Thể loại

Tác phẩm

Tiểu thuyết

Xuân Tóc Đỏ cứu quốc

Nỗi buồn chiến tranh

Trên chiếc xuồng cứu nạn

Thơ

Cảm hoài

Tây Tiến

Đàn ghi ta của Lor ca

Chính luận

Nhìn về vốn văn hóa dân tộc

Năng lực sáng tạo

Mấy ý nghĩ về thơ

Cảm hứng và sáng tạo

Truyện kỳ ảo

Hải khẩu linh từ

Muối của rừng

Kịch

Nhân vật quan trọng

Giấu của

Cẩn thận hão

Thể loại

Khái niệm

Đặc điểm

Tiểu thuyết

loại hình tự sự có dung lượng lớn, phản ánh đời sống xã hội một cách rộng lớn, sâu sắc, thông qua hệ thống nhân vật và tình huống phức tạp.

Dung lượng lớn, nhiều nhân vật, nhiều tình tiết.

Phản ánh đời sống xã hội một cách rộng lớn, sâu sắc.

Có khả năng miêu tả nội tâm nhân vật phức tạp.

Thơ

loại hình nghệ thuật ngôn ngữ, sử dụng các biện pháp tu từ, nhịp điệu, âm thanh để biểu hiện cảm xúc, tư tưởng của con người.

Các thể loại:

+ Thơ lục bát

+ Thơ thất ngôn bát cú

+ Thơ tự do

Chính luận

loại văn bản nghị luận nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về một vấn đề thuộc lĩnh vực chính trị, xã hội.

Dùng lí lẽ, dẫn chứng để thuyết phục người đọc.

Có lập luận chặt chẽ, logic.

Ngôn ngữ rõ ràng, dễ hiểu.

Truyện

loại hình tự sự có dung lượng vừa phải, phản ánh một khía cạnh của đời sống xã hội.

+Phân loại: 

Truyện ngắn

Truyện trung bình

Truyện dài

Kịch

loại hình nghệ thuật sân khấu, sử dụng ngôn ngữ, hành động, âm nhạc để thể hiện nội dung.

Phân loại: 

Kịch nói

Kịch thơ

Kịch múa

Tiêu chí

Phong cách cổ điển

Phong cách hiện thực

Phong cách lãng mạn

Nội dung

Những giá trị đạo đức, luân lý truyền thống, đề cao lý tưởng anh hùng, đề cao cái đẹp trang trọng, thanh cao.

Phản ánh khách quan hiện thực xã hội, chú trọng đến những mâu thuẫn, xung đột trong xã hội, đề cao giá trị con người.

Thể hiện những cảm xúc, tâm tư tình cảm của con người, đề cao cái đẹp tự do, phóng khoáng, đề cao giá trị cá nhân.

Hình thức

Ngôn ngữ trang trọng, trau chuốt, sử dụng nhiều điển cố, điển tích.

Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống.

Ngôn ngữ giàu hình ảnh, biện pháp tu từ, sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật.

Nhân vật

Nhân vật thường được lý tưởng hóa, tượng trưng cho những phẩm chất tốt đẹp.

Nhân vật được xây dựng một cách chân thực, sinh động, có tính cách và số phận riêng biệt.

Nhân vật thường có nội tâm phức tạp, bộc lộ những cảm xúc mãnh liệt, có xu hướng hướng nội.

Tác phẩm tiêu biểu

Văn học: "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, "Chinh phụ ngâm" của Đặng Dung, "Bình Ngô đại cáo" của Nguyễn Trãi. 

Văn học: "Chí Phèo" của Nam Cao, "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố, "Số đỏ" của Vũ Trọng Phụng. 

Văn học: Sóng (Xuân Quỳnh), Chùm thơ Xuân Diệu, Cô hàng xóm (Nguyễn Bính)

Nội dung thực hành

Chi tiết

Luyện âm

+Mục đích: Rèn luyện cách phát âm chuẩn xác, rõ ràng, rành mạch.

+Nội dung:  Phân biệt các âm vị trong tiếng Việt; luyện đọc các vần, điệu; Luyện đọc các câu, đoạn văn.

+Tác dụng: Giúp học sinh đọc hiểu văn bản một cách chính xác, trôi chảy; Góp phần nâng cao khả năng biểu đạt của học sinh.

+Ví dụ: Bài "Tây Tiến" (Quang Dũng): Luyện đọc các vần "ang, oang" để thể hiện sự hùng tráng, mạnh mẽ của bài thơ.

Luyện từ vựng

+Mục đích: Giúp học sinh hiểu và sử dụng từ ngữ một cách chính xác, hiệu quả.

+Nội dung:  Giải thích nghĩa của từ ngữ; phân biệt các từ ngữ đồng nghĩa, trái nghĩa; Luyện tập sử dụng từ ngữ trong câu, đoạn văn.

+Tác dụng: Giúp học sinh hiểu rõ nội dung văn bản; Góp phần nâng cao khả năng diễn đạt của học sinh.

+Ví dụ: Bài "Mấy ý nghĩ về thơ" (Hoài Thanh): Giải thích nghĩa của các từ ngữ như "thi ca", "chất liệu", "hình tượng", "tâm hồn".

Luyện ngữ pháp

+Mục đích: Giúp học sinh nắm vững cấu tạo và cách sử dụng các thành phần ngữ pháp trong tiếng Việt.

+Nội dung:  Phân loại các từ ngữ.

+Tác dụng: Giúp học sinh phân tích cấu trúc văn bản; Góp phần nâng cao khả năng viết của học sinh.

Luyện tập làm văn

+Mục đích: Rèn luyện kỹ năng viết các dạng văn bản khác nhau.

+Nội dung: Viết các dạng văn bản: miêu tả, biểu cảm, nghị luận.

Luyện tập lập dàn bài, viết bài.

Tác dụng:

Giúp học sinh rèn luyện kỹ năng tư duy, sáng tạo.

Nâng cao khả năng biểu đạt của học sinh.