BÀI 1: TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)

VĂN BẢN: THẦN TRỤ TRỜI

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Bạn biết những truyện thần thoại nào? Hãy chia sẻ với các bạn trong nhóm về những truyện thần thoại ấy.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Bạn hình dung như thế nào về vị thần Trụ trời?

CH2: Trời và đất thay đổi như thế nào sau khi có cột chống trời?

CH3: Bạn có nhận xét gì về cách kết thúc truyện?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Chỉ ra các chi tiết về không gian, thời gian của câu chuyện.

CH2: Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận ra Thần Trụ trời là một truyện thần thoại?

CH3: Tóm tắt quá trình tạo lập nên trời và đất của nhân vật thần Trụ trời. Từ đó, hãy nhận xét về đặc điểm của nhân vật này.

CH4: Nêu nội dung bao quát của truyện Thần Trụ trời.

CH5: Nhận xét về cách giải thích quá trình tạo lập thế giới của tác giả dân gian. Ngày nay, cách giải thích ấy có còn phù hợp không? Vì sao?

CH6: Cách hình dung và miêu tả đất, trời trong câu “đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp…” trong truyện Thần Trụ trời gợi cho bạn nhớ đến truyền thuyết nào của người Việt Nam? Hãy tóm tắt truyền thuyết ấy và chỉ ra điểm tương đồng giữa hai tác phẩm.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Những truyện thần thoại mà em biết: Thánh Gióng, Sơn Tinh Thủy Tinh,..

ĐỌC VĂN BẢN

CH1:

Hình dung về vị thần Trụ trời: 

- Ngoại hình: vóc dáng khổng lồ, chân dài, có thể bước từ vùng này qua vùng khác.

- Hành động: Ngẩng đầu đội trời lên, đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa cao, vừa to để chống trời.

=> Vị thần Trụ trời có sức vóc mạnh mẽ, kì lạ mà những người bình thường không thực hiện được.

CH2:

- Khi có cột chống trời, trời và đất có những thay đổi :

+ Vòm trời đẩy lên mãi phía mây xanh mù mịt.

+ Trời đất phân đôi, chia tách.

+ Đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp, chỗ trời đất giáp nhau gọi là chân trời.

CH3: Truyện được kết thúc bằng một bài thơ gồm các CH hát dân gian về các vị thần xây dựng thế gian vô cùng độc đáo

SAU KHI ĐỌC

CH1: Không gian: trời và đất. Thời gian: “thuở ấy”, không có thời gian cụ thể

CH2: 

- Dựa vào những dấu hiệu của thần thoại, không gian, cốt truyện, nhân vật trong Thần Trụ trời để xác định đây là một thần thoại.

+ Không gian: trời và đất, vũ trụ đang trong quá trình tạo lập, không xác định nơi chốn cụ thể.

+ Thời gian: “Thủa ấy” cổ sơ, không xác định.

+ Cốt truyện: xoay quanh việc thàn Trụ Trời trong quá trình tạo lập nên trời và đất.

+ Nhân vật: là các vị thần.

CH3: 

Quá trình tạo lập nên trời và đất của nhân vật thần Trụ Trời:

+ Tự đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa cao, vừa to để chống trời.

+ Cột được đắp cao lên bao nhiêu thì trời được nâng lên dần chừng ấy => vòm trời được đẩy lên cao.

+ Khi trời cao và khô, thần phá cột, lấy đất đá ném tung đi khắp nơi.

+ Chỗ thần đào đất, đào đá đắp cột 

• Nhận xét về đặc điểm của nhân vật này: Thần Trụ Trời là người có năng lực phi thường, mạnh mẽ và đã có công tạo ra trời đất.

CH4: Thần Trụ trời lí giải quá trình tạo lập thế giới, trời đất, các sự vật dưới bàn tay của Thần Trụ trời và các vị thần khác.

CH5: 

- Cách giải thích quá trình tạo lập thế giới của tác giả dân gian: Tác giả đã sử dụng yếu tố kì ảo trong văn hóa dân gian để lý giải quá trình tạo ra thế giới.

- Theo như ngày nay, khoa học công nghệ phát triển, cách lý giải theo hướng dân gian này có thể sẽ không còn phù hợp nữa. 

CH6: 

- Cách hình dung và miêu tả đất, trời trong CH “đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp,…” trong truyện Thần Trụ trời gợi nhớ đến truyền thuyết “Sự tích bánh chưng, bánh dày” của người Việt Nam.

- Tóm tắt: 

+ Hùng Vương thứ sáu muốn truyền ngôi cho một trong số những người con trai nên đã đưa ra điều kiện “Không nhất định phải là con trưởng, chỉ cần làm vừa ý vua trong lễ Tiên vương sẽ được truyền ngôi cho”. 

+ Lang Liêu chỉ quen với việc “chăm lo đồng áng, trồng khoai trồng lúa” nên không biết phải chuẩn bị lễ vật gì.

+ Đêm nọ, Lang Liêu được báo mộng “Trong trời đất, không gì quý bằng hạt gạo”, chàng bèn làm và dâng lên vua hai loại bánh đó là bánh chưng và bánh giày.

+ Nhà vua đồng í và quyết định truyền ngôi cho Lang Liêu.

- Điểm tương đồng giữa hai tác phẩm:

+ Đều có tính hư cấu.

+ Xuất hiện hình ảnh vị thần

+ Đều nói về hình dạng của Trời và Đất: trời có hình tròn và đất có hình vuông.