VĂN BẢN: MÚA RỐI NƯỚC HIỆN ĐẠI SOI BÓNG TIỀN NHÂN

Câu 1: Đoạn chữ in đậm này là sa-pô của văn bản. Hãy nhớ lại các chức năng thông thường của một sa-pô.

Đáp án chuẩn:

- Hoàn thiện tiêu đề bằng cách nêu rõ chủ đề và góc độ bài viết, giúp độc giả hình dung nội dung.

- Tóm tắt thông tin chính của bài viết.

- Giải thích lý do tác giả chọn sự kiện hay hiện tượng này.

- Nêu rõ hoàn cảnh và thời điểm bài viết ra đời.

- Thông báo bố cục và thông điệp cốt lõi của bài viết để độc giả dễ nắm bắt.

Câu 2: Trò rối nước ở Việt Nam ra đời từ bao giờ?

Đáp án chuẩn:

Có thời gian ra đời chính xác. Tương truyền, múa rối nước được hình thành từ thế kỉ XI – XII.

Câu 3: Không gian biểu diễn đặc trưng của múa rối nước.

Đáp án chuẩn:

- Trước kia được biểu diễn trên thủy đình, dựng trên mặt ao làng với lối kiến trúc mái chùa cong cùng mành tre, cờ phướn, võng lọng, cổng hàng mã,…

- Ngày nay, thủy đình được dựng ngay trong các nhà hát và trong các khu du lịch sinh thái, sân khấu là hồ nhân tạo.

Câu 4: Trong trò rối nước, con rối đã được chế tác và điều khiển như thế nào?

Đáp án chuẩn:

- Chế tác: những con rối được đẽo gọt từ gỗ sung, tạo hình ngộ nghĩnh

- Điều khiển: người điều khiển sử dụng hệ thống sào kết hợp với dây được gắn ở phần thân dưới để điều khiển con rối.

Câu 5: Việc bảo tồn, phát triển rối nước có điểm gì chung với bảo tồn, phát triển các loại hình nghệ thuật cổ truyền khác của dân tộc?

Đáp án chuẩn:

- Đang gặp khó khăn trong việc đến với khán giả vì hiện nay có rất nhiều loại hình nghệ thuật mới ra đời, du nhập từ nước ngoài hấp dẫn hơn, thu hút và bắt mắt hơn. 

- Đứng trong bối cảnh của xã hội hiện đại, múa rối nước không thể cạnh tranh với những bộ môn đó.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Tóm tắt những thông tin chính của văn bản

Đáp án chuẩn:

- Múa rối nước được hình thành cách đây rất lâu, từ thế kỉ XI - XII

- Múa rối nước thường được biểu diễn trong hội làng, lễ Tết, sau này là các sân khấu, nhà hát

- Tạo hình và kĩ thuật biểu diễn của nghệ thuật múa rối nước, dù đã có sự thay đổi về không gian biểu diễn nhưng các nghệ nhân vẫn đang cố gắng truyền tải nét truyền thống tới khán giả

- Sự khác nhau về hai loại hình rối nước và rối cạn

- Múa rối nước trong bối cảnh xã hội hiện đại 4.0

Câu 2: Tìm trong văn bản những thông tin cho phép khẳng định múa rối nước là “môn nghệ thuật thấm đẫm tinh thần Việt”

Đáp án chuẩn:

- Múa rối nước bắt đầu nảy mầm, len lỏi trong long các xóm làng chiêm trũng rồi lớn dần lên giữa những sinh hoạt nhỏ bé đời thường

- Theo thời gian, múa rối nước ngày càng trở nên phổ biến và hoàn thiện thông qua những đúc kết của nhiều thế hệ

- Nơi biểu diễn múa rối nước là nhà rối (thủy đình) với lối kiến trúc mái chùa cong cong mành tre, cờ phướn, võng lọng, cổng hàng mã,…

- Những con rối được đẽo gọt từ gỗ sung, được tao hình ngộ nghĩnh với màu sắc rực rỡ, tươi vui và dân dã

- Rối nước cần tiếng đàn, tiếng hát, tiếng trống mõ, tiếng kèn sáo và cả những tiếng pháo phụ trợ để thật tròn vai.

Câu 3: Nêu đặc điểm của cách triển khai thông tin trong văn bản. Hãy phân tích mức độ thuyết phục của cách triển khai ấy.

Đáp án chuẩn:

Văn bản triển khai thông tin về nghệ thuật múa rối nước qua các yếu tố chính: nguồn gốc, không gian và thời gian biểu diễn, tạo hình và kỹ thuật, các loại hình múa rối (nước và cạn), và những khó khăn trong xã hội 4.0. Điều này giúp người đọc dễ dàng hiểu và nắm bắt thông tin về múa rối nước một cách rõ ràng và thuyết phục.

Câu 4: Nêu nhận xét về phần sa-pô của văn bản, từ đó rút ra cách viết sa-pô cho một văn bản thông tin nói chung.

Đáp án chuẩn:

- Phần sa-pô được viết thành một đoạn văn riêng biệt, trình bày ngay đầu tiên và khác phông chữ với văn bản, có nội dung tóm tắt lại những thông tin chính của nghệ thuật múa rối nước.

- Cách viết sa-pô đối với một văn bản thông tin:

+ Phần sa-pô phải được trình bày ở đầu văn bản

+ Phần sa-pô phải bao quát và tóm tắt được nội dung của toàn văn bản.

Câu 5: Nếu được phép bổ sung vào văn bản những thông tin về các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước, bạn có thể nói điều gì?

Đáp án chuẩn:

Em có thể bổ sung những vở múa rối nước nổi tiếng và một số nhà hát múa rối hiện nay

Câu 6: Từ văn bản được học, hãy nêu cảm xúc, suy nghĩ của bạn về rối nước nói riêng và nghệ thuật cổ truyền của dân tộc nói chung.

Đáp án chuẩn:

Em cảm nhận múa rối nước là nghệ thuật cổ truyền và đặc sắc của dân tộc, thể hiện văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, em thấy buồn vì nó hiện không được chào đón như trước và gặp khó khăn tiếp cận khán giả hiện đại. Em hy vọng mọi người và các nghệ nhân sẽ nỗ lực bảo tồn và duy trì loại hình nghệ thuật này.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về chủ đề: Múa rối nước – món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam.

Đáp án chuẩn:

Múa rối nước là nghệ thuật đặc sắc của văn hóa lúa nước, xuất phát từ vùng châu thổ sông Hồng. Được biểu diễn vào những ngày nông nhàn và lễ hội, múa rối nước phản ánh sắc thái hội làng và mơ ước cuộc sống. Nó đã nhanh chóng trở thành nghệ thuật truyền thống quan trọng, sánh ngang với tuồng và chèo, hòa hợp độc đáo giữa nghệ thuật, thiên nhiên và con người.