VĂN BẢN: YÊU VÀ ĐỒNG CẢM

Câu 1: Tác giả mở đầu bài viết bằng một câu chuyện, điều đó gây được ấn tượng gì với bạn?

Đáp án chuẩn:

Là một cách dẫn dắt thú vị, tạo hứng thú, tò mò cho người đọc, tạo sự tự nhiên, tăng tính thực tế và hấp dẫn cho bài nghị luận.

Câu 2: Tác giả phục chú bé vì sự chăm chỉ hay vì điều gì khác?

Đáp án chuẩn:

- Không chỉ vì sự chăm chỉ mà còn cảm phục tấm lòng đồng cảm của chú bé.

- Chú bé ấy chăm chỉ xếp đồ vì chú thấy đồng cảm với chúng, hòa mình vào suy nghĩ, cảm xúc của đồ vật và xếp chúng về đúng vị trí của mình.

Câu 3: Góc nhìn riêng về sự vật được thể hiện thế nào ở những người có nghề nghiệp khác nhau?

Đáp án chuẩn:

- Nhà khoa học nhìn thấy tính chất và trạng thái của gốc cây.

- Bác làm vườn lại nhìn về sức sống của cây.

- Còn chú thợ mộc lại thấy được chất liệu tốt hoặc kém của gốc cây.

- Anh họa sĩ nhìn về dáng vẻ của cây, chỉ đơn thuần thưởng thức dáng vẻ của cây, không còn mục đích gì khác.

Câu 4; Phải chăng sự đồng cảm là một phẩm chất không thể thiếu của người nghệ sĩ?

Đáp án chuẩn:

- Thiếu tấm lòng bao la và sự đồng cảm, chỉ chú trọng kỹ thuật sẽ không tạo ra tác phẩm chạm đến trái tim người khác.

- Đồng cảm cung cấp cảm hứng và sức mạnh tinh thần để người nghệ sĩ sáng tạo ra những tác phẩm giá trị.

Câu 5: Trong sáng tạo nghệ thuật, sự đồng cảm được biểu hiện như thế nào? 

Đáp án chuẩn:

- Người nghệ sĩ phải đồng cảm với mọi vật, từ sinh vật đến phi sinh vật, từ động vật đến thực vật.

- Về cách nhìn sự vật, nhìn mọi vật dưới góc nhìn của thế giới Mĩ, vạn vật đều có linh hồn nên cần nhìn và cảm nhận chúng từ sâu trong tâm hồn mình.

- Đặt mình vào chính đối tượng, cảm nhận và trải nghiệm cảm xúc của để có lòng đồng cảm, đồng điệu chúng trong sáng tạo nghệ thuật.

Câu 6: Người sáng tạo nghệ thuật học được ở trẻ em những điều gì?

Đáp án chuẩn:

- Sự hồn nhiên, sự chân thành, lòng đồng cảm với mọi vật. 

- Bản chất của trẻ thơ là nghệ thuật, chúng thường để ý đến những việc mà người lớn không chú tâm đến và khám phá được nhiều điều thú vị.

Câu 1: Tìm trong văn bản những đoạn, những câu nói về trẻ em và tuổi thơ. Vì sao tác giả lại nhắc nhiều đến trẻ em và tuổi thơ như vậy?

Đáp án chuẩn:

- Đoạn (1): Tác giả ngưỡng mộ sự đồng cảm của một đứa bé giúp sắp xếp đồ đạc và sửa dây treo tranh.

- Đoạn (3): Họa sĩ đặt lòng mình vào biểu cảm của người khác, thể hiện sự đồng cảm qua nghệ thuật.

- Đoạn (5): Tác giả ca tụng bản chất nghệ thuật của trẻ em và tuổi thơ.

- Đoạn (6): Mặc dù tuổi thơ đã qua, nghệ thuật giúp người ta hồi tưởng về một thế giới hạnh phúc và hòa bình.

Tác giả nhấn mạnh trẻ em và tuổi thơ vì ông là nghệ sĩ nổi tiếng, ngưỡng mộ tấm lòng đồng cảm của trẻ em và mong muốn trở lại thời kỳ hồn nhiên trong cuộc sống.

Câu 2: Mặc dù không ít lần nói tới danh xưng “họa sĩ”, nhưng trên thực tế, điều tác giả muốn bàn luận không chỉ bó hẹp trong phạm vi hội họa. Những từ ngữ nào trong văn bản đã giúp bạn nhận ra điều đó? 

Đáp án chuẩn:

- Tấm lòng, đồng cảm,

- Thế giới của Chân – Thiện – Mĩ,

- Trẻ em, tuổi thơ.

Câu 3: Xác định nội dung trọng tâm của từng phần đã được đánh số trong văn bản và đánh giá sự liên kết giữa các phần.

Đáp án chuẩn:

- Nội dung trọng tâm:

  + Đoạn (1): kể về chú bé giúp tác giả sắp xếp đồ đạc trong phòng.

  + Đoạn (2): cái nhìn của người họa sĩ với mọi vật.

  + Đoạn (3): nhân cách vĩ đại của người nghệ sĩ.

  + Đoạn (4): tấm lòng đồng cảm với mọi thứ của người họa sĩ.

  + Đoạn (5): lòng đồng cảm của trẻ em, chất nghệ sĩ trong mỗi con người.

  + Đoạn (6): giá trị của tuổi thơ.

- Sự liên kết giữa các phần:

+ Về nội dung: nội dung đoạn sau có sự liên hệ với nội dung, vấn đề của đoạn trước như ở đoạn (1) nhắc đến cách nhìn đồ vật của chú bé khi xếp đồ giúp tác giả thì nối tiếp đó đoạn (2) nhắc đến cái nhìn mọi vật của người nghệ sĩ, có sự liên hệ với chú bé ở đoạn (1).

+ Về hình thức: Giữa các phần được đánh số đã có sự liên kết với nhau, được nối với nhau bởi các phép liên kết như đoạn (2) được liên kết với đoạn (3) bằng phép lặp những từ “họa sĩ”, “tấm lòng”,...

Câu 4: Tác giả đã nêu lên những lí lẽ, bằng chứng nào để khẳng định tầm quan trọng của sự đồng cảm trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật?

Đáp án chuẩn:

- Mọi người nhìn cây từ góc độ thực tiễn và giá trị đạo đức, còn nghệ sĩ nhìn cây từ khía cạnh hình thức và cái đẹp.

- Để tạo ra tác phẩm xuất sắc và có nhân cách vĩ đại, nghệ sĩ phải đồng cảm với đối tượng miêu tả, có tấm lòng bao la và đạt cảnh giới "ta và vật một thể." Họ cần đặt tâm trí và tình cảm vào tác phẩm như một đứa trẻ để đồng cảm sâu sắc.

Câu 5: Tác giả đã phát hiện ra những điều tương đồng gì giữa trẻ em và người nghệ sĩ? Sự khâm phục, trân trọng trẻ em của tác giả được hình thành trên cơ sở nào?

Đáp án chuẩn:

- Những điểm tương đồng:

+ Đều có tấm lòng đồng cảm, đồng cảm với  mọi thứ từ con người, động vật đến thực vật.

+ Đều có tâm hồn trong sáng, ngây thơ, nhìn mọi vật với vẻ đẹp được nhân cách hóa, được lí tưởng hóa.

- Cơ sở hình thành:

+ Tâm hồn trẻ em luôn trong sáng, ngây thơ, cảm nhận mọi vật qua thế giới nội tâm.

+ Trẻ em đều giàu lòng đồng cảm, đồng cảm với tất cả mọi vật một cách chân thành nhất.

+ Trẻ nhỏ luôn đặt tình cảm vào mọi hành vi của chúng, có một tuổi thơ hạnh phúc, sống không lo nghĩ.

Câu 6: Theo bạn, nếu không có đoạn kể về chú bé giúp tác giả sắp xếp đồ đạc ở phần 1, sức hấp dẫn, thuyết phục của văn bản Yêu và đồng cảm sẽ bị ảnh hưởng như thế nào? 

Đáp án chuẩn:

Sức hấp dẫn và sự thuyết phục của văn bản sẽ bị giảm đi, người đọc sẽ thấy mơ hồ khi bắt đầu đọc từ đoạn (2), dẫn đến việc khó có thể nắm bắt và hiểu được nội dung văn bản. 

=> Văn bản mất đi sự mạch lạc, thiếu sự liên kết giữa đoạn mở đầu với những đoạn sau.

Câu 7: Nhà thơ Xuân Diệu từng viết: “Hãy nhìn đời bằng đôi mắt xanh non” (Đôi mắt xanh non, trong tập Riêng chung, NXB Văn học, Hà Nội, 1960). Dựa vào nội dung văn bản Yêu và đồng cảm, hãy thử nêu lý do khiến nhà thơ Xuân Diệu đề nghị như vậy.

Đáp án chuẩn:

- Đôi mắt xanh non là chỉ đôi mắt của trẻ con, nhìn đời một cách ngây thơ, hồn nhiên nhất để cảm nhận thế giới trong một màu hồng tươi đẹp.

- Nhìn đời bằng đôi mắt của trẻ nhỏ sẽ giúp ta cảm nhận cuộc sống dưới một góc độ tươi đẹp hơn, không có sự mệt mỏi và chỉ tràn đầy niềm vui, hạnh phúc.

- Nhà thơ muốn quay trở lại tuổi thơ, trở lại hình hài của một đứa trẻ để cảm nhận được tình yêu, niềm hạnh phúc khi được vui chơi mà không cần lo nghĩ việc đời.

Câu 1: Sự đồng cảm tạo nên vẻ đẹp gắn kết của thế giới. Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về chủ đề này.

Đáp án chuẩn:

Đồng cảm và chia sẻ có mối quan hệ nhân quả. Đồng cảm là cảm nhận và hiểu vui buồn của người khác, từ đó thể hiện sự quan tâm và hành động chia sẻ. Đồng cảm phát xuất từ con tim, khiến ta sẵn sàng giúp đỡ, không vô cảm hoặc ganh ghét. Khi biết đồng cảm và chia sẻ, ta tìm thấy niềm vui, cảm nhận cuộc sống ý nghĩa hơn. Vì vậy, đừng tự cô lập bản thân; hãy mở rộng lòng, chia sẻ với người khác, giúp đỡ họ khi cần. Điều này làm cuộc sống trở nên gắn kết và ấm áp hơn.