CHƯƠNG 5: PHÂN SỐ

BÀI 1: PHÂN SỐ VỚI TỬ SỐ VÀ MẪU SỐ LÀ SỐ NGUYÊN

1. Mở rộng khái niệm phân số

Bài 1: Ba người cùng góp vốn để thành lập một công ty. Số tiền góp vốn của mỗi người bằng nhau. Kết quả kinh doanh ba năm đầu của công ty được nêu ở hình trên.

a) Dùng số nguyên (có cả số âm) thích hợp để biểu thị số tiền chỉ kết quả kinh doanh của công ty mỗi năm.

b) Nếu chia đều số tiền đó cho những người góp vốn, mỗi năm mỗi người thu được bao nhiêu triệu đồng?

Giải rút gọn:

a) Số nguyên biểu thị số tiền chỉ kết quả kinh doanh của công ty là:

- Năm đầu tiên lỗ 20 triệu đồng biểu diễn là: −20 triệu đồng.

- Năm thứ hai không lãi cũng không lỗ biểu diễn là: 0.

- Năm thứ ba lãi 17 triệu đồng biểu diễn là: 17 triệu đồng.

b) Ta có thể sử dụng phân số để chỉ số tiền (triệu đồng) mỗi người có được trong năm thứ ba. Tương tự, ta có thể dùng phân số  (âm hai mươi phần ba) để chỉ số tiền mỗi người có trong năm thứ nhất. Năm thứ 2 số tiền mỗi người nhận được là 0 đồng

Bài 2: Hãy đọc mỗi phân số dưới đây và cho biết tử số và mẫu số của chúng.

;

Giải rút gọn:

2. Phân số bằng nhau

Bài 1: Quan sát Hình a và Hình b dưới đây:

a) Nếu Hình a minh hoạ cho sự bằng nhau của hai phân số và thì Hình b minh hoạ cho sự bằng nhau của hai phân số nào?

b) Từ hai phân số bằng nhau được minh hoạ ở Hình a, hãy so sánh tích 3 . 8 với tích 4 . 6. Tương tự, với Hình b, sẽ so sánh các tích nào?

Giải rút gọn:

a) Hình b minh họa cho sự bằng nhau của hai phân số và

b) 3.8 = 4.6. Với hình b: 4.5 = 10.2 

Bài 2: Các cặp phân số sau đây có bằng nhau hay không? Vì sao?...

Giải rút gọn:

a) = , vì -8.-30 = 15.16

b) ≠ , vì 7.-16 ≠ 15.9

3. Biểu diễn ở dạng phân số

Bài 1: Thương của phép chia –6 cho 1 là –6 và cũng viết thành phân số . Nêu ví dụ tương tự.

Giải rút gọn:

Ví dụ: Thương của phép chia -5 cho 1 là -5 và cũng viết thành phân số

Bài 2: Biểu diễn các số –23; –57; 237 dưới dạng phân số.

Giải rút gọn:

4. Bài tập

Bài 1: Vẽ lại hình bên và tô màu để phân số biểu thị phần tô màu bằng

Giải rút gọn:

Bài 2: Đọc các phân số sau

a)               b)          c)         d)

Giải rút gọn:

a) Mười ba phần trừ ba

b) Trừ hai mươi lăm phần 6

c) Không phần năm

d) Trừ năm mươi hai phần năm

Bài 3: Một bể nước có 2 máy bơm để cấp và thoát nước. Nếu bể chưa có nước, máy bơm thứ nhất sẽ bơm đầy bể trong 3 giờ. Nếu bể đầy nước, máy bơm thứ hai sẽ hút hết nước trong bể sau 5 giờ. Dùng phân số có tử số là số âm hay số dương thích hợp để biểu thị lượng nước mỗi máy bơm được sau 1 giờ so với lượng nước mà bể chứa được

Giải rút gọn:

Trong 1 giờ lượng nước máy bơm thứ nhất bơm được là: (bể)

Trong 1 giờ lượng nước máy bơm thứ hai bơm được là: (bể)

Bài 4: Tìm cặp phân số bằng nhau trong các cặp phân số sau:…

Giải rút gọn:

= , vì: -12.-8 = 16.6

Bài 5: Viết các số nguyên sau ở dạng phân số

a) 2                    b) -5                    c) 0

Giải rút gọn:

a) 2 =                       b)                        c)