VĂN BẢN: BẢO KÍNH CẢNH GIỚI

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH 1: Hãy kể tên một vài bài thơ viết theo thể Đường luật mà bạn đã học hoặc đã đọc.

CH 2: Chỉ ra một số đặc điểm hình thức giúp bạn nhận diện được thể loại của các bài thơ đó.

ĐỌC VĂN BẢN 

CH 1: Chú ý các động từ, tính từ, từ láy và câu thơ sáu tiếng

CH 2: Hình dung về bức tranh cuộc sống

SAU KHI ĐỌC

CH 1: Xác định thể loại và nêu bố cục của bài thơ.

CH 2:  CH thơ mở đầu cho biết điều gì về cuộc sống và tâm trạng của nhân vật trữ tình?

CH 3: Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh được tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc mùa hè. Từ đó, chỉ ra những nét đặc sắc trong cách cảm nhận thiên nhiên và bút pháp tả cảnh của tác giả.

CH 4: Cuộc sống của con người được nhà thơ tái hiện qua những âm thanh, hình ảnh nào? Phân tích mối liên hệ giữa khung cảnh ấy với ước nguyện của nhân vật trữ tình trong hai câu thơ cuối.

CH 5: Nhận xét về vị trí và giá trị của các câu lục ngôn trong bài thơ

CH 6:  Đọc bài thơ, bạn cảm nhận được điều gì vể vẻ đẹp tâm hồn, tư tưởng của tác giả?

KẾT NỐI ĐỌC VIẾT

CH 1: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một yếu tố "phá cách" trong bài Bảo kính cảnh giới, bài 43.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH 1: Một số bài thơ viết theo thể Đường luật mà tôi đã học hoặc đã đọc: 

• Nam quốc sơn hà

• Cảnh khuya

• Bánh trôi nước

• Độc Tiểu Thanh Kí

CH 2: Một số đặc điểm hình thức giúp tôi nhận diện được thể loại của các bài thơ đó: 

• Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt: gồm bốn câu thơ, mỗi câu bảy chữ, trong đó các câu 1, 2, 4 hoặc chỉ các câu 2, 4 hiệp vần với nhau ở chữ cuối. 

• Thể thơ thất ngôn bát cú: gồm 8 câu mỗi câu 7 chữ. Nếu tiếng thứ hai của câu một là vần bằng thì gọi là thể bằng, là vần trắc thì gọi là thể trắc. 

ĐỌC VĂN BẢN 

CH 1: Các động từ: hóng mát, đùn đùn, phun, tịn, đàn.

• Các tính từ: ngày trường, rợp trương, thức đỏ.

• Các từ láy: đùn đùn, lao xao, dắng dỏi.

• CH thơ sáu tiếng: “Rồi hóng mát thuở ngày trường”; “Dân giàu đủ khắp đòi phương”

CH 2: Bức tranh cuộc sống là bức tranh đầy đủ các gam màu mùa hè

SAU KHI ĐỌC

CH 1:

- Thể loại của bài thơ: Thơ Nôm Đường luật.

- Bố cục của bài thơ:

+ Bốn câu thơ đầu: Vẻ đẹp cảnh ngày hè.

+ Bốn câu thơ cuối: Tâm trạng của nhà thơ.

CH 2: Thư thái, không lo sầu muộn, hóng mát ngày dài vô tận.

CH 3: Một số từ ngữ được tác giả sử dụng để miêu tả cả hòe lục, thạch lựu, hồng liên trì, cầm ve.

• Nét đặc sắc:

+ Nguyễn Trãi đã rất tinh tế và thể hiện một cách độc đáo những dấu hiệu của mùa hè đặc trưng vùng Bắc Bộ.

+ Nguyễn Trãi đã khắc họa hình ảnh thiên nhiên một cách chân thực và sinh động 

CH 4: Cuộc sống của con người được nhà thơ tái hiện qua những âm thanh, hình ảnh:

- Đó là hình ảnh chợ cá, làng ngư phủ cùng những âm thanh "lao xao" của người lao động.

- Đó là bức tranh cuộc sống con người, 

* Mối liên hệ giữa khung cảnh ấy với ước nguyện của nhân vật trữ tình trong hai câu thơ cuối:

- Khung cảnh cuộc sống con người ước mong về một cuộc sống sung túc, hạnh phúc, vui vẻ.

-Muốn dùng Ngu cầm để đàn, ca ngợi cuộc sống 

CH 5: - Vị trí: câu đầu tiên và câu cuối của bài thơ.

- Giá trị:

+ Gây ấn tượng mạnh với người đọc về hình thức và nội dung, từ đó thể hiện tư tưởng của tác giả, thể hiện sự sáng tạo, phá cách của tác giả

CH 6: Tác giả là một người có tấm lòng yêu nước thương dân, ngay cả khi về ở ẩn vẫn lo lắng, nhàn thân chứ không nhàn tâm.

KẾT NỐI ĐỌC VIẾT

CH 1: 

• Những từ ngữ dễ hiểu, gần gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày chính là một trong những yếu tố “phá cách” tiêu biểu

• Nguyễn Trãi miêu tả sự vận động của thiên nhiên, cảnh vật thông qua các động từ mạnh như "đùn đùn", "phun"

• Tiếp đến hệ thống từ láy tượng thanh được vận dụng khéo léo, nhằm gợi tả âm thanh sống động, rộn ràng của cuộc sống.

• Bằng ngôn ngữ giản dị, đậm đà tính dân tộc, Nguyễn Trãi đã mang đến cho người đọc những hình dung cụ thể về bức tranh ngày hè tươi đẹp, sôi động.