BÀI 6: NÂNG NIU KỈ NIỆM

ĐỌC HIỂU: CHIẾC LÁ ĐẦU TIÊN

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Kỉ niệm nào về mái trường khiến bạn xúc động nhất? Hãy chia sẻ với các bạn về điều đó.

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Bạn hiểu thế nào về hai dòng thơ đầu?

CH 2: Khổ thơ này gợi lên trong bạn cảm xúc gì về ngôi trường của mình?

CH 3: Bạn hình dung thế nào về cảnh được miêu tả trong đoạn thơ này?

CH 4: Bạn cảm nhận như thế nào về tình cảm của chủ thể trữ tình được thể hiện quan đoạn thơ này?

SAU KHI ĐỌC

CH 1: Theo bạn, các từ ngữ “một người” (dòng 8), “tôi” (dòng 16), “anh” (các dòng thơ khác) trong bài thơ chỉ những ai? Cách sử dụng các từ ngữ nhân xưng như vậy có tác dụng gì?

CH 2: Xác định các biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ 3, 4, 6 và nêu tác dụng của chúng.

CH 3: Nhận xét về tác dụng của việc sử dụng dối thoại ở khổ thơ 5.

CH 4: Liệt kê một số từ ngữ, hình ảnh bộc lộ tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình. Từ đó, nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ

CH 5: Bạn cảm nhận như thế nào về hình ảnh "Chiếc lá buổi đầu tiên" ở cuối bài thơ?

CH 6: Bài thơ gợi lên trong bạn những kỉ niệm hoặc suy nghĩ gì về tuổi học trò?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI 

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Kỉ niệm về mái trường khiến em xúc động nhất đó là Lễ bế giảng. Đó là lúc chúng em phải chia tay mái trường cấp 3 đã gắn bó với mình suốt ba năm quá

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Hai dòng thơ đầu là cảm xúc của tác giả về quãng thời gian tươi đẹp đã xa với nhân vật “em”.

CH 2: Khi đọc khổ thơ này, những kí ức về mái trường cũ chợt ùa về trong trí nhớ tôi, gợi nhớ đến những tháng ngày vui vẻ đẹp đẽ nhất của tuổi 17 với thầy cô, bạn bè…

CH 3: Khổ thơ này giúp người đọc hình dung ra một khung cảnh lớp học vui nhộn, hồn nhiên. Nơi ấy có “một nàng Bạch Tuyết” – chính là cô giáo và “những chú lùn rất quấy” là những cô cậu học sinh tinh nghịch, nhí nhảnh. 

CH 4: Nhân vật trữ tình xúc động, xôn xao khi nhớ về “những chuyện năm nao, những chuyện năm nào”. 

SAU KHI ĐỌC

CH 1: - Từ “một người” (dòng 8) có thể chỉ chủ thể trữ tình hoặc một học sinh.

- Từ “tôi” (dòng 16) có thể chỉ chủ thể trữ tình.

- Từ “anh” (các dòng thơ khác) có thể chỉ chủ thể trữ tình.

Việc tác giả sử dụng các từ ngữ nhân xưng như vậy để tránh trường hợp lặp từ trong các câu thơ.

CH 2: Khổ 3: Biện pháp tu từ điệp cấu trúc “Muốn nói bao nhiêu, muốn khóc bao nhiêu”.

→ Tác dụng: nhấn mạnh cảm xúc bồi hồi, xúc động của chủ thể trữ tình khi nhớ về những kỉ niệm nơi mái trường cũ.

- Khổ 4: Biện pháp điệp từ (Từ “nỗi nhớ” được lặp lại ba lần).

→ Tác dụng: nhấn mạnh những nỗi nhớ của chủ thể trữ tình.

- Khổ 6:

+ Biện pháp điệp cấu trúc “Những chuyện năm nao, những chuyện năm nào”.

→ Tác dụng: nhấn mạnh quãng thời gian xa xưa với biết bao câu chuyện buồn vui cùng năm tháng.

+ Biện pháp tu từ ẩn dụ: “mùa hoa mơ” chỉ mùa xuân, “mùa hoa phượng” chỉ mùa hạ.

→ Tác dụng: chỉ quãng thời gian trôi nhanh, liên tục.

CH 3: Việc sử dụng câu đối thoại ở khổ 5 nhằm nhấn mạnh nỗi nhớ nhung chi tiết.

CH 4: Một số từ ngữ, hình ảnh bộ lộ tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình là: "mê say", " bâng khuâng", "nỗi nhớ", "xúc động", "xôn xao", "trán thầy",...

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là nỗi nhớ da diết về những kí ức của một thời học trò đã qua.

CH 5: Hình ảnh “chiếc lá buổi đầu tiên” ở cuối bài thơ là một hình ảnh mang tính tượng trưng. “Chiếc lá buổi đầu tiên” ẩn dụ cho khoảng thời gian đẹp đẽ đó là tình yêu đầu, tình yêu của lứa tuổi học trò ngây ngô, trong sáng, mộng mơ.

CH 6: Với em tuổi học trò là quãng thời gian đẹp đẽ và quý giá nhất gắn với những kỉ niệm khó mà quên được.