trưa?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ

CH1: Xuân Quỳnh (1942 - 1988) quê ở làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam. 

Kỉ niệm em nhớ nhất là hè năm lớp 3, em được mẹ cho về quê thăm ông ngoại. Em được xem bể cá của ông, được chơi trò chơi Chiếc nón kì diệu cùng ông.

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

CH1: Dòng thơ không phải năm chữ: 8, 14, 28

 Số dòng trong mỗi khổ không giống nhau.

CH2: Vần và nhịp của bài thơ:

 Vần: vần cách (xa – ta, trắng – nắng), vần liền (ôi - ống, nghe – nghe – nghe)

 Nhịp: 1/4, 2/3, 3/2.

CH3: + Hình ảnh: ổ rơm, trứng hồng, gà mái mơ, gà mái vàng, hình ảnh bà soi trứng

+ Kỉ niệm: bà bán trứng và mua cho quần áo mới: quần chéo go ống rộng, cái áo trúc bâu.

CH4: Các từ diễn tả cảm xúc của người cháu: “mang bao nhiêu hạnh phúc”, “vì lòng yêu Tổ Quốc”, “vì xóm làng”, “vì bà”, “vì tiếng gà”.

CH5: - Những dòng thơ có cấu trúc giống nhau: Vì +…..

+ Vì lòng yêu Tổ Quốc

+ Vì xóm làng thân thuộc

+ Vì bà

+ Vì tiếng gà cục tác

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

CH1: Tình cảm bà cháu thắm thiết, thiêng liêng được thể hiện qua hình ảnh tiếng gà trưa.

Cảm xúc đó được khơi gợi từ tiếng gà trưa nhảy ổ trên đường hành quân xa. Em hiểu người xưng "cháu" trong bài thơ là tác giả Xuân Quỳnh.

CH2: Dòng thơ "Tiếng gà trưa" được lặp lại 4 lần trong bài thơ.

 "Tiếng gà trưa" đã khơi gợi ở người cháu những hình ảnh và kỉ niệm gì của tuổi thơ:

•          Con gà mái mơ với ổ trứng

•          Lần bị bà mắng vì nhìn gà đẻ

•          Người bà chắt chiu từng quả trứng, chăm lo quần áo mới cho cháu

=> Em ấn tượng với hình ảnh người bà chắt chiu từng quả trứng nhất, vì nó cho thấy sự dành dụm của bà từ những điều giản dị nhất, để cho người cháu có được bộ quần áo mới. Đó chính là tình cảm của người bà dành cho người cháu.

CH3: Người bà hiện lên qua những hình ảnh, chi tiết:

•          Bà mắng cháu vì nhìn gà đẻ trứng

•          Tay bà khum soi trứng, chắt chiu từng quả.

•          Khi gió mùa đông tới, bà lo đàn gà toi vì bà chỉ mong bán được gà cho cháu bộ quần áo mới.

- Qua đó, em có cảm người bà là người yêu thương, chăm lo cho người cháu; người cháu cũng rất yêu thương, mong nhớ bà.

CH4:  Khi xa nhà hoặc gặp khó khăn là lúc chúng ta cần một nơi chốn để nương tựa, động viên tinh thần nhiều nhất.

PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG

CH1: Bài thơ "Tiếng gà trưa" muốn nói lên giá trị về tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước. Xuân Quỳnh đã truyền tải được thật chính xác lòng mình tới độc giả.

Giá trị nghệ thuật:

- Thể thơ 5 chữ tạo nên cách diễn đạt tình cảm tự nhiên

- Hình ảnh thơ bình dị, chân thực

- Sử dụng điệp từ