VĂN BẢN: DỤC THÚY SƠN

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH 1: Hãy kể một vài địa danh của đất nước từng khơi nguồn cảm hứng cho thơ ca.

CH 2: Chia sẻ ngắn gọn ấn tượng của bạn về một bài thơ thể hiện cảm hứng ấy.

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Lưu ý các yếu tố cơ bản của thể loại

CH 2: Chú ý các chi tiết miêu tả, các hình ảnh so sánh, ẩn dụ.

SAU KHI ĐỌC

CH 1: Nêu một vài điểm khác biệt đáng chú ý giữa bản dịch nghĩa và bản dịch thơ.

CH 2: Xác định đặc điểm kết cấu của Dục Thúy Sơn

CH 3: Bức tranh toàn cảnh về vẻ đẹp của núi Dục Thúy được miêu tả như thế nào?

CH 4: Nêu những chi tiết miêu tả cận cảnh núi Dục Thúy. Những liên tưởng xuất hiện khi say ngắm thiên nhiên cho thấy nét đẹp nào của tâm hồn Nguyễn Trãi

CH 5: Trong phần kết của những bài thơ viết về đề tài "đăng cao", "đăng sơn", thi nhân xưa thường thể hiện chí khí hào hùng, khát vọng lớn lao, hoặc nhấn xưa thường thể hiện chí khí hào hùng, khát vọng lớn lao, hoặc nhấn mạnh sự nhỏ bé, cô đơn của con người trước núi sông kì vĩ. Theo bạn, trong hai câu kết của Dục Thúy sơn, Nguyễn Trãi muốn gửi gắm những nỗi niềm chung ấy hay muốn bày tỏ suy ngẫm riêng của mình?

KẾT NỐI ĐỌC VIẾT

CH 1: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một nét đẹp của tâm hồn Nguyễn Trãi thể hiện trong bài thơ Dục Thúy sơn.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH 1: Một vài địa danh của đất nước từng khơi nguồn cảm hứng cho thơ ca: sông Bạch Đằng, Côn Sơn.

CH 2: Em luôn ấn tượng với những câu thơ kết thúc bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải:

“Nước non ngàn dặm mình

Nước non ngàn dặm tình

Nhịp phách tiền đất Huế.”

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Các yếu tố cơ bản của thể thơ ngũ ngôn bát cú thuộc thể thơ Đường luật, có tám câu, mỗi câu năm chữ

Về cơ bản, luật bằng trắc, niêm và vần của thể ngũ ngôn bát cú cũng giống như thể thất ngôn bát cú.

CH 2: 

• Hình ảnh so sánh dáng núi, bóng tháp

• Hình ảnh ẩn dụ tấm bia đá khắc thơ văn của Trương Hán Siêu.

SAU KHI ĐỌC

CH 1: Một vài điểm khác biệt đáng chú ý giữa bản dịch nghĩa và bản dịch thơ:

- Bản dịch nghĩa các từ Hán văn được giải thích nghĩa đầy đủ, ý nghĩa câu thơ 

- Bản dịch thơ thì cô đong lại nội dung câu thơ, lược bớt một số từ để phù hợp với thể thơ.

CH 2: 

Đặc điểm kết cấu của Dục Thúy Sơn: đề - thực - luận - kết.

- Hai câu đầu (đề): mở đầu bài thơ bằng hình ảnh núi non cửa biển.

- Hai câu tiếp theo (thực): tả khung cảnh thiên nhiên, giải thích rõ ý của hai câu đề về "tiên sơn" là như thế nào. Ở hai câu này có sử dụng phép đối.

- Hai câu tiếp theo (luận): tiếp tục phát triển rộng ý của đề bài, ở đây Nguyễn Trãi tiếp tục miêu tả cảnh núi Dục Thúy và tiếp tục sử dụng phép đối.

- Hai câu cuối (kết): kết lại bài thơ bằng hình ảnh bia đá khắc thơ văn của Trương Hán Siêu.

CH 3: 

- Dáng núi được tả giống như đóa hoa sen nổi trên mặt nước.

- Bóng của tòa tháp soi xuống nước nhìn như chiếc trâm ngọc xanh đẹp.

- Hình ảnh ngọn núi phản chiếu dưới sóng nước như cô gái đang soi mái tóc dài, mềm nhẹ của mình qua sự phản chiếu của ánh sáng.

CH 4: 

* Những chi tiết miêu tả cận cảnh núi Dục Thúy:

- Dáng núi được ví như đóa sen.

- Bóng tháp như trâm ngọc màu xanh khi soi xuống mặt nước.

- Hình ảnh ngọn núi phản chiếu dưới sóng nước như đang soi mái tóc biếc.

* Tâm hồn Nguyễn Trãi: thơ mộng, tài hoa khi đã thành công miêu tả núi Dục Thúy.

CH 5: 

Hai câu kết biểu lộ một nỗi cảm hoài man mác

• Nhà thơ xúc động nhìn nét chữ khắc đã mờ dưới làn rêu, bày tỏ tình cảm với nhà thơ Trương Hán Siêu của đời Trần.

• Nguyễn Trãi muốn bày tỏ nỗi niềm về một tấm lòng “Uống nước nhớ nguồn”.

KẾT NỐI ĐỌC VIẾT

CH 1: Nguyễn Trãi để thể hiện niềm say mê trước cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp của đất nước

Nhà thơ ngợi ca một ngọn núi đẹp như tiên cảnh, phác họa những đường nét, màu sắc của cảnh vật, đem đến hình dung kì vĩ về núi Dục Thúy.

• Nguyễn Trãi vừa tả thực, vừa dùng liên tưởng để sáng tạo ra những hình ảnh so sánh, ẩn dụ đặc sắc, mang đến không khí huyền ảo

• Qua đó ta thấy một hồn thơ đắm mình vào cảnh vật, ngất ngây, say mê trước cảnh sắc tuyệt diệu của quê hương.