BÀI 4: TỈ SỐ VÀ TỈ SỐ PHẦN TRĂM

1. Tỉ số của hai đại lượng

Bài 1: 

a) Mai và Lan thi nhau giải cùng một bài toán. Mai làm xong trong 45 phút, Lan làm xong trong 30 phút. Hỏi thời gian Mai làm lâu gấp bao nhiêu lần thời gian Lan làm?

b) Trí và Dũng mỗi em câu được một con cá lóc. Con cá của Trí cân nặng 900g, con cá của Dũng nặng 1,3 kg. Hỏi con cá của Dũng nặng gấp bao nhiêu lần con cá của Trí?

c) Đoạn thẳng AB dài m và đoạn thẳng CD dài 50 cm. Hỏi đoạn AB dài gấp bao nhiêu lần đoạn CD?

Giải rút gọn:

a) Mai làm lâu gấp số thời gian Lan làm là: 45 : 30 = (lần)

b) Đổi 1,3 kg = 1300 g. 

Con cá của Dũng nặng gấp số lần con cá của Trí là: 1300 : 900 = (lần)

c) Đổi 50 cm = m. 

Đoạn AB dài gấp đoạn CD là: : = (lần)

Bài 2: Tính tỉ số của hai đại lượng được cho trong các trường hợp sau:

a) m và 25 cm;

b) 30 phút và giờ;

c) 0,4 kg và 340 g;

d) m và m.

Giải rút gọn:

Bài 3: Mẹ của bạn Lan hướng dẫn Lan đong nước và gạo nấu cơm như sau: Đong 2 bát gạo và 2 bát rưỡi nước. Em hãy tính tỉ số giữa thể tích nước và gạo trong cách nấu cơm này.

Giải rút gọn:

Tỉ số giữa thể tích nước và gạo là:  =

2. Tỉ số phần trăm của hai đại lượng

Bài 1: 

a) Tính tỉ số thích hợp thay vào “?” để có các cặp tỉ số sau bằng nhau.

b) Cơ thể người có khoảng là nước. Hùng cân nặng 40 kg, em hãy cho biết khối lượng nước có trong cơ thể Hùng.

Giải rút gọn:

a) = ;  = ;  =

b) Khối lượng nước trong cơ thể Hùng là: 40. = 28 (kg)

Bài 2: Tính tỉ số phần trăm của hai số cho trong mỗi trường hợp sau:

a) 3 và 4;

b) −2,66 và 200;

c) và 0,5.

Giải rút gọn:

a)  = 75 %

b) = -1,33%

c) = 50 %

Bài 3: Một cửa hàng có doanh thu tháng Tư là 400 triệu đồng, doanh thu tháng Năm là 500 triệu đồng. Tính tỉ số phần trăm của doanh thu tháng Năm so với tháng Tư.

Giải rút gọn:

Tỉ số phần trăm của doanh thu tháng Năm so với tháng Tư là: = 80%

3. Bài tập

Bài 1: Sĩ số lớp 6A1 là 32 học sinh, trong đó có số học sinh bơi là 24. Hãy tính tỉ số giữa số học sinh học bơi và sĩ số lớp

Giải rút gọn:

Tỉ số giữa số học sinh học bơi và sĩ số lớp là: 24 : 32 =

Bài 2: Viết các số thập phân sau đây dưới dạng tỉ số phần trăm

-0,72;                0,4;                     -2,23

Giải rút gọn:

-0,72 = -72%

0,4 = 40%      

-2,23 = -223%

Bài 3: Viết các phân số sau đây dưới dạng tỉ số phần trăm

              −                 

Giải rút gọn:

= ()%  = 28%

− = (− )% = -475%

= ()% = 40%

Bài 4: Viết các tỉ số phần trăm sau dưới dạng số thập phân

- 5%                -35%                       317%

Giải rút gọn:

- 5% = -0,05

-35% = -0,35

317% = 3,17

Bài 5: Lớp 6A3 có tổng số 40 bạn, số học sinh giỏi là 8 bạn, học sinh khá là 20 bạn, học sinh trung bình là 10 bạn, còn lại là học sinh yếu kém. Tính tỉ số phần trăm học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu kém của lớp.

Giải rút gọn:

Tỉ số phần trăm:

+ Học sinh giỏi của lớp: ()% = 20%

+ Học sinh khá của lớp: ()% = 50%

+ Học sinh Trung bình của lớp: ()%  = 2 %

+ Học sinh yếu kém của lớp: 100 - 20 - 50 - 25 = 5%

Bài 6: Cứ 15 trang viết tay thì sau khi gõ vào máy vi tính đem in được 9 trang. Tính tỉ số phần trăm giữa số trang in và số trang viết tay.

Giải rút gọn:

Tỉ số phần trăm giữa số trang in và số trang viết tay là: ()% = 60%

Bài 7: Một cửa hàng tháng Một có doanh thu là 500 triệu đồng, doanh thu của tháng Hai là 400 triệu đồng. Tính phần trăm tăng trưởng của tháng Hai so với tháng Một

Giải rút gọn:

Phần trăm tăng trưởng của tháng Hai so với tháng Một là: ()% = 80%

Bài 8: Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây dài khoảng 56km, nhưng trên một bản đồ chỉ đo được 2,8cm. Tính tỉ lệ của bản đồ.

Giải rút gọn:

Đổi 56km =  5 600 000 cm

Tỉ lệ của bản đồ là:  =