THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

Câu 1: Xác định và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ thể hiện trong những từ ngữ in đậm ở khổ thơ dưới đây:

Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...

Non xa khởi sự nhạt sương mờ...

Đã nghe rét mướt luồn trong gió...

Đã vắng người sang những chuyến đò...

(Xuân Diệu)

Câu 2: Tìm các biện pháp tu từ được sử dụng trong những dòng thơ dưới đây. Những biện pháp tu từ ấy có tác dụng biểu đạt như thế nào trong một bài thơ có yếu tố tượng trưng?

Sông Đáy chảy vào đời tôi

Như mẹ tôi gánh nặng rẽ vào ngõ sau mỗi buổi chiều đi làm về vất vả

Tôi dụi mặt vào lưng người đẫm mồ hôi mát một mảnh sông đêm

Năm tháng sống xa quê tôi như người bước hụt

Cơn mơ vang lên tiếng cá quẫy tuột câu như một tiếng nấc 

Âm thầm vỡ trong tôi, âm thầm vỡ cuối nguồn

[...]

Sông Đáy ơi, sông Đáy ơi ... chiều nay tôi trở lại Mẹ tôi đã già như cát bên bờ

(Nguyễn Quang Thiều)

Câu 3: Phân tích tác dụng của các câu hỏi tu từ trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử.

Câu 4: Phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ so sánh và lặp cấu trúc trong bài thơ Tình ca ban mai của Chế Lan Viên.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

Câu 1:

+ BPTT nhân hóa: nàng trăng tự ngẩn ngơ...

 Tác dụng: gợi lên hình ảnh cô gái dưới ánh trắng ngẩn ngơ, thất thần suy nghĩ.

+ BPTT nhân hóa: nghe rét mướt luồn trong gió...

Tác dụng: vật thể hóa cái lạnh, chỉ mức độ cái lạnh của mùa thu, cái vô hình đã thành cái hữu hình nhờ động từ “luồn”.

Câu 2: 

- Biện pháp tu từ so sánh:

"Sông Đáy chảy vào đời tôi/ Như mẹ tôi..."

"Năm tháng sống xa quê tôi như người bước hụt"

"Mẹ tôi đã già như cát bên bờ"

- Tác dụng: Diễn tả dòng sông gần gũi, gắn bó thân thiết với chủ thể trữ tình, qua đó tăng tính biểu cảm, biểu đạt.

Câu 3: 

- Câu hỏi 1: ‘‘Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”: một lời trách móc nhẹ nhàng của người con gái.

- Câu hỏi 2: “Có chở trăng về kịp tối nay?”: thể hiện niềm hi vọng, tình yêu thương thầm kín của tác giả.

- Câu hỏi cuối: “Ai biết tình ai có đậm đà?”: tăng thêm nỗi cô đơn, trống vắng trong một tâm hồn tha thiết yêu thương con người và cuộc đời.

Câu 4: 

- So sánh: miêu tả một cách chân thực, rõ nét, đặc sắc tình yêu đôi lứa. 

- Lặp cấu trúc: nhấn mạnh những cảm xúc của nhân vật anh và em.