CỦNG CỐ, MỞ RỘNG

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

Câu 1: Nêu ngắn gọn những điều bạn đã biết về chèo, tuồng dân gian qua bài học này. Bạn muốn trang bị thêm những kiến thức gì để có thể khám phá thế giới độc đáo của sân khấu chèo, tuồng?

Câu 2: Sau khi học bài học này, bạn có thái độ, tình cảm như thế nào đối với các loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian như chèo, tuồng, múa rối nước?

Câu 3: Chọn một đề tài phù hợp được gợi ý trong phần Viết để hoàn thành bản báo cáo kết quả nghiên cứu mới (ngoài báo cáo đã viết)

Câu 4: Dành thời gian để xem trực tiếp hoặc xem qua internet các vở diễn chèo, tuồng nổi tiếng. Có thể tìm đọc thêm một số tài liệu nghiên cứu chèo, tuồng để bổ sung kiến thức về các loại hình nghệ thuật sân khấu đặc sắc này của dân tộc.

- Về chèo, có thể tìm đọc: Trần Việt Ngữ, Về nghệ thuật chèo, NXB Sân khấu, Hà Nội, 2013; Bùi Đức Hạnh, 150 làn điệu chèo cổ, NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2006; Hà Văn Cầu, Hề chèo, NXB trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2005;…

- Về tuồng, có thể tìm đọc: Mịch Quang, Tìm hiểu nghệ thuật tuồng, NXB Quân đội nhân dân, hà Nội, 2017; Hoàng Châu ký (Chủ biên), Tổng tập Văn học Việt Nam, tập 15A, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1994; Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn quốc gia, Tổng tập văn học Việt Nam, tập 12, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000;…

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

Câu 1: 

* Những hiểu biết về chèo:

- Chèo là loại hình nghệ thuật sân khấu cổ truyền Việt Nam. 

- Chèo mang tính quần chúng và được coi là loại hình sân khấu của hội hè.

- Nghệ thuật chèo mang tính tổng hợp.

* Những hiểu biết về tuồng:

- Tuồng là cách gọi một loại hình nhạc kịch thịnh hành tại Việt Nam.

- Tuồng mang theo âm hưởng hùng tráng.

- Nghệ thuật tuồng mang tính tổng hợp.

Câu 2: 

- Trân trọng, giữ gìn các loại hình nghệ thuật

- Tự hào và yêu quý đất nước Việt hơn

- Phát huy giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc.

Câu 3: 

Viết báo cáo nghiên cứu về một vấn đề sân khấu dân gian Việt Nam: Chèo

Mở bài

• Chèo là một loại kịch dân gian có tính chất tổng hợp, sản phẩm của sinh hoạt xã hội nông nghiệp cổ truyền vùng đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam.

• Việc vận dụng tục ngữ, ca dao trong lời thoại của nhân vật Chèo có vai trò quan trọng trong sự hình thành và phát triển của loại hình nghệ thuật sân khấu chèo.

Thân bài

• Định hướng, phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu: phân tích, tổng hợp qua các kịch bản; thống kê, liệt kê …

• Luận điểm chính

• Chèo đã sử dụng một cách tài tình tục ngữ, thành ngữ vốn là những kinh nghiệm được đúc kết từ trong lao động sản xuất, trong đời sống xã hội để đưa trực tiếp vào lời thoại của nhân vật.

• Bên cạnh việc sử dụng dạng các câu tục ngữ dân gian, chèo truyền thống cũng đã cải biến, thêm lời và đổi ý khi đưa những câu tục ngữ trong dân gian vào lời thoại nhân vật.

• Chèo thường đề cao một khía cạnh đạo đức nào đó của nhân vật vậy nên có một số câu tục ngữ quen thuộc thường xuất hiện trong chèo như “xuất giá tòng phu”…

• Chèo cũng đưa một số câu tục ngữ có khía cạnh đạo đức hay một số tục ngữ mang tính khẳng định triết lí, tư tưởng nào đó… 

• Ngoài vận dụng tục ngữ thì chèo truyền thống cũng đưa những câu ca dao vào lời thoại nhân vật, có thể dùng nguyên văn hoặc sửa đổi một số từ của câu ca dao khi đưa vào lời thoại.

Kết luận

Việc sử dụng ca dao, tục ngữ đưa vào lời thoại nhân vật đã góp phần quan trọng tạo nên tính dân gian trong chèo, giúp chèo giữ được cái chất của mình đồng thời kế thừa và tiếp tục truyền thống dân tộc.

Tài liệu tham khảo

Câu 4: Học sinh xem và tìm hiểu một số tài liệu nghiên cứu về chèo, tuồng qua mạng Internet hoặc qua sách báo.