CHƯƠNG 5. PHÂN SỐ VÀ SỐ THẬP PHÂN

BÀI 1: PHÂN SỐ VỚI TỬ VÀ MẪU LÀ SỐ NGUYÊN

1. KHÁI NIỆM PHÂN SỐ

Bài 1: Một tòa nhà chúng cư có ba tầng hầm được kí hiệu theo thứ tự từ trên xuống là B1, B2, B3. Độ cao của ba tầng hầm là bằng nhau. Biết rằng độ cao của mặt sàn tầng hầm B3 so với mặt đất là -10 m. Tính độ cao của mặt sàn tầng hầm B1 so với mặt đất.

Giải rút gọn:

Độ cao của mặt sàn tầng hầm B1 so với mặt đất là:

-10 : 3 = (m)

Bài 2: Viết kết quả của phép chia a : b trong mỗi trường hợp sau theo mẫu...

Giải rút gọn:

Bài 3: Viết và đọc phân số trong mỗi trường hợp sau:

a) Tử số là - 6, mẫu số là 17; 

b) Tử số là - 12, mẫu số là -37.

Giải rút gọn:

Bài 4: Cách viết nào dưới đây cho ta phân số...

Giải rút gọn:

a)

b)  

2. PHÂN SỐ BẰNG NHAU

Bài 1: 

a) Viết các phân số biểu thị phần đã tô màu trong mỗi hình bên.

b) Hai phân số đó có bằng nhau không?

Giải rút gọn:

Phân số biểu thị cho hình trên là:

Phân số biểu thị cho hình trên là:

 b) Ta thấy: =

Bài 2: Xét hai phân số bằng nhau... So sánh tích của tử ở phân số thứ nhất và mẫu ở phân số thứ hai với tích của mẫu ở phân số thứ nhất và tử ở phân số thứ hai.

Giải rút gọn:

Ta có: 1.8 = 2.4 = 8.

Vậy tích của tử ở phân số thứ nhất và mẫu ở phân số thứ hai bằng tích của mẫu ở phân số thứ nhất và tử ở phân số thứ hai.

Bài 3: Các cặp phân số sau có bằng nhau không? Vì sao?

Giải rút gọn:

a) = =

b) ≠  ( ≠ )

3. TÍNH CHẤT CƠ BẢN CỦA PHÂN SỐ

Bài 1: a) Ta có... vì 1.10 = 5.2 (quy tắc bằng nhau của hai phân số). Tìm số nguyên thích hợp ở...

b) Ta có: vì 4. (- 6) = 24. (-1) (quy tắc bằng nhau của bai phân số). Tìm số nguyên thích hợp ở ...

Giải rút gọn:

a) = =

b) = =

Bài 2: Viết phân số sau thành số bằng nó và có mẫu là số dương...

Giải rút gọn:

Ta có:

Bài 3: Nêu cách rút gọn phân số với tử và mẫu là số nguyên dương về phân số tối giản.

Phân số tối giản là phân số mà tử và mẫu chỉ có ước chung là 1 và - 1.

Giải rút gọn:

Bước 1: Tìm ƯCLN của tử và mẫu sau khi đã bỏ đi dấu "-” (nếu có)

Bước 2: Chia cả tử và mẫu cho ƯCLN vừa tìm được, ta có phân số tối giản cần tìm.

Bài 4: Nêu cách quy đồng mẫu nhiều phân số có tử và mẫu là số nguyên dương.

Giải rút gọn:

Bước 1: Viết các phân số đã cho về phân số có mẫu dương. Tìm BCNN của các mẫu dương đó để làm mẫu chung.

Bước 2: Tìm thừa số phụ của mỗi mẫu (bằng cách chia mẫu chung cho từng mẫu).

Bước 3: Nhân tử và mẫu của mỗi phân số ở Bước 1 với thừa số phụ tương ứng.

Bài 5: Quy đồng mẫu những phân số sau...

Giải rút gọn:

BCNN(8, 3, 72) = 72

=  

BÀI TẬP

Bài 1: Viết và đọc phân số trong mỗi trường hợp sau:

a) Tử số là - 43, mẫu số là 19; 

b) Tử số là - 123, mẫu số là - 63.

Giải rút gọn:

Bài 2: Các cặp phân số sau có bằng nhau không? Vì sao?

Giải rút gọn:

a) 

b) = ≠

Bài 3: Tìm số nguyên x, biết...

Giải rút gọn:

a)  

=> -28 . = 16 . (-35) => = = 20

b) =  

=> (+ 7) . 3 = 15 . (-2) 

ó + 7 = -10

ó = -17   

Bài 4:  Rút gọn mỗi phân số sau về phân số tối giản...

Giải rút gọn:

Bài 5:  

a) Rút gọn phân số... về phân số tối giản.

b) Viết tất cả các phân số bằng...mà mẫu là số tự nhiên có hai chữ số.

Giải rút gọn:

a) Ta có ƯCLN(21, 39) = 3. 

=>                                    

b) Tất cả các phân số bằng mà mẫu là số tự nhiên có hai chữ số là: 

;   ; ;                      

Bài 6: Quy đồng mẫu những phân số sau...

Giải rút gọn:

a)  BCNN(14, 21) = 42

=  

b) BCNN(60, 18, 90) = 180

=  

Bài 7: Trong các phân số sau, tìm phân số không bằng phân số nào trong các phân số còn lại...

Giải rút gọn:

Khi đó, các phân số bằng nhau là: 

Vậy có phân số là phân số không bằng phân số nào.