VĂN BẢN: HUYỆN ĐƯỜNG

Câu 1: Cách bài trí nơi huyện đường – những chỉ dẫn cho việc thiết kế sân khấu.

Đáp án chuẩn:

- Trên tường chính giữa là bức hoành phi đề hai chữ “huyện đường”, hai bên hai câu đối, bên cạnh câu đối là cửa vào nhà trong

- Bàn giấy của tri huyện để chính giữa, trên có ống bút, nghiên mực, điếu bình

- Bàn của đề lại cũng có nghiên bút và một chồng đơn từ

Câu 2: Lưu ý cách tự giới thiệu của nhân vật trong tuồng.

Đáp án chuẩn:

Nhân vật tự giới thiệu chức vụ, vị trí của mình cùng những đặc điểm khác, tuy nhiên cách giới thiệu có phần hơi khoa trương, thị uy và hống hách.

Câu 3: Chú ý sự hể hả, trắng trợn của tri huyện khi tự “thưởng thức” những mưu mô của mình.

Đáp án chuẩn:

Chú ý sự hể hả, trắng trợn của tri huyện khi tự “thưởng thức” những mưu mô của mình.

Câu 4: Hoạt động “ăn ý” giữa tri huyện và đề lại.

Đáp án chuẩn:

Sau khi tri huyện muốn moi tiền từ Sò, xử Nghêu và Ốc, đề lại lại đưa ra ý kiến phải xử cả Sò và Hến 

=> Bản chất tham lam của chúng, đều là những kẻ muốn đục khoét tiền của người khác chứ không hề có ý định xử kiện công bằng.

Câu 5: Điều gì sẽ xảy ra sau lời nói này của lính lệ A?

Đáp án chuẩn:

Ông Trùm Sò và thị Hến sẽ đút lót tiền cho hắn và cùng nhau vào huyện đường để mong được tri huyện xử kiện.

Câu 1: Tóm tắt các sự việc trong đoạn trích.

Đáp án chuẩn:

- Tri huyện bước ra đầu tiên, tự xưng tên tuổi, chức vụ và kinh nghiệm của mình

- Đề lại theo hầu phía sau, hỏi thăm và thưa với tri huyện về vụ án của Thị Hến

- Sau một hồi bàn bạc, tri huyện và đề lại đưa ra phương án xử tù, phạt đòn và phạt tiền đối với Ốc, Nghêu và lí trưởng còn Sò và Hến thì đợi xem xét

- Lính lệ ra gọi cả bên nguyên, bên bị, nhân chứng vào hầu.

Câu 2: Liệt kê những lời thoại cho thấy sự tương đồng về bản chất, thủ đoạn giữa các nhân vật ở huyện đường, từ tri huyện đến đề lại và lính lệ.

Đáp án chuẩn:

- Vụ ấy à? Ý thầy thế nào? Tôi thì tôi nghĩ cứ để đu đưa như vậy đã. Thằng Sò này giàu lắm, chúng mình có thể “ấy” được.

- Vâng, ta cứ bảo là để tra cứu đã… thì liệu xử cho xong, bọn này toàn đầu trọc cả.

- Phải, nắm đứa có tóc ai nắm kẻ trọc đầu…

- Ăn thua là những chỗ khó đấy đấy, lưỡi không xương nhiều đường lắt léo, nói thế nào lại chả được

Câu 3: Đoạn trích cho thấy tri huyện và đề lại không cần phải giữ ý với nhau. Vì sao vậy? Phân tích sự hô ứng nhịp nhàng trong lời thoại giữa hai nhân vật.

Đáp án chuẩn:

- Họ đều tham lam, xấu xa, lợi dụng quyền uy để nhũng nhiễu và nhận hối lộ trong xử kiện.

- Hành vi này lặp lại thường xuyên, phối hợp trơn tru:

  + Tri huyện đề nghị để lại trường hợp của Sò vì giàu có, Đề lại lập tức ủng hộ: “ta cứ bảo là để tra cứu đã.”

  + Đề lại muốn xử các vụ còn lại, tri huyện ngay lập tức đồng tình: “phải, nắm đứa có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.”

  + Đề lại khen ngợi tri huyện: “bẩm quan xử thật sâu sắc,” “vâng ạ, quan xử hay lắm.”

Câu 4: Qua theo dõi cảnh tuồng Huyện đường, bạn hiểu như thế nào về thái độ và cách nhìn nhận của người dân xưa đối với chốn “cửa quan”?

Đáp án chuẩn:

Họ vừa sợ sệt vừa đáng thương, là những người thấp cổ bé họng, không biết dựa vào đâu, chỉ có thể kêu oan tại cửa quan, nhưng không chắc cửa quan sẽ mang lại công bằng cho họ.

Câu 5: Lời tự giới thiệu (qua hình thức nói lối) của nhân vật tri huyện đã giúp người xem, người đọc hiểu được điều gì về con người ông ta? Hãy so sánh lời tự giới thiệu đó của một nhân vật cụ thể trong tuồng với những lời tự giới thiệu thường gặp trong đời sống để rút ra nhận xét cần thiết.

Đáp án chuẩn:

- Tri huyện: Quan tham nhũng, thiếu liêm khiết, thường dùng quyền uy để nhận hối lộ, háo sắc, ngu dốt, tự phụ.

- Lời giới thiệu của tri huyện sử dụng nhiều hình ảnh ẩn ý và ẩn dụ, không chỉ giới thiệu bản thân mà còn khoe quyền thế và ra oai.

=> Lời giới thiệu này dễ hiểu và dễ nhớ hơn so với lời giới thiệu trong tuồng, sử dụng từ ngữ phổ thông hơn.

Câu 6: Nếu được tham gia dựng lại cảnh Huyện đường trên sân khấu, bạn sẽ lưu ý điều gì về diễn xuất của diễn viên? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Hành động, cử chỉ, bước đi, động tác nên mạnh mẽ, rõ rang, dứt khoát

- Động tác và lời nói, sắc thái biểu cảm phải hài hòa với các yếu tố khác như tiếng trống, kèn, nhạc

- Đối với vai tri huyện, những đoạn cười nên diễn một cách tự nhiên, khoái trá, bộc lộ được bản chất tham nhũng của nhân vật

- Vai đề lại, lính lệ nên nói năng nhỏ nhẹ, ánh mắt láo liên, cười gian xảo

Câu 1: Viết đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ về tiếng cười châm biếm của tác giả dân gian thể hiện qua đoạn trích.

Đáp án chuẩn:

Vở tuồng Huyện đường đã thể hiện cái nhìn châm biếm của tác giả về thói tham nhũng, xử kiện dựa trên đồng tiền của một bộ phận quan lại thối nát vô lương tâm trong xã hội cũ. Tác giả để cho nhân vật tự giới thiệu, bộc lộ bản chất của mình thông qua lời thoại, cử chỉ và ngôn ngữ, không cần dùng đến một từ ngữ phê phán hay bình luận nào. Đây là một cách thể hiện rất khéo léo. Thông qua câu chuyện ở huyện đường, tác giả vừa châm biếm vừa phê phán tầng lớp quan lại, nhưng đồng thời cũng phơi bày trước mắt bạn đọc một xã hội lừa lọc, thủ đoạn và thiếu tình người. Tiếng cười được gửi gắm trong tác phẩm vừa sâu cay vừa mang ý nghĩa phê phán sâu sắc.