BÀI 10: VĂN BẢN THÔNG TIN

PHƯƠNG TIỆN VẬN CHUYỂN CỦA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ

VIỆT NAM NGÀY XƯA

PHẦN I: HỆ THỐNG CÂU HỎI

CHUẨN BỊ

CH: Đọc trước văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa, tìm hiểu thêm về các phương tiện được nói đến trong văn bản này. Em biết những dân tộc thiểu số nào trên đất nước ta? Người dân của các dân tộc đó sử dụng phương tiện nào để vận chuyển? 

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

CH1: Văn bản triển khai ý tưởng và thông tin theo cách nào?

CH2: Phần 1 nhắc đến các phương tiện vận chuyển nào? Mỗi phương tiện gắn với những dân tộc nào?

CH3: Chỉ ra sự phù hợp của các phương tiện vận chuyển đối với đặc điểm của những dân tộc được nhắc đến trong văn bản.

CH4: Người Tây Nguyên sử dụng những phương tiện vận chuyển nào?

CH5: Việc đưa tên các tài liệu tham khảo vào cuối bài viết nhằm mục đích gì?

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

CH1: Văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa cung cấp những thông tin chính nào? Tóm tắt các thông tin đó bằng một sơ đồ tư duy.

CH2: Tác giả đã triển khai thông tin theo cách nào? Nêu tác dụng của cách thức triển khai ấy.

CH3: Có những phương tiện vận chuyển nào được các dân tộc thiểu số ở Việt Nam thế kỉ X – XVIII sử dụng? Các phương tiện đó có đặc điểm gì? Vì sao chúng được sử dụng?

CH4: Nêu tác dụng của việc trích dẫn và đưa tên các tài liệu tham khảo vào văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa.

CH5: Tìm hiểu thêm về các phương tiện vận chuyển được các dân tộc thiểu số ở Việt Nam sử dụng trong cuộc sống hiện nay. Chỉ ra những sự thay đổi về việc sử dụng các phương tiện vận chuyển ở những dân tộc thiểu số này (nếu có) và lí giải nguyên nhân của sự thay đổi đó.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ

CH: Các phương tiện được nói đến trong văn bản:

- Ở miền núi phía Bắc:

+ Người Kháng, La Ha, Mảng, Thái, Cống, … sử dụng thuyền, bè, mảng.

+ Người Sán Dìu dùng xe quệt trâu.

+ Người Mông, Hà Nhì, Dao, … dùng ngựa.

- Ở Tây Nguyên: Người dân chủ yếu dùng voi, ngựa, thuyền độc mộc.

- Một số dân tộc thiểu số như Thái, Mường, Mông, Ê-đê. Phương tiện vận chuyển của họ thường là ngựa, hoặc voi do địa hình đồi núi trắc trở vòng vèo.

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

CH1: Phân chia đối tượng thành nhiều loại để giải thích, chứng minh.

CH2: 

- Phương tiện vận chuyển là thuyền, xe kéo, ngựa.

- Người Kháng thường xuyên sử dụng thuyền độc mộc đuôi én.

- Người Sán Dìu còn khá phổ biến trong việc dùng xe quệt trâu kéo để vận chuyển phân bón ra ruộng nương chở lúa hoa màu, củi về nhà.

- Người Mông (H mông), Hà Nhi, Dao thường cưỡi ngựa và dùng sức ngựa để vận chuyển đồ đạc, hàng hóa.

CH3: 

- Ngựa (Người Mông (H'mông), Hà Nhì, Dao): vừa là sở thích vừa do địa hình vùng núi hiểm trở

- Thuyền (ven sông Đà, sông Mã, hay sông Lam…): do sông, suối là con đường lưu thông chủ yếu.

- Xe quyệt trâu (Người Sán Dìu): vận chuyển phổ biến ở cả đường mòn, bờ ruộng, trên đồi và cả dưới hẻm nhỏ; vận chuyển phân bón ra ruộng nương, chở lúa, hoa màu, củi về nhà.

CH4: Người Tây Nguyên sử dụng thuyền độc mộc.

CH5: Mục đích: giúp người đọc có thể tìm đọc thêm các tác phẩm có liên quan, đồng thời khẳng định tính minh bạch, rõ ràng của một tác phẩm văn học.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

CH1: 

CH2: Phân loại theo nhóm đối tượng, giúp người đọc hình dung số lượng thông tin được đề cập đến trong văn bản và thứ tự của các thông tin đó.

CH3: 

Những phương tiện vận chuyển được các dân tộc thiểu số ở Việt Nam thế kỉ X – XVIII sử dụng:

- Ở miền núi phía Bắc:

+ Người Kháng, La Hán, Mảng, Thái, Cống, … sử dụng thuyền, bè, mảng.

+ Người Sán Dìu dùng xe quệt trâu.

+ Người Mông, Hà Nhì, Dao, … dùng ngựa.

- Ở Tây Nguyên: Người dân chủ yếu dùng voi, ngựa, thuyền độc mộc.

Các phương tiện này phù hợp với đại bàn sinh sống và những hoạt động chính của người dân địa phương.

CH4: 

Việc đưa các tài liệu tham khảo vào văn bản, trích dẫn các tài liệu đó cho thấy bài viết là kết quả của sự nghiên cứu công phu, khoa học. 

CH5: 

Hiện nay, các dân tộc thiểu số đã có xe máy, xe thồ, xe kéo…những phương tiện hiện đại hơn và có động cơ. Nhờ những phương tiện này mà cuộc sống của người dân được dễ dàng và thuận lợi hơn từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cùng giá trị lao động.