BÀI 6: NÂNG NIU KỈ NIỆM

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH 1: Chỉ ra và sửa lại lỗi về trật tự từ trong các câu sau:

a. Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (AFF Cup) chỉ có duy nhất ở Việt Nam trên kênh VTC.

b. Tên trộm khai nhận đã thực hiện nhiều vụ trộm ở trụ sở công an.

c. Họ úp cái nón lên mặt, nằm xuống ngủ một giấc cho đến chiều. (Dẫn theo Nguyễn Đức Dân)

d. Anh ấy đóng cửa lại, từ tốn nói lời chào tôi rồi đi vào nhà.

đ. Đây là bộ phim về ngày tận thế nổi tiếng của Mỹ.

e. Trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp kiên cường, nhân dân ta đã thể hiện một sức sống mãnh liệt.

CH 2: Bạn hãy tìm 2 câu sai về trật tự từ trên một tờ báo và chữa lại cho đúng.

CH 3: Đọc các câu sau:

a₁. Chàng lẳng lặng ngồi dậy, tì trên cửa sổ, cúi mình nhìn ra phía ao. (Thạch Lam)

a₂. Chàng cúi mình nhìn ra phía ao, lẳng lặng ngồi dậy, tì trên cửa sổ.

b₁. Thanh lách cách cửa gỗ để khép, nhẹ nhàng bước vào. (Thạch Lam)

b₂. Thanh nhẹ nhàng bước vào, lách cách cửa gỗ để khép.

c₁. Gạch mát và phủ rêu khiến Thanh nhớ lại hai bàn chân xinh xắn của Nga, ngày nào, đi trên đó. (Thạch Lam)

c₂. Gạch mát và phủ rêu khiến Thanh nhớ lại hai bàn chân của Nga xinh xắn, ngày nào, đi trên đó.

CH a₂, b₂, c₂ đã thay đổi trật tự từ so với câu a₁, b₁, c₁. Việc thay đổi như vậy có phù hợp không? Vì sao?

CH 4: Nhận xét về việc sắp xếp trật tự các vế trong câu sau:

Thanh bước lên thềm, đặt va li trên chiếc trường kỉ, rồi ngó đầu nhìn vào trong nhà: bóng tối dịu và man mát loáng qua những màu sắc rực rỡ chàng đem ở ngoài trời vào; Thanh chưa nhìn rõ thấy gì cả; một lát, quen bóng tối, chàng mới nhận thấy cảnh tượng gian nhà cũ không có gì thay đổi, cũng y nguyên như ngày chàng đi xưa. (Thạch Lam)

CH 5: Phân tích nét độc đáo của các từ ngữ được sử dụng trong câu thơ:

Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm

CH 6: Đọc đoạn thơ thứ ba của bài thơ Tây Tiến và thực hiện các yêu cầu:

a. Chỉ ra hiệu quả của việc sử dụng các từ Hán Việt trong đoạn thơ.

b. Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong cụm từ về đất và phân tích hiệu quả của biện pháp đó.

TỪ ĐỌC ĐẾN VIẾT 

Viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) kể về một kỉ niệm có ý nghĩa sâu sắc với bạn. 

• Kỉ niệm có ý nghĩa sâu sắc với tôi nhất đó chính là được cùng ông chăm sóc cây trái và thu hoạch quả cuối vụ. 

• Mỗi buổi chiều muộn ông thường rủ tôi ra vườn, dạy tôi cách tỉa cành, bón phân và tưới cây.

• Ông bảo cây hoa giấy phải pha chút giấm khi tưới, hoa sức chỉ tưới ít nước không cây úng…

• Nhờ ông mà giờ đây tôi trở thành người làm vườn giỏi.

• Dù ông không còn nữa nhưng những kỉ niệm bên ông như là điểm tựa tinh thần để tôi cố gắng, nỗ lực cho đến hôm nay.

• Với tôi ông nội là người tuyệt vời nhất trên đời.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH 1: 

• Lỗi thừa từ: “chỉ có duy nhất”

• Sửa lại: Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (AFF Cup) chỉ có ở Việt Nam trên kênh VTC.

a.

• Lỗi sai: sắp xếp trật tự từ không hợp lí.

• Sửa lại: Ở trụ sở xông an, tên trộm khai nhận đã thực hiện nhiều vụ trộm.

b.

• Lỗi sai: Sắp xếp các hành động không theo một trình tự hợp lí.

• Sửa lại: Họ nằm xuống, úp cái nón lên mặt, ngủ một giấc cho đến chiều.

c.

• Lỗi sai: Sắp xếp các hành động không theo một trình tự hợp lí.

• Sửa lại: Anh ấy từ tốn nói lời chào tôi rồi đi vào nhà, đóng cửa lại.

d.

• Lỗi sai: Sắp xếp trật tự từ không hợp lí (kiên cường đặt sau thực dân Pháp gây hiểu nhầm là kiên cường bổ sung ý nghĩa cho thực dân Pháp).

• Sửa lại: Trong cuộc đấu tranh kiên cường chống thực dân Pháp, nhân dân ta đã thể hiện một sức sống mãnh liệt.

CH 2: *Hai câu sai về trật tự từ trên một tờ báo:

- Gà vịt lén lút bán tràn lan.

- Yên Bái: giao lưu sư phạm các trường cụm Trung Bắc.

*Chữa lại cho đúng:

- Lén lút bán gà vịt khắp nơi.

- Yên Bái: các trường cụm Trung Bắc giao lưu sư phạm.

CH 3: Việc thay đổi như vậy không phù hợp. Vì:

- Với câu a₂, b₂ không đảm bảo được về lô-gíc ngữ nghĩa của câu.

- CH c₂ không đảm bảo về ngữ pháp trong câu.

CH 4:  Việc sắp xếp trật tự các vế trong câu đảm bảo về lô-gíc ngữ nghĩa.

CH 5: Nét độc đáo của các từ ngữ được sử dụng trong câu thơ:

• Đều sử dụng thanh trắc

• Từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”

• Nhịp thơ 4/3 

CH 6: 

a. 

- Các từ Hán Việt được sử dụng trong đoạn thơ: biên cương, viễn xứ, chiến trường, áo bào, độc hành.

- Tác dụng: khiến cho đoạn thơ trở nên trang trọng khi nói đến sự hi sinh của người lính Tây Tiến.

b. 

- Biện pháp tu từ được sử dụng trong cụm từ về đất: nói giảm, nói tránh (nói đến cái chết, sự chôn cất).

- Tác dụng: tránh cảm giác đau thương, buồn bã khi nói về sự hi sinh cao cả của người lính; đồng thời thể hiện quan niệm về cuộc đời của tác giả.

TỪ ĐỌC ĐẾN VIẾT 

• Kỉ niệm có ý nghĩa sâu sắc với tôi nhất đó chính là được cùng ông chăm sóc cây trái và thu hoạch quả cuối vụ. 

• Mỗi buổi chiều muộn ông thường rủ tôi ra vườn, dạy tôi cách tỉa cành, bón phân và tưới cây.

• Ông bảo cây hoa giấy phải pha chút giấm khi tưới, hoa sức chỉ tưới ít nước không cây úng…

• Nhờ ông mà giờ đây tôi trở thành người làm vườn giỏi.

• Dù ông không còn nữa nhưng những kỉ niệm bên ông như là điểm tựa tinh thần để tôi cố gắng, nỗ lực cho đến hôm nay.

• Với tôi ông nội là người tuyệt vời nhất trên đời.