BÀI 6: THƠ

VĂN BẢN: TÌNH CA BAN MAI

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Đọc trước bài thơ Tình ca ban mai; tìm hiểu thêm thông tin vì nhà thơ Chế Lan Viên.

Câu 2: Tìm đọc các bài thơ viết về tình yêu của Chế Lan Viên. Em có ấn tượng gì về những bài thơ ấy?

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Cách tổ chức khổ thơ có gì đặc biệt?

Câu 2: Chú ý các từ chỉ thời gian trong bốn khổ thơ đầu.

Câu 3: Chú ý sự lặp lại hình ảnh trong các dòng thơ số 8 và 16.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Vì sao?

Câu 2: Hãy chỉ ra vai trò của một yếu tố tượng trưng trong việc thể hiện nội dung tác phẩm.

Câu 3: Những biến đổi của hình tượng "em" ở bốn khổ thơ đầu được so sánh với những thời điểm trong một ngày và cảnh sắc thiên nhiên. Phân tích ý nghĩa của cách biểu đạt này.

Câu 4: Sức mạnh của tình yêu lứa đôi ("tình ta") được thể hiện như thế nào trong các khổ thơ 6, 7 và 8?

Câu 5: Khổ thơ cuối có khác biệt gì với các khổ thơ trước đó? Ý nghĩa của sự khác biệt này?

Câu 6: Em thấy thích nhất hình ảnh, dòng thơ hay khổ thơ nào trong bài thơ? Vì sao?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: 

- Nhà thơ Chế Lan Viên(1920 - 1989):

+ Tên thật là Phan Ngọc Hoan, sinh ra tại Tỉnh Quảng Trị.

+ Lớn lên và đi học tại Quy Nhơn.

+ Ông làm thơ từ rất sớm. Năm 17 tuổi, xuất bản tập thơ đầu tay “Điêu tàn” và vụt sáng trong phong trào Thơ mới.

+ Trong cuộc đời sáng tác, ông để lại nhiều tác phẩm giá trị trong thể loại thơ, văn, tiểu luận phê bình.

Câu 2: Một số bài thơ về tình yêu của Chế Lan Viên: Nhớ; Những sợi tơ lòng; Hoàng hôn; Khúc ca chiều; Khoảng cách; Chia; Hái theo mùa...

- Ấn tượng về những bài thơ: Chế Lan Viên đã tạo nên một thế giới nghệ thuật và hồn thơ riêng biệt. Thơ tình Chế Lan Viên gần gũi, thời gian và không gian được cá thể hóa, vĩnh cửu hóa, gắn với chủ thể trữ tình trong từng bài thơ.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Bài thơ gồm chín khổ thơ, tám khổ có 2 dòng thơ, riêng khổ cuối có 1 dòng.

Câu 2: Chiều, mai, trưa, khuya, ban mai.

Câu 3: Hình ảnh sao vàng mọc chi chít.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Bài thơ có thể chia làm 3 phần:

- Bốn khổ thơ đầu: Thể hiện tầm quan trọng của nhân vật trữ tình em.

- Bốn khổ thơ sau: Bức tranh thiên nhiên cuộc sống khi có “tình ta”.

- Câu thơ cuối cùng: Miêu tả sự hạnh phúc khi em về. 

Câu 2: 

- Yếu tố tượng trưng: hạt vàng

- Vai trò: giúp bài thơ sinh động hơn, biểu đạt những rung động, tình cảm mãnh liệt, ào ạt, đắm say của nhân vật trữ tình với “em”.

Câu 3: Hình tượng “em” trong 4 khổ thơ đầu được so sánh với khoảng thời gian chiều, mai, trưa, khuya. Đó là những khoảng thời gian quay vòng trong một ngày.

- Em đi mang chiều tàn đi mất, mang chim chóc bay xa. Em đi mang theo ánh sáng cuối cùng của ngày đi mất. 

- Khi em về tựa ngày mai tới, như ánh sáng ngày mới tinh khôi. Khi em về, mọi sự sống bắt đầu đâm chồi nảy nở, rừng non cũng phải trổ lộc xanh biếc, hồi sinh mọi thứ.

- Trong lòng anh, khi “em ở” là lúc cái đẹp đang hiện hữu trước mắt anh, vẫn là cảnh vật thường ngày, vẫn là màu nắng quen thuộc, nhưng “em ở” mọi vật trở nên đẹp hơn, thanh tao hơn.

- Tình em tựa sao khuya, tuy chỉ là những ngôi sao nhỏ bé trên bầu trời nhưng luôn vĩnh hằng và vô tận, nhiều vô kể không bao giờ có thể đếm được.

Câu 4: Từ “em” và “tình em” đã xuất hiện tình ta vì giờ đây, tình yêu đã xuất hiện song phương được hợp nhất, có cả anh và em, không chỉ tồn tại từ một phía nữa.

Câu 5: - Khổ thơ cuối chỉ có 1 câu duy nhất.

- Ý nghĩa: Câu thơ duy nhất khẳng định nhất quán về niềm tin mạnh mẽ về tình yêu, về ngày mai chắc chắn em sẽ về. 

Câu 6: Em thích nhất khổ thơ cuối vì đây là khổ thơ rất đặc biệt khi chỉ có 1 dòng duy nhất. Khổ thơ đã kết thúc trọn vẹn mạch cảm xúc mong ngóng, xốn xang xuyên suốt cả ngày dài nghĩ đến em, nghĩ đến “tình ta”. Câu thơ vừa khẳng định được niềm tin mạnh mẽ về tình yêu, về ngày mai em về và được hạnh phúc bên em; đồng thời cũng bộc lộ rõ sự trông mong, ngóng đợi tình yêu trở về của nhà thơ.