BÀI 6: NÂNG NIU KỈ NIỆM

ĐỌC HIỂU: TÂY TIẾN

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn biết gì về vùng đất Tây Bắc và những người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp? Hãy chia sẻ với mọi người.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Từ láy “chơi vơi” giúp bạn cảm nhận như thế nào về nỗi nhớ của nhà thơ?

Câu 2: Đoạn thơ này giúp bạn hình dung như thế nào về hình ảnh thiên nhiên rừng núi?

Câu 3: Bạn cảm nhận như thế nào về hình ảnh người lính được miêu tả trong đoạn thơ? Qua đó, tác giả đã thể hiện tình cảm gì đối với người lính Tây Tiến?

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Xác định bố cục bài thơ và nội dung chính của từng đoạn. Từ đó, chỉ ra mạch cảm xúc của bài thơ.

Câu 2: Liệt kê các dòng thơ trực tiếp bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả và nêu tác dụng của chúng. Xác định chủ thể trữ tình và cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

Câu 3: Phân tích bức tranh thiên nhiên và hình ảnh đoàn quân Tây Tiến trong đoạn 1. Chỉ ra một số nét đặc sắc trong cách sử dụng hình ảnh, từ ngữ, vần, nhịp của đoạn thơ.

Câu 4: Phân tích vẻ đẹp của hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 3. Vẻ đẹp của người lính trong đoạn này có gì khác so với đoạn 2?

Câu 5: Bài thơ Tây Tiến giúp bạn hiểu thêm những gì về:

a. Hình ảnh anh bộ đội và con người Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp?

b. Vai trò, ý nghĩa của kí ức và kỉ niệm trong đời sống tinh thần của con người cũng như trong sáng tác thơ ca?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Vùng đất Tây Bắc nằm ở phía tây của miền Bắc, là nơi có địa hình hiểm trở, nguy hiểm, thiên nhiên khắc nghiệt. Những người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp là những người đầy dũng cảm, lạc quan và nhiệt huyết.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Từ láy "chơi vơi" giúp tôi cảm nhận nỗi nhớ miên man, rộng lớn, vô định.

Câu 2: Hình ảnh thiên nhiên rừng núi hiện lên đầy sự gai góc, chông gai, hiểm trở, hoang dã nhưng cũng khá thơ mộng.

Câu 3:Tác giả đã thể hiện tình cảm đối với người lính: sự thương cảm, ngưỡng mộ và nhớ ơn đối với công lao của những người lính.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: * Bố cục và nội dung chính của từng đoạn:

- Đoạn 1: 14 câu đầu: Khung cảnh thiên nhiên phía Tây và những cuộc hành quân gian khổ của đoàn quân Tây Tiến.

- Đoạn 2: 8 câu tiếp theo: Những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước thơ mộng.

- Đoạn 3: 8 câu tiếp theo: Chân dung người lính Tây Tiến.

- Đoạn 4: Phần còn lại: Lời thề gắn bó với Tây Tiến và miền Tây.

* Mạch cảm xúc của bài thơ: mạch hồi tưởng, từ thực tại vọng về miền hoài niệm, sau đó lại trở về với thực tại.

Câu 2:

- Các dòng thơ trực tiếp bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả:

+ Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi.

+ Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói.

+ Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.

=> Tác dụng: nhằm thể hiện trực tiếp tình cảm của tác giả đối với khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc và hình ảnh người lính Tây Tiến.

Câu 3: * Bức tranh thiên nhiên trong đoạn 1:

- Vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội của thiên nhiên núi rừng Tây Bắc chủ yếu được thể hiện trong các câu thơ tả sương núi dày đặc, dối núi hiểm trở và sự hoang sơ, bí hiểm của núi rừng. Vẻ đẹp lãng mạn, nên thơ của thiên nhiên núi rừng Tây Bắc chủ yếu được thể hiện trong các câu thơ miêu tả hoa, mưa rừng, chiều sương,… 

* Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến: Hình tượng người lính với sức mạnh hào hùng, khí thế oanh liệt và vẻ đẹp hào hoa, kiêu hùng, lãng mạn.

* Một số nét đặc sắc trong cách sử dụng hình ảnh, từ ngữ, vần, nhịp của đoạn thơ:

- Một số câu thơ dùng toàn tranh trắc hoặc thanh bằng, tạo cảm giác khúc khuỷu, hiểm trở và cảm giác yên bính.

- Sử dụng các từ láy giàu hình ảnh: chơi vơi, khúc khuỷu, thăm thẳm.

- Vần: đa dạng, kết hợp các vần lưng, vần chân liền, vần chân cách.

- Nhịp: chủ yếu là nhịp 4/3, 2/2/3.

Câu 4: 

Câu 5: 

a. Bài thơ Tây Tiến giúp tôi hiểu thêm về hình ảnh anh bộ đội và con người Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Pháp: họ phải chịu những cơn đau bệnh hoành hành, đối mặt với nhiều khó khăn gian nan thử thách.

b. Vai trò, ý nghĩa của kí ức và kỉ niệm trong đời sống tinh thần của con người: Là nơi khơi nguồn cảm xúc, làm phong phú hơn cho đời sống tinh thần của con người, là điểm tự để con người cố gắng. Là nguồn chất liệu phong phú, sâu sắc, giúp các thi phẩm giau cảm xúc và tính trữ tình.