BÀI 9: TÙY BÚT VÀ TẢN VĂN

ĐỌC HIỂU: TRƯA THA HƯƠNG

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

CH1: Chú ý tình huống, địa điểm, thời gian,.. của câu chuyện.

CH2: Từ “nạo” trong câu: “Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo vào hồn.” diễn tả được những điều gì?

CH3: Tại sao tiếng hát ru lại khiến nhân vật “tôi” nhớ nhà?

CH4: Tiếng hát ru đã giúp “tôi” nhận ra điều gì?

CH5: Chú ý địa điểm và thời gian được nói tới trong các câu hát ru.

CH6: Nhân vật “tôi” thấy hình ảnh gì của quê hương qua tiếng hát ru?

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

CH1: Bài tùy bút Trưa tha hương viết về chuyện gì? Đề tài và bối cảnh của câu chuyện có gì đặc biệt?

CH2: Tiếng hát ru đã làm nhân vật “tôi” nhớ đến những gì?

CH3: Dẫn ra một số câu văn, đoạn văn thể hiện rõ tình cảm xúc động và những suy nghĩ sâu lắng của tác giả khi nghe tiếng hát ru.

CH4: Qua một số câu văn cụ thể trong văn bản, phân tích đặc điểm của tùy bút: ngôn ngữ rất giàu hình ảnh và cảm xúc.

CH5: Bài tùy bút cho em hiểu thêm được gì về điệu hát ru miền Bắc?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

CH1:

- Tình huống: một ngày được nghỉ, nhân vật tôi đạp xe sang thăm Chúp ở bên kia bờ Cửu Long Giang.

- Địa điểm: miền Nam

- Thời gian: buổi trưa

CH2: Diễn tả một sự bào mòn tâm hồn trong  tác giả. 

CH3: Vì tiếng hát ru gợi lại những buổi trưa oi ả với tiếng võng đều đều ở ngôi nhà của mình. Nơi đó có thầy, mẹ, vú em, …

CH4:Tiếng hát ru đã giúp “tôi” nhận ra ở giữa gia đình người cái hạnh phúc hằng ngày vẫn có ở chính trong gia đình “tôi”.

CH5: Địa điểm: Cao Bằng

Thời gian: buổi trưa, đầu năm, cuối năm, mới mọc

CH6: Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm chèo ngày vào đám của quê hương.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

CH1: Bài Trưa tha hương nói lên những suy nghĩ và cảm xúc của tác giả về điệu hát ru nói riêng, nỗi lòng người xa xứ nói chung nhân nghe tiếng hát ru của một người phụ nữ miền Bắc.

- Đề tài: tình yêu quê hương, đất nước

- Bối cảnh diễn ra câu chuyện nêu ngay ở phần mở đầu.

CH2: Tiếng hát ru đã làm nhân vật “tôi” nhớ nhà, nhớ về những ngày thơ ấu ở xứ Bắc với biết bao kỉ niệm hiện về.

CH3: Một số câu văn, đoạn văn thể hiện rõ tình cảm xúc động và những suy nghĩ sâu lắng của tác giả khi nghe hát ru:

+ “Tiếng ru đều đều hòa với tiếng võng kẽo kẹt có một cái gì đặc biệt Việt Nam – nhất là một buổi trưa ở chốn xa xôi, nghe một câu hát ru của quê hương mình, thấm thía và buồn mang mang quá! Qua bao thế kỉ, tâm hồn người nhà quê Việt Nam vẫn còn nguyên vẹn trong câu hát ru em.”

+ “Rồi một lúc lâu, lại tiếp giọng thiết tha, man mác một niềm nhớ tiếc: Khi đi trúc mới mọc măng/ Khi về trúc đã cao bằng ngọn tre… Tôi bỗng thấy tâm hồn bớt cô đơn hơn một chút. Bởi vì ở chốn xa lạ này, bên vách kia còn có một linh hồn cô đơn hơn, lạnh lùng hơn, nhưng âm thầm, tăm tối hơn, cho nên tha hương hơn nữa …”.

CH4: 

Một số câu văn cụ thể trong văn bản cho thấy: ngôn ngữ tùy bút rất giàu hình ảnh và cảm xúc:

“Ngoài vườn, nắng đẹp vô ngần. Khung cửa sổ đen xanh cắt lên vườn chuối một bức tranh màu hạ nên thơ. Nắng sưởi trên tàu chuối xanh non, chỗ xanh trong, chỗ láng bóng như mạ bạc, phản chiếu lên trần bếp một thứ ánh sáng rất dịu, xanh mướt và thái bình. Một con chim nào hót lảnh lót trong rừng cao su xa xa … rồi lại im lặng. Mọi vật, dưới nắng, thiu thiu sắp chìm trong một giấc ngủ nặng nề. Thỉnh thoảng có hơi gió nhẹ lay động tàu chuối ngoài cửa sổ làm biến đổi, chập chờn cái màu xanh dịu trên rèm cửa.”.

CH5: Bài tùy bút giúp em hiểu ra rằng, hát ru không chỉ là một loại hình âm nhạc dân gian truyền thống mà nó còn là giai điệu của quê hương, đất nước Việt Nam tươi đẹp.