BÀI 1. KHẢ NĂNG LỚN LAO CỦA TIỂU THUYẾT

VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN SO SÁNH, ĐÁNH GIÁ HAI TÁC PHẨM TRUYỆN

Câu 1: Nêu cơ sở của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm

Giải rút gọn: 

Viết về cùng đề tài, tiêu biểu cho những cách tiếp cận hiện thực chiến tranh của văn học trong một giai đoạn cụ thể.

Câu 2: Nêu mục đích của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm

Giải rút gọn: 

Sự giống và khác nhau giữa đề tài, cảm hứng của hai tác giả- tác phẩm.

Câu 3: Trình bày luận điểm khái quát về nét chung của hai tác phẩm.

Giải rút gọn: 

Hai truyện ngắn đều được viết ra trong khoảng nửa cuối thập niên sáu mươi của thế kỉ XX, lúc cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược của nhân dân ta bước vào giai đoạn quyết liệt.

Câu 4: Trình bày luận điểm khái quát về nét chung của hai tác phẩm.

Giải rút gọn: 

- Xuất xứ: Mảnh trăng cuối rừng thuộc tập Những vùng trời khác nhau của Nguyễn Minh Châu; truyện Những đứa con trong gia đình thuộc Truyện và kí của Nguyễn Thi.

- Bối cảnh: hai truyện đều viết trong bối cảnh chống đế quốc Mỹ

- Cốt truyện: Mảnh trăng cuối rừng kể về câu chuyện tình yêu trong thời chiến còn Những đứa con trong gia đình kể về câu chuyện tình cảm gia đình.

Câu 5: Thông tin khái quát về Mảnh trăng cuối rừng.

Giải rút gọn: 

Mánh trăng cuối rừng được in vào sách lần đầu năm 1970, trong tập Những vùng trời khác nhau của Nguyễn Minh Châu. Truyện gồm một câu chuyện “khung” được kể từ ngôi thứ ba và câu chuyện chính được kể từ ngôi thứ nhất xưng “tôi” của nhân vật Lãm.

Câu 6: Thông tin khái quát về Những đứa con trong gia đình.

Giải rút gọn: 

Đọc truyện Những đứa con trơng gia đình của Nguyễn Thi (in lần đầu trong tập Truyện và kí, xuất bản năm 1969), không gian sông nước ở miền Tây Nam Bộ và những nhân vật vừa chớm bước vào tuổi thanh niên.

Câu 7: Phân tích cụ thể điểm tương đồng giữa hai tác phẩm: tính chất của sự miêu tả và cảm hứng sáng tác.

Giải rút gọn: 

Qua phần tóm tắt cốt truyện ở trên, có thể thấy cả hai tác phẩm đều cố gắng làm sáng tỏ chủ nghĩa anh hùng bao trùm đời sống tinh thần của cả dân tộc trong cuộc kháng chiến.

Câu 8: Phân tích nét riêng trong cách viết của từng tác phẩm - một vấn đề quan trọng cho thấy sự đa dạng của văn xuôi cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 - 1975.

Giải rút gọn: 

Nguyễn Minh Châu nghiêng về tổ chức tác phẩm theo kiểu luận đề và để cho nhân vật trực tiếp nói những lời mang màu sắc chính luận rõ nét. Trong khi đó, Nguyễn Thi lại dày công chọn lọc các chi tiết nóng hổi tính hiện thực như cuốn sổ gia đình, bàn thờ người mẹ, những cuộc đối thoại trẻ con, ..

Câu 9: Kết luận chung về giá trị của các tác phẩm và gợi mở cách nhìn nhận phù hợp về văn học của một gia đoạn đã qua.

Giải rút gọn: 

Mảnh trăng cuối rừng và Những đứa con trong gia đình là những sáng tác mang dấu ấn thời đại rõ nét.

YÊU CẦU SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Cơ sở của việc lựa chọn so sánh hai tác phẩm Mảnh trăng cuối rừng và Những đứa con trong gia đình là gì?

Giải rút gọn: 

Đề tài, thời điểm sáng tác.

Câu 2: Tác giả bài viết đã xác định mục đích so sánh hai tác phẩm như thế nào?

Giải rút gọn: 

Vị trí nổi bật của Nguyễn Minh Châu và Nguyễn Thi trong đội ngũ những nhà văn - chiến sĩ, lại cũng xuất phát từ ý nghĩa đại diện của hai truyện ngắn này cho cách tiếp cận hiện thực chiến tranh trong văn học một thời.

Câu 3: Các phương diện cơ bản nào của hai tác phẩm đã được đưa ra so sánh?

Giải rút gọn: 

Tính chất của sự miêu tả và cảm hứng sáng tác, nét riêng trong cách viết của từng tác phẩm.

Câu 4: Đánh giá nào về đặc điểm, giá trị của từng tác phẩm được nảy sinh trên cơ sở so sánh?

Giải rút gọn: 

Hai tác phẩm của hai nhà văn tài năng nổi bật là Nguyễn Minh Châu và Nguyễn Thi vẫn cho thấy rõ cá tính sáng tạo của mỗi người - điều rất có ý nghĩa, nói lên sự đa dạng nhất định của một nền văn học hướng về nhân dân, luôn đề cao trách nhiệm xã hội của người viết.