BÀI 4. PHÉP TRỪ SỐ NGUYÊN, QUY TẮC DẤU NGOẶC

1. PHÉP TRỪ SỐ NGUYÊN 

Bài 1: Tính và so sánh kết quả: 7 – 2 và 7 + (– 2). 

Giải rút gọn:

7 – 2 = 5  ; 7 + (– 2) = 5 => 7 – 2 = 7 + (–2). 

Bài 2: Nhiệt độ lúc 17 giờ là 5 °C đến 21 giờ nhiệt độ giảm đi 6 °C. Viết phép tính và tính nhiệt độ lúc 21 giờ.

Giải rút gọn:

Nhiệt độ lúc 21 giờ là:  5 – 6 = –1 (^oC)

2. QUY TẮC DẤU NGOẶC

Bài 1: Tính và so sánh kết quả trong mỗi trường hợp sau:

a) 5 + (8 + 3) và 5 + 8 + 3                            b) 8 + (10 – 5) và 8 + 10 – 5

c) 12 – (2 + 16) và 12 – 2 – 16                      d) 18 – (5 – 15) và 18 – 5 + 15.

Giải rút gọn: 

a) 5 + (8 + 3) = 5 + 11 = 16 ;  5 + 8 + 3 = 13 + 3 = 16 

=> 5 + (8 + 3) = 5 + 8 + 3.

b) 8 + (10 – 5) = 8 + 5 = 13 ; 8 + 10 – 5 = 18 – 5 = 13 

=> 8 + (10 – 5) = 8 + 10 – 5.

c) 12 – (2 + 16) = 12 – 18 = – 6 ; 12 – 2 – 16 = 10 – 16 = – 6

=> 12 – (2 + 16) = 12 – 2 – 16.

d) 18 – (5 – 15) = 18 – (–10) = 28 ;  18 – 5 + 15 = 13 + 15 = 28

=> 18 – (5 – 15) = 18 – 5 + 15. 

Bài 2: Tính một cách hợp lí:

a) (– 215) + 63 + 37                                      b) (– 147) – (13 – 47).

Giải rút gọn: 

a) (– 215) + (63 + 37) = (– 215) + 100 = – 115

b)  (– 147) – 13 + 47  = [(– 147) + 47] – 13  = (– 100) – 13 = – 113

BÀI TẬP CUỐI SGK 

Bài 1: Tính:

a) (– 10) – 21 – 18                              b) 24 – (– 16) + (– 15)

c) 49 – [15 + (– 6)]                             d) (– 44) – [(– 14) – 30].

Giải rút gọn: 

a) (– 10) – 21 – 18 = – (10 + 21 + 18) = – 49. 

b) 24 + 16 + (– 15) = 40 – 15 = 25. 

c) 49 – (15 – 6) = 49 – 9 = 40.

d) (– 44) – [(– 14) + (– 30)] = (– 44) – (– 44) = (– 44) + 44 = 0 

Bài 2: Tính một cách hợp lí:

a) 10 – 12 – 8                                      b) 4 – (– 15) – 5 + 6

c) 2 – 12 – 4 – 6                                  d) – 45 – 5 – (– 12) + 8.

Giải rút gọn: 

a) 10 – (12 + 8)  = 10 – 20 = – 10. 

b) 4 + 15 – 5 + 6 = ( 4 + 6 ) + ( 15 – 5 ) = 10 + 10 = 20

c) (2 – 12) – (4 + 6) = (– 10) – 10 = – 20. 

d)  – (45 + 5) – [(– 12) – 8] = (– 50) – (– 20) = (– 50) + 20 = – 30. 

Bài 3: Tính giá trị biểu thức:

a) (– 12) – x với x = – 28                    b) a – b với a = 12, b = – 48.

Giải rút gọn: 

a) (– 12) – x = (– 12) – (– 28) = (– 12) + 28 = 16.

b) a – b = 12 – (– 48) = 12 + 48 = 60

Bài 4: Nhiệt độ lúc 6 giờ là -3⁰C , đến 12 giờ nhiệt độ tăng 10⁰C , đến 20 giờ nhiệt độ lại giảm 8⁰C. Nhiệt độ lúc 20 giờ là bao nhiêu ?

Giải rút gọn: 

Nhiệt độ lúc 20 giờ là : (-3) + 10 – 8 = -1 ( ⁰C) 

Bài 5: Sử dụng máy tính cầm tay

Dùng máy tính cầm tay để tính:

56 – 182                          346 – (– 89)                               (– 76) – (103).

Giải rút gọn: 

56 – 182 = – 126; 

346 – (– 89) = 435; 

(– 76) – (103) = – 179.

Bài 6: Đố vui. Em hãy dựa vào thông tin dưới mỗi bức ảnh để tính tuổi của các nhà bác học sau

Giải rút gọn: 

Tuổi của nhà bác học Archimedes là: (– 212) – (– 287) = 75 tuổi. 

Tuổi của nhà bác học Pythagoras là: (– 495) – (– 570) = 75 tuổi. 

TÌM TÒI – MỞ RỘNG

Múi giờ của các vùng trên thế giới

Bản đồ sau cho biết múi giờ của các vùng trên thế giới. Việt Nam ở múi giờ + 7.

a) Xác định múi giờ của các thành phố sau: Bắc Kinh (Beijing), Mát-xcơ-va (Moscow), Luân Đôn (London), Niu Y -oóc (New York), Lốt An-giơ-lét (Los Angeles).

b) Cho biết Hà Nội và mỗi thành phố sau cách nhau bao nhiêu giờ: Bắc Kinh, Mát-xcơ-va, Luân Đôn, Niu Y- oóc, Lốt An-giơ-lét.

c) Biết thời gian ở Hà Nội đang là 8 giờ sáng, hãy tính giờ ở Bắc Kinh, Mát-xcơ-va, Luân Đôn, Niu Y- oóc, Lốt An-giơ-lét.

Giải rút gọn: 

a) 

b) 

c) 

+) Bắc Kinh :        8 + 1 = 9 giờ sáng

+) Mát-xcơ-va :     8 + (– 4) = 4 giờ sáng

+) Luân Đôn :       8 + (– 7) = 1 giờ sáng

+) Niu Y - oóc :     8 + (– 12) = – 4 giờ sáng hay 20 giờ ngày hôm trước 

+) Lốt An-giơ-lét: 8 + (– 15) = – 7 giờ sáng, hay là 17 giờ ngày hôm trước.