VĂN BẢN: TẢN VIÊN TỪ PHÁN SỰ LỤC

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Bạn có thích đọc những truyện kể chứa đựng các yếu tố kì ảo không? Vì sao?

CH 2: Trong cuộc sống hàng ngày, đôi khi chúng ta phải chứng kiến hoặc trải qua những sự việc ngang trái, bất công. Lúc đó, bạn cảm thấy như thế nào và mong muốn điều gì?

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Tử Văn có những suy nghĩ, cảm xúc gì khi nghe câu chuyện của Thổ công?

CH 2: Dự đoán kết quả cuộc đấu tranh của Tử Văn dưới cõi âm.

CH 3: Sự việc nào có tác dụng xoay chuyển tình thế của cuộc xử án?

CH 4: Diễn biến và kết quả cuộc đấu tranh của Tử Văn có giống như suy đoán của bạn không?

CH 5: Vì sao Tử Văn đồng ý nhận thức Phán sự đền Tản Viên?

CH 6: Ai là người đưa ra lời bình? Nội dung chính của lời bình là gì?

SAU KHI ĐỌC

CH 1: Xác định người kể chuyện trong Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên. Những lời kể nào giúp bạn có được sự hình dung ban đầu về tính cách của nhân vật Tử Văn?

CH 2: Nêu các sự kiện chính của câu chuyện. Các sự kiện đó được trình bày theo trình tự nào?

CH 3: Tóm tắt diễn biến câu chuyện xử án. Chỉ ra các yếu tố góp phần làm nên chiến thắng của Tử Văn trong phiên toà. Theo bạn, yếu tố nào đóng vai trò quyết định trong chiến thắng đó?

CH 4: Nhân vật Tử Văn được khắc hoạ chủ yếu qua những chi tiết nào? Chọn phân tích một số chi tiết tiêu biểu, từ đó, nhận xét khái quát về tính cách nhân vật này.

CH 5: Sáng tạo chi tiết người đi đường gặp Tử Văn ngồi trên “xe quan Phán sự" và việc người đời sau truyền nhau về "nhà quan Phán sự", tác giả muốn nhấn mạnh điều gi?

CH 6: Thế giới thần linh, ma quỷ trong truyện là sản phẩm hư cấu nghệ thuật của Nguyễn Dữ. Khám phá thế giới đó, bạn hiểu thêm được điều gì về chủ đề của tác phẩm?

CH 7: Nêu quan niệm về kẻ sĩ được thể hiện trong lời bình cuối truyện. Bạn có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?

KẾT NỐI ĐỌC VIẾT

CH 1: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Em có thích đọc những truyện kể chứa đựng các yếu tố kì ảo vì nó giúp cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, sinh động hơn.

CH 2: Những lúc như vậy, em cảm thấy bực tức, chán nản, muốn đứng lên đòi lại công bằng cho bản thân.

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Kinh ngạc và tức giận.

CH 2: Chiến thắng sẽ thuộc về chính nghĩa, cải thiện chiến thắng cái ác.

CH 3: Tử Văn được Thổ Công dặn dò

CH 4: Diễn biến và kết quả cuộc đấu tranh cũng giống như suy đoán của em. 

CH 5: Chức Phán sự đền Tản Viên là phần thưởng xứng đáng, noi gương cho người sau, cũng như khích lệ mọi người để tất cả đều dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác, bảo vệ cho công lí. 

CH 6: Người đưa ra lời bình là tác giả. 

Nội dung chính của lời bình: Hãy đấu tranh đến cùng chống lại cái ác, cái xấu. Chỉ có đấu tranh dũng cảm mới đem lại phần thắng cho chính nghĩa. 

SAU KHI ĐỌC

CH 1: - Người kể chuyện là tác giả. 

- Lời kể cho thấy hình dung ban đầu về tính cách của nhân vật Tử Văn:

+ "Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực."

+ "Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời, rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng chàng vẫn vung tay không cần gì cả.

CH 2: - Các sự kiện chính của câu chuyện:

+ Tử Văn châm lửa đốt đền của tên tướng giặc

+ Tử Văn “thấy trong mình khó chịu, đầu lảo đảo và bụng run run, rồi nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét” và thấy tên hung thần đến trách mắng, đe dọa.

+ Thổ thần đến báo cho Tử Văn biết sự việc đã trở nên nghiêm trọng và bảo cho Tử Văn cách chuẩn bị đối phó.

+ Tử Văn bệnh nặng thêm, rồi bị quỷ sử bắt xuống Minh ty và  khép vào tội chết. Tử Văn vẫn rất cứng cỏi, không bị khuất phục bởi những lời buộc tội oan..

+ Tử Văn được giải oan, giữ chức phán sự đền Tản Viên.

• Các sự kiện chính được trình bày theo trình tự thời gian.

CH 3: Tóm tắt câu chuyện xử án:

• Tử Văn bị quỷ sứ bắt xuống Minh ty.

• Người đội mũ trụ (tên tướng giặc) vu khống, bịa đặt nhằm đẩy Tử Văn vào đường cùng.

• Tử Văn vẫn rất cương quyết, cứng cỏi, không chịu nhún nhường.

• Hai bên cãi cọ nhau mãi vẫn không phân phải trái, vì thế Diêm Vương sinh nghi.

• Diêm Vương sai người đến đền Tản Viên để lấy chứng thực như đúng lời Tử Văn nói.

• Tử Văn được trả lại công bằng, người đội mũ trụ bị bỏ vào ngục Cửu U.

• Các yếu tố giúp Tử Văn chiến thắng trong phiên tòa:

• Tử Văn là một người khảng khái, cương trực, không bị khuất phục bởi uy quyền. Sự kiên định chính nghĩa của Ngô Tử Văn.

• Sự giúp đỡ của Thổ Thần

• Sự quyết định đúng đắn của Diêm Vương

=> Trong đó, yếu tố đóng vai trò quyết định là sự dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác của Tử Văn.

CH 4: Những chi tiết khắc họa nhân vật Tử Văn:

• Ngô Tử Văn là người khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực.

• Tính cách của Tử Văn được thể hiện qua các chi tiết:

+ Sự tức giận trước việc “hưng yêu tác quái” của tên hung thần và hành động đốt đền trừ hại cho dân.

+ Thái độ điềm nhiên không khiếp sợ trước những lời đe dọa của tên hung thần.

+ Sự gan dạ trước bọn quỷ Dạ Xoa nanh ác và quang cảnh đáng sợ nơi cõi âm.

+ Thái độ cứng cỏi, bất khuất trước Diêm Vương đầy quyền lực.

CH 5: Tác giả muốn nhấn mạnh rằng những người chính trực sẽ luôn được kính trọng, tiếng thơm lưu giữ muôn đời.

CH 6: Truyện phơi bày hiện thực đầy rẫy những bất công từ cõi trần đến cõi âm.

CH 7: Trong lời bình cuối truyện, tác giả nhấn mạnh đến lòng dũng cảm, bản lĩnh và ý chí của con người. 

KẾT NỐI ĐỌC VIẾT

CH 1: Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn là một trong những yếu tố làm nên sức hấp dẫn của Chuyện chức phán sự đền Tản Viên. 

• Chi tiết mở đầu truyện – Tử Văn “châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu là lưỡi, lo sợ thay cho Tử Văn...” đã gây chú ý và dự báo những diễn biến tiếp theo sẽ rất khác thường, thu hút người đọc đi sâu và truyện.

• Truyện được mở nút: lời Tử Văn được minh chứng, sự thật phơi bày.

• Công lí được thực hiện: kẻ ác phải đền tội, người lương thiện được phục hồi và đền đáp. 

• Truyện được xây dựng đầy kịch tính với kết cấu chặt chẽ, logic, thu hút người đọc.